تماس با ماتیکان
درباره ماتیکان
فرهنگ حقوقی
علامت تجاری
قوانین و آرا
صفحه اصلی
قانون
رای وحدت رویه
نظریه مشورتی
شیوه نامه اجرایی نحوه ارشاد و رسیدگی به پرونده های مطالبه مهریه و اعسار
بند - الف - ارشاد و معاضدت قضایی
ماده - 1 - در مراجعات مربوط به دعاوی خانواده ، براساس دستورالعمل شماره 1 طرح جامع رفع اطاله دادرسی ، بدوا می بایستی از طریق واحد ارشاد و معاضدت قضایی اقدامات مقتضی صورت پذیرد .
ماده - 2 - واحد ارشاد و معاضدت قضایی با دعوت از طرفین به صلح و سازش و تلاش در جهت رفع مشکل از روش های غیرقضایی و با تکیه بر نقاط قوت نهاد خانواده ، اقدام خواهد نمود .
ماده - 3 - در صورت عدم تمایل زوجین به صلح و سازش یا اصرار زوجه بر دریافت مهریه ، کارشناس ذی ربط در واحد ارشاد و معاضدت قضایی ، با برشمردن مزایای اقدام از طریق اجرای ثبت ، مشارالیها را به واحد اجرا سازمان ثبت دلالت مینماید و در کنار این امر ، از بیان مزایای سایر روش های حل مشکل نظیر دلالت به شورا های حل اختلاف ، توصیه به استفاده از داور و یا بهره مندی از نهاد های مشاوره دولتی و خصوصی نیز استفاده میگردد .
ماده - 4 - در صورت اصرار طرفین یا زوجه بر اقدام قضایی ، مراتب عدم تمایل وی به اقدام از طریق واحد اجرای ثبت ، کتبا ثبت گردیده و به امضای وی رسیده ، آنگاه دادخواست مربوط ، پذیرفته میشود .
بند - ب - نحوه ارجاع و رسیدگی و صدور حکم
ماده - 5 - مقام قضایی مسئول ارجاع ، با توجه به بند و از فصل اول دستورالعمل شماره 2 طرح جامع رفع اطاله دادرسی ، موضوع « ارجاع تخصصی پرونده ها » دقت نظر لازم را مبذول داشته و پرونده وارده را به شعبه خاص رسیدگی به دعاوی مهریه ارجاع نماید .
ماده - 6 - دادگاه پیش از صدور حکم محکومیت راجع به مهریه می بایستی مباشر تا یا از طریق نهاد های شبه قضایی مانند شورا های حل اختلاف و داوری و نهاد های مشاوره دولتی و خصوصی ، سعی در صلح و سازش و حصول توافق بین طرفین داشته و مراتب اقدامات خود را اعم از آن که منتهی به رفع اختلاف شده یا نشده باشد در پرونده صورتجلسه نماید .
تبصره - - - داوران منتخب ، علاوه بر اینکه راجع به اصل اختلاف اظهارنظر میکنند ، در صورت عدم حصول سازش ، در مورد تمکن مالی زوج به پرداخت مهریه نیز اظهار عقیده خواهند کرد .
ماده - 7 - وقت رسیدگی به ادعای اعسار و تقسیط پرداخت مهریه ، به صورت فوق العاده و خارج از نوبت و حداکثر با تعیین وقت ده روزه میباشد .
ماده - 8 - در صورت عدم حصول صلح و سازش ، چنانچه زوج ، دین را قبول نموده لیکن تقاضای مهلت برای پرداخت یا تقسیط و ادعای اعسار داشته باشد ، با استناد به رای وحدت رویه شماره 622 مورخ 29/7/1382 هیات عمومی دیوان عالی کشور این درخواست در همان دعوی اصلی قابل استماع بوده و دادگاه مکلف به رسیدگی و صدور حکم میباشد .
بند - ج - اقدامات اجرایی
ماده - 9 - بلافاصله پس از صدور احکام اعسار و تقسیط ، اقدامات اجرایی لازم آغاز میگردد . اعتبار قانونی این حکم تا زمانی است که در مرحله اعتراض و تجدیدنظر ، حکم دادگاه بدوی نقض نشده باشد .
ماده - 10 - با توجه به ماده 2 قانون نحوة اجرای محکومیت های مالی بعد از قطعیت حکم دادگاه پس از صدور اجراییه و ابلاغ آن ، در صورتی که محکوم علیه ، مالی برای اجرای حکم معرفی نکند ، ابتدا بایستی جهت احراز عدم وجود اموال قابل توقیف متعلق به محکوم علیه ، از طریق مقتضی و با اطلاع محکوم له تحقیق نماید . پس از عدم شناسایی اموال با تقاضای محکوم له ، اقدام به حبس محکوم علیه مینماید .
بند - د - اقدامات مربوط به زندانیان مهریه
ماده - 11 - در صورتی که محکوم علیه ، بابت بدهکاری مهریه در اجرای ماده 2 قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی ، در حبس باشد ، بلافاصله پس از صدور حکم تقسیط یا اعسار ، آزاد میگردد .
ماده - 12 - افزایش قیمت اقلام موضوع مهریه ، بعد از ثبوت اعسار یا حکم به تقسیط ، تاثیری در میزان محکومیت اشخاص ندارد .
ماده - 13 - قضات ناظر زندان موظفند بلافاصله پس از ابلاغ این شیوه نامه ، پرونده تمام افرادی را که به موجب اعمال ماده 2 قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی در حبس به سر می برند ، بررسی و اظهارات هر یک از آن ها را راجع به وضعیت پرونده ، استماع و صورتمجلس تهیه و به شرح ذیل اقدام نمایند :
بند - الف - چنانچه زندانی اعلام نماید ، اموالی جهت اجرای حکم دارد ، لیست اموال مذکور با مشخصات کامل به دادگاهی که حکم تحت نظر آن در حال اجراست ارسال میگردد تا از طریق مرجع قضایی مربوط ، با قید فوریت دستور آزادی زندانی طبق مقررات صادر شود .
بند - ب - در صورتی که زندانی جهت اخذ رضایت و پرداخت دین ، نیاز به مرخصی یا تماس با اشخاص دیگر حتی غیر خانواده اش داشته باشد ، ترتیب مرخصی موردنیاز و امکان ارتباط وی داده خواهد شد .
بند - ج - در صورت طرح دعوی اعسار و تقسیط مهریه ، با اخذ سوابق پرونده از زندانی یا خانواده وی نسبت به پیگیری پرونده تا حصول نتیجه اقدام خواهد شد .
بند - د - چنانچه زندانی ، مدعی اعسار باشد لیکن دعوی اعسار یا تقسیط مهریه را مطرح نکرده باشد ، با اعطای مرخصی به وی یا از طریق وکالت معاضدتی جهت طرح دعوی اقدام میگردد و تا حصول رضایت زوجه و آزادی زندانی موضوع در دستور کار و تحت پیگیری مستمر قاضی ناظر زندان خواهد بود .
ماده - 14 - مرکز امور مشاوران حقوقی ، وکلا و کارشناسان و همچنین کانون وکلای دادگستری ، موظفند درخواست های ابرازی از سوی زندانیان موضوع مهریه در خصوص وکیل معاضدتی را به صورت خارج از نوبت و ویژه ، بررسی و وکیل یا مشاور حقوقی موصوف را فورا به مرجع قضایی اعزام نمایند .
ماده - 15 - رؤسای دادگستری ها علاوه بر نظارت بر اجرای صحیح قسمت های مختلف این شیوه نامه مانند تعیین وقت نزدیک ، استماع دعوی اعسار ضمن رسیدگی به دعوی اصلی و موارد دیگر ، چنانچه به علت کثرت پرونده ها امکان رسیدگی فوری و خارج از نوبت در شعبه ای نباشد ، یک نفر از دادرسان علی البدل را جهت رسیدگی به شعبه یا شعب مربوط مأمور می نمایند .
ماده - 16 - این شیوه نامه در شانزده ماده و یک تبصره در تاریخ 9/9/1385 به تصویب رسید . رییس قوه قضائیه سید محمود هاشمی شاهرودی