وب سایت حقوقی ماتیکان


آیین نامه اجرایی قانون اصلاح مواد یک و دو و سه قانون اصلاح و حذف موادی از قانون ثبت

ماده - 1 - قانون اصلاح مواد یک و دو و سه و حذف موادی از قانون ثبت اسناد و املاک مصوب 31/4/1365 و الحاق موادی به آن مصوب 21/6/1370 مجلس شورای اسلامی که در تاریخ 14/8/70 لازم الاجرا شده است در این آیین نامه اختصارا قانون نامیده میشود .
ماده - 2 - ادارات ثبت مکلفند حداکثر ظرف سه ماه از تاریخ الاجرا شدن قانون تمهیدات اجرای آن را فراهم نموده و از طریق رادیوی استان و نشر آگهی در ر وزنامه کثیرالانتشار محلی یا نزدیک به محل که آگهی های ثبتی در ان منتشر میشود و همچنین الصاق آگهی در اماکن عمومی مراتب را به اطلاع عموم برسانند که در مدت قانونی تقاضای خود را به ضمیمه رونوشت یا تصویر مصدق مدارک در قبال اخذ رسید تسلیم ثبت محل وقوع ملک نمایند .
- تبصره - 1 - به منظور هماهنگی ادارات ثبت مکلفند تاریخی را که از طرف سازمان ثبت اسناد و املاک کشور برای قبول تقاضانامه تعیین شده است در اگهی فوق قید نمایند
- تبصره - 2 - طبق ماده 57 قانون آیین دادرسی مدنی مطابقت رونوشت یا تصویر اسناد ضمیمه اسناد ضمیمه تقاضا با اصل ابرازی وسیله ادارات ثبت بلامانع است .
ماده - 3 - سازمان ثبت اسناد و املاک کشور دفاتر ( ثبت تقاضانامه ، اوقات ، ثبت آرا و ثبت توافق ) و همچنین تقاضانامه و قبض رسید آن را به تعداد کافی تهیه نموده و از طریق ادارات کل ثبت استان ها و در اختیار واحد های ثبت قرار می دهد .
ماده - 4 - قبض رسید تقاضانامه سه نسخه ای است که شماره مسلسل دارد و شماره قبوض و تعداد آن ها و نام واحد ثبتی گیرنده در موقع تحویل ، در دفتر مخصوص ثبت میشود .
ماده - 5 - متقاضی یا قائم مقام قانونی وی تقاضانامه را تکمیل نموده همراه با سایر مدارک و مستندات در فرجه قانونی به اداره ثبت محل تسلیم می نمایند ( متقاضی موظف است نشانی دقیق خود را جهت ابلاغ اوراق و دعوتنامه و سایر مکاتبات در تقاضانامه قید و در صورت تغییر نشانی جدید خود را کتبا به ثبت محل اطلاع دهد .)
ماده - 6 - تقاضانامه های واصله در دفتر اداره ثبت و شماره و تاریخ دفتر ، ذیل تقاضانامه قید ، سپس بترتیب در نخستین دفتر ثبت تقاضانامه ثبت میشود .
ماده - 7 - متصدی دفتر تقاضانامه مکلف است پس از وصول مدارک ، قبض رسید را تکمیل و پس از قید نام و نام خانوادگی و امضا یک نسخه از آن را به متقاضی تحویل داده و نسخه دوم را ضمیمه پرونده نموده و نسخه سوم را در محل مطمئنی نگهداری نماید .
ماده - 8 - چنانچه یکی از قبوض رسید تقاضانامه به عللی باطل و از رده خارج گردد باید مراتب ابطال با قید شماره قبض از طریق اداره کل ثبت استان به سازمان ثبت اسناد و املاک کشور گزارش ، تا موضوع در ستون ملاحظات دفتر مخصوص تحویل قبوض منعکس گردد .
ماده - 9 - دفاتر ثبت تقاضانامه و ثبت توافق مجلد ، نخ کشی و پلمپ و صفحات آن شمارش شده و مجموع صفحات در صفحه اول و آخر باتمام حروف قید و توسط دادستان یا نماینده وی امضا و مهر میشود .
ماده - 10 - پس از ثبت و تکمیل دفتر ثبت تقاضانامه یا اتمام مهلت قانونی با توجه به ماده 9 قانون ذیل آخرین ثبت آن بسته شده و به امضا متصدی دفتر و رییس ثبت رسیده یک جلد آن نزد رییس واحد ثبتی نگهداری شده نسخه دوم به اداره کل امور املاک سازمان ثبت اسناد و املاک کشور ارسال میشود .
- تبصره - 1 - چناچه دفتر ثبت تقاضانامه تکافوی ثبت واصله را نکرد از جلدین دفاتر سفید دیگر استفاده میشود ، در دفاتر جدید نیز بایستی تسلسل شماره ردیف های جلد قبلی مراعات گردد .
- تبصره - 2 - آخرین دفتر ثبت تقاضانامه پس از اتمام مهلت مقرر در قانون ، ذیل آخرین ثبت آن بسته شده به امضا رییس ثبت و متصدی امر می رسد چنانچه براساس ماده 9 قانون ظرف 45 روز دیگر تقاضای مربوط به خانواده شهدا رسید ، در جلدین دفاتر ثبت ، پس از اتمام مهلت مزبور بشرح فوق دفتر را بسته و امضا نموده نسخه مرکزی را به اداره کل امور املاک ارسال دارند ..
ماده - 11 - تقاضا های واصله به ترتیب شماره و تاریخ ثبت برای اولین دعوت در دفتر اوقات نیز ثبت میشود وقت رسیدگی به این تقاضا ها بعد از رسیدگی به تقاضای موضوع ماده 7 قانون تعیین میشوند .
- تبصره - 1 - اولویت های مقرر در ماده 18 آیین نامه سابق که مورد اقدام قرار گرفته اند ولی منجر به صدور رای نشده اند خارج از نوبت رسیدگی میشوند .
- تبصره - 2 - در صورتی که اعیان قبل از 1/1/1370 احداث شده باشد و متقاضی مورد تقاضا را انتقال دهد . منتقل الیه قائم مقام متقاضی تلقی و طبق تصمیم متخذه عملیات بنام وی ادامه می یابد .
ماده - 12 - رییس ثبت محل در خصوص تقاضانامه هایی که در مورد آن ها اعلام توافق شده و به امضای متقاضی و مالک یا مالکین رسیده باشد ، موضوع را به کارشناس یا کارشناسان ارجاع مینماید . چنانچه تصرف بلامنازع متصرف و مالکیت انتقال دهنده وسیله کارشناس یا کارشناسان احراز گردد رییس ثبت ، پس از بررسی صحت موضوع و احراز هویت آنان مراتب توافق را با قید میزان و نوع تصرف در دفتر ثبت و به امضای متقاضی و مالک یا مالکین مشاعی یا قائم مقام قانونی آن ها می رساند . رییس ثبت ضمن امضای دفتر توافق دستور ادامه عملیات ثبتی را بنام متصرف به منظور صدور سند مالکیت صادر خواهد کرد . اقدامات فوق به صورت خارج از نوبت و فوری انجام میگردد .
- تبصره - 1 - چنانچه طبق تشخیص رییس ثبت امکان ثبت توافق مقدور نباشد پرونده را نزد دبیر هیات اعاده تا در نوبت رسیدگی قرار گیرد .
- تبصره - 2 - در صورت که پس از ثبت و امضا دفتر توافق هر یک از طرفین یا قائم مقام آنان منکر انجام ثبت توافق ثبت شده ، شوند یا اختلافی بین آنان ایجاد گردد این امر مانع انجام اقدامات بعدی ثبت نخواهد بود . معترض میتواند به دادگاه صالح مراجعه نماید .
ماده - 13 - کارشناسان موظفند حسب مورد پس از ارجاع پرونده از طریق رییس ثبت یا هیات حل اختلاف ظرف بیست روز محل را معاینه نموده و تصرفات فعلی متقاضی را با مدارک خریداری از نظر تناسب میزان مالکیت با تصرفات دقیق ، و وضعیت ثبتی ملک را با توجه به سوابق پرونده ثیتی مشخص و ضمن ترسیم نقشه ، محل مورد تصرف را روی آن منعکس نمایند و حدود و ثغور ، مساحت عرصه و قدمت اعیان ، نوع ملک ، حقوق ارتفاقی شماره فرعی و اصلی ، بخش و نحوه تصرفات و ارزش عرصه و اعیان ، مراتب را در دو نسخه صورتمجلس نموده و به امضا متقاضیان و حاضرین رسانده و صورتمجلس و نقشه ترسیمی را حسب مورد به رییس ثبت و یا دبیر هیات تسلیم نمایند .
- تبصره - 1 - هرگاه تقاضا بابت قطعه ای مفروزه از ملک مشاع باشد پذیرش آن مشروط به احراز مشخص بودن محدوده متصرفی مفروزی بر مبنای ضوابط متعارف محل خواهد بود .
- تبصره - 2 - در صورتی که تعداد متصرفین در یک پلاک بیش از بیست نفر باشند و مالک یا مالکین با ارایه اسناد و مدارک و نقشه ملک توافق خود را اعلام نمایند رییس ثبت محل پس از احراز هویت و مالکیت مالکین و هویت متقاضیان اجازه ثبت توافق را در دفتر مخصوص توافق می دهد . در این مورد رعایت ماده 30 آیین نامه الزامی نیست .
ماده - 14 - چنانچه هر یک از ادارات ثبت به طور موقت4 فاقد رییس باشد وظایف مقرر در قانون مذکور و آیین نامه آن به عهده کفیل آن اداره میباشد .
ماده - 15 - به منظور تشکیل هیات حل اختلاف موضوع ماده 2 قانون مراتب به ریاست قوه قضاییه اعلام میشود که عضو قضایی را تعیین و معرفی نمایند و خبره ثبتی از بین کارکنان مجرب و بصیر که بوسیله ثبت استان معرفی شده اند توسط رییس سازمان ثبت اسناد و املاک کشور تعیین میشود .
- بند - 1 - در صورتی که تعیین خبره ثبت از بین کارکنان ثبت محل مقدور نباشد سازمان ثبت اسناد و املاک کشور میتواند خبره مذکور را از بین سایر کارکنان شاغل ثبت و یا باز نشست هثبت انتخاب نماید .
- بند - 2 - در صورت لزوم به تشکیل هیات یا هیات های دیگر ، سازمان ثبت اسناد و املاک میتواند نسبت به انتخاب خبره و قائم مقام رییس ثبت راسا اقدام نماید .
ماده - 16 - چنانچه در تشکیلات سازمانی پست دبیر هیات منظور نشده باشد به منظور انجام کار های مقدماتی و تنظیم دفاتر و سایر امور مربوط به اجرای قانون ، واحد ثبتی یک نفر از کارکنان مطلع و بصیر را به عنوان دبیر هیات به اداره کل ثبت استان پیشنهاد مینماید تا پس از انتصاب علاوه بر وظایف محوله امور مربوط به دبیرخانه هیات را نیز عهده دار گردد و برای انجام سایر امور اجرایی قانون حسب مورد از وجود سایر کارکنان شاغل در اداره استفاده میگردد ، کارکنان موظف به همکاری میباشند .
- تبصره - - - در صورت تعدد هیات های حل اختلاف برای هر هیات دبیر جداگانه تعیین خواهد شد .
ماده - 17 - جلسات هیات در اداره ثبت حل و یا محلی که سازمان ثبت تعیین میکند تشکیل میگردد . جلسات هیات و تصمیمات آن با حضور حداقل دو نفر از اعضا و با دو رای موافق و معتبر و لازم الاجرا است ، شروع به کار هیات منوط با انتصاب تمام اعضا خواهد بود و چنانچه هر یک از اعضا بدلایلی از عضویت در هیات خارج شوند تا تعیین عضو جدید تشکیل جلسات متوقف میگردد .
ماده - 18 - رییس قوه قضائیه و رییس سازمان ثبت اسناد و املاک کشور در موقع ضروری وبرحسب اقتضاء میتوانند علاوه بر موارد مقیده در ماده ده قانون دستور رسیدگی به پرونده ای را بصورت فوق العاده و خارج از نوبت بدهند هیات ها مکلفند به این پرونده ها در جلسات فوق العاده بصورت خارج از نوبت رسیدگی نمایند .
ماده - 19 - مفاد آرا تصمیمات هیات به ترتیب تاریخ صدور عینا در دفتر آرا ثبت و شماره آن روی رای صادره قید میشود و چنانچه رای صادره به اتفاق آرا نباشد دبیر هیات موظف است نظر اقلیت را به طور مشروح در دفتر آرا ذیل رای اکثریت ثبت نماید .
- تبصره - - - مفاد قرار های موضوع ماده 21 آیین نامه نیز عینا در دفتر ثبت قرار ها ثبت خواهد شد .
ماده - 20 - در صورتی که معلوم شود در آرای هیات های سابق و یا فعلی مطلبی سهوا از قلم افتاده و با اشتباه بینی رخ داده و یا در مبانی مستند رای اشتباهی پیش آمده باشد . چنانچه رای اجرا نشده باشد هیات پس از بررسی ، رای اصلاحی صادر مینماید در اینصورت دبیر هیات مکلف است مفاد رای اصلاحی را نیز در دفتر آرا ثبت نموده و شماره و تاریخ آن را در دفتر ثبت آرا در ستون ملاحظات رای قبلی قید نماید و به امضای هیات برساند و به واحد ثبتی ابلاغ کند و در صورتی که رای به مرحله اجرا درآمده باشد مراتب اشتباه ثبت محل جهت طرح در هیات نظارت به ثبت استان گزارش میگردد هیات نظارت در صورت لزوم با جلب نظر هیات حل اختلاف اتخاذ تصمیم مینماید .
- تبصره - 1 - هرگاه در ثبت توافق اشتباهی رخ دهد چنانچه منجر به ثبت در دفتر املاک نشده باشد رییس ثبت باید با حضور طرفین نسبت به رفع اشتباه اقدام نماید و در صورت عدم حضور طرفین موضوع را به هیات حل اختلاف گزارش نماید . در صورت ثبت ملک در دفتر املاک ، رییس ثبت باید مراتب را با اظهارنظر صریح و مستدل جهت طرح در هیات نظارت به اداره کل ثبت استان گزارش کند . رفع اشتباه حسب مورد طبق تصمیم هیات حل اختلاف و یا هیات نظارت بعمل خواهد آمد .
- تبصره - 2 - منظور از اجرای آرای هیات های حل اختلاف حسب مورد عبارت است از : قبول درخواست ثبت و تنظیم اظهارنامه ثبتی انجام عملیات تحدید حدود بنام متصرف صدور سند مالکیت و ثبت ملک در دفتر املاک بنام متصرف تنظیم سند انتقال در دفاتر اسناد رسمی برای اراضی دولت و شهرداری ها
- تبصره - 3 - مرجع تجدیدنظر نسبت به آرا هیات های نظارت شورای عالی ثبت میباشد .
ماده - 21 - در صورتی که هیات حل اختلاف حضور متقاضی یا مالکین مشاعی و یا صاحبان عرصه یا قائم مقام آن ها و یا سایر اشخاص را جهت اخذ توضیح ضروری بداند با دعوتنامه کتبی و تعیین وقت رسیدگی از آن ها دعوت بعمل می آورد ، عدم حضور مانع رسیدگی نخواهد بود .
- تبصره - 1 - ابلاغ دعوتنامه ها ، اخطاریه ها ، آرا و تصمیمات هیات ها در زمینه اجرای قانون تابع مقررات آیین نامه اجرای مفاد اسناد رسمی است . چنانچه متقاضی یا متقاضیان در وقت مقرر در جلسه هیات حضور نیابند یک بار دیگر از آنان دعوت بعمل می آید و در صورت عدم حضور ، هیات قرار بایگانی شدن پرونده ها را تا مراجعه مجدد آنان صادر مینماید .
- تبصره - 2 - به جریان افتادن مجدد پرونده منوط به پرداخت مبلغ پنجاه هزار ریال توسط متقاضی است .
- تبصره - 3 - موارد مذکور در قسمت اخیر ماده فوق و تبصره یک آن باید در دعوتنامه اشخاص مزبور قید شود . دعوت مجدد از متقاضیان میتواند از طریق پست نیز بعمل آید ادامه رسیدگی و اتخاذ تصمیم این قبیل پرونده ها در هیات حداقل 30 روز پس از تاریخ تحویل دعوتنامه به پست انجام میشود .
ماده - 22 - در صورتی که هیات ضمن رسیدگی جلب نظریه کارشناس را ضروری بداند پس از ارجاع امر به کارشناس و وصول نظریه آنان اتخاذ تصمیم مینماید . هرگاه هیات حل اختلاف اخذ توضیح از کارشناس یا هیات کارشناسان را ضروری تشخیص دهد از آنان جهت حضور در جلسه دعوت بعمل می آورد .
ماده - 23 - در صورتی که نسبت به ملک مورد تقاضا اعتراضی ( اعم از اعتراض به اصل یا حدود ) و اصل یا سند معارض صادر شده باشد رسیدگی به تقاضا منوط به تعیین تکلیف نهایی در مرجع صالحه است . چنانچه موضوع اعتراض منطبق با ماده واحده قانون تعیین متکلیف پرونده های معترضین ثبتی که فاقد سابقه بوده و یا اعتراض آن ها در مراجع قضایی از بین رفته مصوب 25/5/73 باشد مطابق قانون مزبور و آیین نامه اصلاحی قانون ثبت مصوب 8/11/80 عمل خواهد شد .
- تبصره - - - اعتراض در مورد املاکی که در اجرای مقررات قانون اصلاحات ارضی و یا ماده 3 قانون انحلال بنگاه خالصجات به زارعین واگذار شده مانع صدور سند مالکیت بنام زارع انتقال گیرنده یا قائم مقام قانونی وی نخواهد بود . در صورتی که حکم نهایی به نفع معترض صادر شود طبق ماده 142 قانون ثبت عمل خواهد شد .
ماده - 24 - در مورد آن دسته از متقاضیان که اعیان متعلق به آنان در اراضی دولت یا شهرداری ایجاد شده است هیات پس از رسیدگی در صورت لزوم نسبت به انتخاب کارشناس اقدام مینماید . کارشناس منتخب موظف است طبق موارد مندرج در ماده 13 آیین نامه اقدام نماید .
ماده - 25 - هرگاه هیات حل اختلاف تشخیص دهد که اعیان مورد تقاضا کلا یا جزا در اراضی موقوفه احداث شده است از متولی منصوص با اطلاع اداره اوقاف محل دعوت مینماید تا در جلسه رسیدگی شرکت یا نظر خود را حداکثر ظرف بیست ر . وز از تاریخ ابلاغ ارسال دارد . در صورتی که ملک متولی نداشته باشد تنها با جلب موافقت اداره اوقاف محل و رعایت مفاد وقفنامه و مصلحت موقوف علیهم اتخاذ تصمیم خواهد نمود .
- تبصره - 1 - در صورتی که نیاز به جلب نظر کارشناس باشد با موافقت متولی منصوص و اطلاع اداره اوقاف کارشناس مرضی الطرفین انتخاب میشود که با رعایت ماده 13 آیین نامه و مفاد وقفنامه و در نظر گرفتن مصلحت موقوف علیهم و اینکه اعیان احداث به قصد واف نزدیک است مساحت عرصه و ارزش اعیان و اجرت زمین را معین نماید .
- تبصره - 2 - در صورتی که مورد تصرف قسمتی در اراضی موقوفه و قسمت دیگر در اراضی مربوط به دولت یا شهرداری باشد هیات پس از رعایت مفاد تبصره یک نسبت به وقف و مواد 26 و 27 آیین نامه نسبت به بقیه تعیین تکلیف خواهد نمود .
- تبصره - 3 - چنانچه اعیان مورد تقاضا قسمتی در اراضی موقوفه یا دولت و شهرداری و قسمتی در اراضی اشخاص ایجاد شده باشد نسبت به اراضی موقوفه یا دولت یا شهرداری حسب مورد براساس تبصره های یک و دو فوق الذکر و مابقی ماده 12 این آیین نامه و تبصره یک آن اقدام میشود .
ماده - 26 - در مناطقی که مطابق سوابق ثبتی مالک عرصه و اعیان جدا از هم باشند پس از اعلام توافق متقاضی و مالک عرصه و اعیان هیات حل اختلاف ضمن احراز واقع مراتب را به رییس ثبت ارجاع می دهد . در غیر اینصورت با جلب نظر کارشناس طبق ماده 13 آیین نامه و احراز موضوع حسب مورد رسیدگی و دستور ادامه عملیات ثبتی را صادر مینماید .
- تبصره - - - اگر براساس عرف محل ، حقوقی برای صاحب اعیان در نظر گرفته شده باشد با مستفاد از عرف محل هیات رسیدگی و حسب مورد تصمیم لازم اتخاذ مینماید .
ماده - 27 - دبیر هیات حل اختلاف پس از وصول نظریه کارشناس یا هیات کارشناسی ضمن تعیین وقت رسیدگی برای پرونده با رعایت سایر مواد آیین نامه چگونگی وضعیت ثبتی پرونده را گزارش مینماید . چنانچه مورد تقاضا از اراضی دولتی یا شهرداری باشد دبیر هیات پس از وصول نظریه کارشناس مراتب را با ذکر اینکه متقاضی مدعی است که فاقد واحد مسکونی یا زمین مناسب با کاربری مسکونی قابل ساختمان میباشد حداقل 20 روز قبل از جلسه رسیدگی به مراجع مربوطه ابلاغ مینماید تا نسبت به معرفی نماینده خود جهت شرکت در جلسه و یا ابراز نظریه اقدام نمایند و تاکید کند که عدم حضور نماینده یا نرسیدن نظریه در مهلت تعیین شده مانع رسیدگی هیات و صدور رای و ادامه عملیات ثبتی نخواهد بود .
- تبصره - - - دبیر هیات حل اختلاف مکلف است وضعیت ثبتی ملک را قبل از فرا رسیدن نوبت پرونده استعلام نماید ، واحد ثبتی مربوطه ، مکلف است پاسخ استعلام را ظرف 15 روز تهیه و تحویل دبیر هیات داده رسید دریافت دارد و هرگونه تغییر در وضعیت ثبتی که موثر در رای هیات باشد را پیرو پاسخ استعلام مذکور به هیات حل اختلاف اعلام نماید .
ماده - 28 - در آگهی های موضوع بند 6 ماده یک قانون باید نام ، نام خانوادگی متقاضی ، شماره ملک ، محل وقوع آن ، نوع ملک ، مساحت و خلاصه رای قید شود . چنانچه اشتباهی در آگهی رخ دهد تطبیق آن با موارد فوق و در صورت لزوم صدور دستور تجدید آگهی با مسئول واحد ثبتی است مادام کخه نظر مسئول ثبت به مرحله اجرا در نیامده ذی نفع میتواند به نظر مذکور اعتراض کند مرجع رسیدگی به اعتراض مسئول اداره کل ثبت استان مربوطه خواهد بود .
- تبصره - - - در صورت اشتباه در آگهی های موضوع بند 6 ماده یک قانون ( ماده 147 اصلاحی ) آگهی تجدیدی فقط یک نوبت منتشر و مهلت اعتراض به آن نیز سی روز از تاریخ انتشار خواهد بود .
ماده - 29 - نظر به اهمیت کار کارشناسان و خبرگان ثبتی و ویژگی وظایف محول به آنان و به منظور ایجاد وحدت رویه و هماهنگی در واحد های ثبتی و هیات های حل اختلاف در سراسر کشور ، رییس واحد ثبتی اسامی کارشناسان و خبرگان ثبتی را از بین افراد صالح برای امور مربوط به کارشناسی به اداره کل ثبت استان مربوطه اعلام مینماید معرفی شدگان باید علاوه بر دارا بودن صلاحیت اخلاقی و تدین واجد یکی از شرایط ذیل باشند . لیسانس یا معادل آن یا بالاتر با داشتن یک سال سابقه کار در امور تخصصی ثبت یا خدمات قضایی و یا وکالت . دیپلم کامل متوسطه یا معادل آن بالاتر با داشتن دو سال سابقه کار در امور تخصصی ثبت . کمتر از دیپلم با داشتن 5 سال سابقه کار در امور تخصصی ثبت . اداره کل ثبت استان در صورت احراز صلاحیت های مذکور مراتب تایید صلاحیت اخلاقی و خبرویت افراد واجد صلاحیت را به واحد ثبتی ابلاغ می نمایند .
- تبصره - 1 - سازمان ثبت اسناد و املاک کشور متقاضیان کارشناسی واجد شرایط در ادارات ستادی را به اداره کل ثبت ستان به منظور معرفی به واحد های ثبتی اعلام میدارد .
- تبصره - 2 - اعضا و دبیر هیات ها حق انجام امور کارشناسی در همان هیات را ندارند .
ماده - 30 - هرگاه تعداد متصرفین در یک پلاک ثبتی اعم از اصلی یا فرعی یا یک بلوک بیش از پنجاه نفر باشند و انجام کار کارشناسی از نظر نقشه برداری و غیره در توان ثبت محل نباشد مسئول واحد ثبتی با گزارش توجیهی کامل موضوع ضمن اعلام وضعیت ثبتی مراتب را جهت تعیین هیات کارشناسی به ثبت استان گزارش خواهد نمود و ثبت استان موضوع را یرای اخذ مجوز به سازمان ثبت منعکس مینماید .
ماده - 31 - سازمان ثبت براساس گزارش واصله از سطح استان نسبت به تعیین هیات کارشناسی از بین افراد واجد شرایط کارشناسی یا نقشه برداران کاداستر اقدام خواهد نمود .
- تبصره - 1 - سازمان ثبت اسناد و املاک کشور میتواند این اختیار را به مدیران استان ها تفویض نماید
- تبصره - 2 - در صورتی که متقاضیان مشمول قانون هزینه کارشناسی را پرداخت نموده باشند و هیات کارشناسی موضوع ماده 30 آیین نامه نیز گزارش خود را همراه با نقشه ارایه دهد دبیر هیات مکلف است کلیه پرونده های موضوع گزارش را که آماده طرح است یکجا به هیات تقدیم کند . هیات حتی المقدور باید نسبت به اینگونه پرونده ها در وقت فوق العاده و خارج از نوبت و بطور یکجا اتخاذ تصمیم نماید . عدم پرداخت هزینه کارشناسی توسط تعدادی از متقاضیان قطعات مفروزی مانع انجام کار کارشناسی نسبت به تقاضای سایر متقاضیان که هزینه کارشناسی را پرداخت نموده اند نخواهد بود .
ماده - 32 - هیات کارشناسی مکلف است محدوده کلی هر پلاک و یا بلوک و قطعات مفروزی داخل آن ها را نقشه برداری و تصرفات اشخاص را به تفکیک برداشت نموده با رعایت ماده 113 این آیین نامه مراتب را صورتمجلس نماید . یک نسخه از نقشه و صورتمجلس را به ثبت محل و نسخه دیگر آن را به ثبت استان تحویل دهد . مسئول اداره ثبت یا هیات حل اختلاف حسب مورد نسبت به گزارش هیات کارشناسی براساس تبصره دو ماده 31 رسیدگی و مبادرت به ثبت توافق یا صدور رای می نمایند پس از صدور رای دبیر هیات مراتب صدور رای را در دفاتر مربوطه مقابل تقاضای واصله منعکس مینماید . پس از اتمام عملیات ثبتی اداره ثبت مربوطه مکلف است نسخه ایاز نقشه را که شماره اسناد مالکیت و نام مالک و نوع مالک در آن قید شده جهت اطلاع به ثبت استان ارسال دارد .
- تبصره - 1 - در صورتی که تشخیص واقعی ملک با اشکال مواجه شود بطوریکه نقشه برداری از کل ملک امکانپذیر نباشد کارشناس یا هیات کارشناسان موظفند محدوده ای که از چهار طرف بوسیله خیابان یا رودخانه یا جاده و امثال هم یا هرگونه عوارض طبیعی مشخص از سایر قسمت های ملک جدا باشد نقشه برداری نموده و قطعه یا قطعاتی که نسبت به آن ها تقاضانامه تسلیم شده را در آن منعکس و موقعیت محدوده مذکور را نسبت به نزدیک ترین نقطه ثابت غیر قابل تغییر محل مشخص و مراتب را مستدلا صورتمجلس نمایند در اینصورت تهیه نقشه کلی ملک ضرورت ندارد .
- تبصره - 2 - چنانچه کارشناس یا کارشناسان از تصمیم گزارش کارشناسی در مهلت مقرر خودداری نمایند دبیر هیات مراتب را با توجیه موضوع به مرجع تعیین کننده هیات کارشناسی منعکس مینماید تا نسبت به انتخاب کارشناس یا هیات کارشناسی جدید اقدام شود .
ماده - 33 - در صورتی که متقاضی با سند خریداری مشاعی مدعی تصور مفروزی باشد و مالک مشاعی ( فروشنده ) موافقت خود را اعلام کند بشرح زیر اقدام میشود .
- بند - 1 - چنانچه سند خریداری عادی باشد و سایر مالکین مشاعی هم محدوده تصرفی مفروز در تقاضانامه را تصدیق کند رییس ثبت پس از اجرای امر به کارشناس و وصول گزارش کارشناسی و احراز معامله و تصور بلامنازع متقاضی ، مشروط به اینکه مقدار تصرف از سهم فروشنده در کل ملک بیشتر نباشد مطابق ماده 12 این آیین نامه اقدام مینماید .
- بند - 2 - چنانچه سند خریداری رسمی باشد نیاز به احراز وقوع معامله نیست .
- بند - 3 - هرگاه مقدار تصرف متقاضی از سهم فروشنده در کل ملک بیشتر باشد و یا مالکین مشاعی با تصورات مفروزی متقاضی موافقت نداشته باشند رییس ثبت پرونده را جهت اتخاذ تصمیم به هیات حل اختلاف ارجاع می دهد .
ماده - 34 - در صورتی که متقاضی موفق به معرفی و هدایت مالک یا مالکین نشود یا نسبت به اقدامات فوق اعتراضی برسد موضوع به هیات حل اختلاف ارجاع میشود پس از ارجاع امر به کارشناس و یا هیات کارشناسی در صورتی که کارشناس بلامنازع و بلامعارض متقاضی داشته باشد و معتمدین محل و شمول مراتب را گواهی نموده باشند . تصمیم لازم را حسب مورد در خصوص قبول تقاضا یا ادامه عملیات سطحی یا صدور سند مالکیت اتخاذ مینماید . این تصمیم به انضمام نسخه ای گزارش و نقشه کارشناسی به واحد ثبتی ابلاغ میشود تا مراتب را براساس بند 6 ماده یک قانون در دو نوبت به فاصله 15 روز در ر وزنامه ناشر آگیهای ثبتی آگهی نماید چنانچه ظرف دو ماه از تاریخ انتشار اولین آگهی اعتراضی و اصل شود اداره ثبت باید به معترض اعلام نماید که ظرف یک ماه از تاریخ اعتراض مبادرت به تقدیم دادخواست به مرجع ذی صلاح قضایی نموده و گواهی تقدیم دادخواست را اخذ و به اداره ثبت تسلیم نماید . در اینصورت اقدامات ثبت موکول به ارایه حکم قطعی دادگاه خواهد بود . چنانچه اعتراضی نرسد اداره ثبت طبق مقررات سند مالکیت را صادر خواهد کرد صدور سند مالکیت مانع مراجعه متضرر به دادگاه نخواهد بود . هرگاه معترض نشانی خود را قید نکرده یا ظرف مهلت مقرر گواهی تقدیم دادخواست را به اداره ثبت تسلیم نکند و ذی نفع گواهی عدم تقدیم دادخواست را از مرجع صالح اخذ و تقدیم دارد و ثبت پس از پایان مدت واخواهی براساس رای هیات حل اختلاف ثبتی را ادامه خواهد داد .
- تبصره - 1 - به اعتراضات واصله نسبت به آرای قبلی هیات های حل اختلاف طبق این ماده عمل خواهد شد .
- تبصره - 2 - دبیر هیات موظف است پس از صدور رای و ارسال آن به واحد ثبتی سوابق امر را در دبیرخانه هیات ضبط نماید .
- تبصره - 3 - اعتراض خارج از موعد مانع ادامه عملیات ثبتی و صدور سند مالکیت نخواهد بود .
- تبصره - 4 - آرای صادره هیات های حل اختلاف لازم الاجرا بوده و واحد های ثبتی ملزم به اجرای آن ها میباشند .
ماده - 35 - در مواردی که از طرف هیات حل اختلاف رای به انتقال ملک دولت یا شهرداری که مورد تصرف اشخاص قرار گرفته است صادر میگردد رای مزبور توسط ثبت محل به مرجع دولتی یا شهرداری ذی ربط ابلاغ میشود که حداکثر ظرف بیست روز پس از ابلاغ رای نماینده خود را جهت امضا سند انتقال به دقترخانه ای که از طرف واحد ثبتی معین میشود اعزام دارد ضمنا رونوشت آن به دفترخانه مذکور ارسال میگردد که در مهلت مرقوم مقدمات تنظیم سند را فراهم نماید . چنانچه در مهلت تعیین شده نماینده مرجع دولتی یا شهرداری مراجعه نکرد سردفتر یا کفیل دفترخانه مکلف است مراتب را به ثبت محل اعلام نماید در اینصورت ثبت اسناد و املاک محل نماینده خود را جهت امضا سند انتقال به دفترخانه اعزام مینماید اعلام سردفتر مبنی بر عدم حضور نماینده مرجع دولتی یا شهرداری ذی ربط ملاک اقدام میباشد .
- تبصره - 1 - تنظیم اینگونه اسناد در دفاتر اسناد رسمی نیاز به کسب مجوز از مراجع دیگر ندارد .
- تبصره - 2 - هیات های حل اختلاف مکلفند بهای ملک را حسب مورد طبق تبصره 3 ماده 2 ( ماده 148 اصلاحی ) تعیین و در متن رای قید نمایند ، بهای تعیین شده به عنوان ثمن معامله در سند انتقال قید خواهد شد .
- تبصره - 3 - در صورتی که مرجع ذی ربط اعم از دولت یا شهرداری پس از صدور ابلاغ رای هیات حل اختلاف در مدت مقرر ، وصول وجه را اعلام و نماینده خود را جهت امضا سند انتقال معرفی نمایند ، مراتب جهت تنظیم سند رسمی به دفتر اسناد رسمی منعکس میشود و الا متقاضی مکلف است بهای ملک را براساس قیمت تعیین شده در رای هیات حل اختلاف در موعد مقرر قانونی به حساب سپرده ثبت تودیع و قبض رسید را به دفترخانه تنظیم کننده سند انتقال تحویل تا شماره آن در متن سند انتقال قید و مراتب به مرجع صاحب ملک اعلام شود . به هر حال در صورتی که احراز گردد بهای زمین پرداخت شده است نماینده ثبت نسبت به امضای ثبت سند اقدام میکند .
- تبصره - 4 - چنانچه ثمن معامله از طرف متقاضی طبق رای هیات در موعد مقرر قانونی پرداخت شود و به هر دلیل صدور سند مالکیت به تاخیر افتد و در این خلال بهای ملک مورد رای تغییر یابد ، موجب تعهد جدید متقاضی یا بازپرداخت وجه از طرف دولت نخواهد بود .
ماده - 36 - پنجاه در هزار حقوق دولتی و بهای دفترچه مالکیت و بقایای ثبتی موضوع تبصره ماده 6 قانون در موقع ثبت سند در دفتر املاک محاسبه و به حساب درآمد های ثبتی ( خزانه دولت ) واریز میشود .
- تبصره - 1 - چننچه پس از صدور سند یا اسناد مالکیت متقاضیان در یک ملک قسمت یا قسمت هایی از آن باقی بماند و دارنده سند مالکیت ( صاحب ملک ) به منظور رفع تعارض اسناد مالکیت خود را جهت اصلاح حدود ارایه دهد هر چند متقاضی اجرای مقررات مواد 147 و 148 اصلاحی نباشد ثبت محل مکلف است محدوده باقیمانده را کنترل و مساحی نموده پس از ضبط سند مالکیت اولیه در پرونده سند مالکیت جدید را با حدود واقعی ( باقیمانده ) صادر و تسلیم دارد . بدیهی است صدور اینگونه اسناد مالکیت نیز مشمول پرداخت پنجاه در هزار مذکور در ماده 6 قانون و هزینه مقرره در بند الف ماده 37 و ماده 40 آیین نامه میباشد .
- تبصره - 2 - هرگاه پس از صدور سند یا اسناد مالکیت متقاضیان در یک ملک قسمت یا قسمت هایی از آن باقی بماند و دارنده سند مالکیت ( صاحب ملک ) به منظور تعیین حدود باقیمانده , اسناد مالکیت خود را جهت اصلاح حدود ارایه دهد چنانچه مالک باقیمانده , متقاضی اجرای مقررات مواد 147 و 148 اصلاحی نباشد ثبت محل مکلف است محدوده باقیمانده را کنترل و مساحی نموده پس از ضبط سند مالکیت اولیه در پرونده , سند مالکیت جدید را با حدود واقعی باقیمانده برابر مقررات مربوطه صادر و تسلیم دارد .
ماده - 37 - از تاریخ تصویب این آیین نامه اصلاحی جهت هزینه هایی که در قانون اصلاح مواد 1 و 2 و 3 مواد الحاقی به قانون ثبت مصوب سال 1370 پرداخت آن برعهده متقاضی قرار داده شده است بابت هر پرونده به شرح زیر تعیین میگردد :
- بند - الف - مبنای وصول هزینه های این ماده بابت هر پرونده دو درصد (2%) ارزش منطقه ای ملک میباشد که در هر صورت از مبلغ یک صد و پنجاه هزار ریال کمتر نخواهد بود .
- بند - ب - از متقاضیان مقرر در ماده 10 قانون و متقاضیان که برابر گواهی صادره زیر پوشش کمیته امداد امام خمینی ( ره ) و سازمان بهزیستی میباشند ، به میزان هزینه های مندرج در ماده 39 آیین نامه اخذ میگردد هزینه های مزبور باید توسط متقاضی به حساب مخصوصی که به همین منظور افتتاح شده یا میشود واریز و قبض آن به واحد ثبتی مربوط تسلیم گردد ، مبالغ مذکور در این ماده قابل استرداد نیست .
- تبصره - 1 - مفاد این ماده اصلاحی مشمول اشخاصی که هزینه های مربوط را بر مبنای ضوابط آیین نامه قبلی پرداخت نموده اند نمیگردد .
- تبصره - 2 - علاوه بر مبلغ مذکور در این ماده وجوهی که بابت دستمزد کارشناس یا هیات های کارشناسی باید پرداخت شود و هزینه اگهی های لازم ( به استثنا هزینه اگهی های نوبتی موضوع ماده 50 آیین نامه قانون ثبت ) همچنین سایر وجوهی که برطبق ماده 6 قانون اصلاحی مواد قانون ثبت باید دریافت و به حساب درآمد عمومی دولت منظور گردد , برحسب مورد از متقاضیان دریافت خواهد شد .
ماده - 38 - مبلغ دریافتی موضوع ماده 37 در مراکز استان به حسابی که با درخواست مشترک مدیرکل و در شهرستان ها به موجب درخواست رییس یا مسؤول اداره ثبت و عامل ذی حسابی در یکی از شعب بانک های موجود در محل افتتاح شده یا میشود ، واریز میگردد . حق برداشت از حساب مذکور برطبق ضوابط آیین نامه در مراکز استان با مدیرکل ثبت یا نماینده معرفی شده از طرف وی به اتفاق ذی حساب ثبت استان و در شهرستان ها با رییس یا مسؤول ثبت محل به اتفاق عامل ذی حساب و در هر مورد با امضای متفق آن ها خواهد بود و در مورد مناطق ثبتی واقع در تهران و حومه نیز به همین ترتیب عمل میشود .
ماده - 39 - از محل وجوه دریافتی موضوع ماده 37 آیین نامه پرداخت های زیر تعیین و انجام میشود :
- بند - الف - حق حضور و حق الزحمه هر یک از اعضا هیات های حل اختلاف برای هر پرونده دوازده هزار ریال .
- بند - ب - حق حضور و حق الزحمه هر یک از اعضا هیات حل اختلاف برای هر پرونده موضوع قسمت اخیر ماده 21 آیین نامه یک هزار ریال .
- بند - ج - حق الزحمه دبیر هیات حل اختلاف برای هر پرونده مبلغ شش هزار ریال و برای هر پرونده موضوع قسمت اخیر ماده 21 آیین نامه مبلغ پانصد ریال .
- بند - د - حق الزحمه سایر کارکنان و مستخدمین که تا صدور سند مالکیت متقاضیان مشمول این قانون وظایفی را عهده دار هستند مبلغ سی هزار ریال که مطابق دستورالعمل موضوع تبصره ماده 39 تقسیم و پرداخت میگردد .
- بند - ه - حق الزحمه کارکنان اداره کل امور املاک و سایر ادارات ستادی که در ارتباط با اجرای قانون و آیین نامه آن وظایفی را عهده دار هستند مطابق دستورالعمل سازمان ثبت اسناد و املاک کشور پرداخت میشود .
ماده - 40 - ( اصلاحی 22/8/81) هزینه کارشناسی یا هیات های کارشناسی و خبرگان ثبتی به عهده متقاضیان است که باید قبل از انجام کارشناسی و پس از محاسبه آن بر مبنای زیر به حساب سپرده ادارات ثبت واریز و قبض آن تحویل ثبت مربوطه شود تا ضمیمه پرونده گردد .
- بند - الف - دستمزد کارشناسی ساختمان ها و تاسیسات مربوطه مطابق ارزش معاملاتی نسبت به عرصه و اعیان به شرح زیر : 1- تا پنج میلیون ریال ارزش معاملاتی مقطوع شصت هزار ریال 2- نسبت به مازاد بر پنج میلیون ریال براساس ارزش معاملاتی 2 در هزار
- بند - ب - دستمزد کارشناسی اراضی کشاورزی و نسق های زراعی ( اعم از شهری و غیر شهری ) 1- تا یک هکتار بطور مقطوع 75000 ریال 2- از یک هکتار و یک متر تا پنج هکتار کلا بطور مقطوع 85000 ریال 3- از پنج هکتار و یک متر تا ده هکتار کلا بطور مقطوع 95000 ریال 4- از ده هکتار به بالا به ازای هر هکتار مازاد ده هزار ریال اضافه دریافت میشود .
- بند - ج - دستمزد کارشناسی باغات ( اعم از شهری و غیر شهری ) به میزان بیست درصد به مبالغ بند ( ب ) ردیف های ذیل آن اضافه میشود .
- تبصره - 1 - در مواردی که محدوده متصرفی مشتمل بر هر دو نوع عملیات عمرانی باشد برحسب میزان هر یک دستمزد کارشناسی محاسبه میگردد .
- تبصره - 2 - هیات حل اختلاف پس از وصول نظر کارشناسی ، دستور پرداخت دستمزد را بر مبنای ضوابط فوق خواهد داد و رییس ثبت ( یا مسئول واحد ثبتی ) با وصول دستور هیات اقدام اجرایی لازم برای پرداخت دستمزد را انجام می دهد . چنانچه میزان دستمزد تودیعی کمتر از دستمزد محاسبه شده باشد متقاضی باید بقیه را پرداخت نماید و چنانچه اضافه تودیع شده باشد میزان اضافی به وی مسترد میگردد در موارد ثبت توافقی دستمزد کارشناسان به دستور رییس ثبت محل پرداخت خواهد شد .
- تبصره - 3 - ( اصلاحی 22/8/81) دستمزد مذکور بالسویه به کارشناسان پرداخت میشود .
- تبصره - 4 - ( الحاقی 22/8/81) پانزده درصد از دستمزد کارشناسی موضوع بند های الف و به در اختیار رییس ثبت مربوطه قرار میگیرد تا به تشخیص وی به سایر کارکنانی که در همان واحد در امر تسهیل عملیات کارشناسی و اقدامات مربوط به آن موثرند و به امر کارشناسی اشتغال ندارند پرداخت نماید .
ماده - 41 - ( اصلاحی 26/12/74) در مرکز هر استان به منظور اجرای این آیین نامه و تمرکز مانده وجوه وصولی توسط واحد های ثبتی هر استان مربوطه و ذی حساب آن بنمایندگی از خزانه داری کل در یکی از شعب بانک های موجود در محل افتتاح میشود . حق برداشت از حساب مذکور برطبق آیین نامه اصلاحی با مدیرکل ثبت استان یا مقام مجاز معرفی شده از طرف سازمان ثبت اسناد و املاک کشور به اتفاق ذی حساب ثبت استان و در هر مورد با امضا متفق آن ها خواهد بود . هر یک از ادارات و واحد های ثبتی شهرستان ها مکلفند نسبت به پرونده هایی که در هر ماه منجر به صدور رای هیات حل اختلاف یا منجر به ثبت توافق در دفتر توافق شده و دستور ادامه عملیات ثبتی آن صادر میشود وجوه مقرر در ماده 39 این آیین نامه را به کیفیتی که مقرر شده است حداکثر تا پانزدهم ماه بعد پرداخت و پس از کسر سایر هزینه های قانونی مبلغ مانده را ظرف همان مدت به حساب تمرکز وجوه که در مرکز هر استان افتتاح شده یا میشود واریز نمایند .
ماده - 42 - ( الحاقی 26/12/74) هر یک از ادارات کل ثبت استان ها مکلفند پس از کسر هزینه های قانونی و یا تفویض اختیار شده و یا مخارجی که دستور پرداخت آن از محل موجودی حساب متمرکز در استان صادر شده باقیمانده را حداکثر تا نیمه اول ماه بعد به حساب مرکز در تهران که به درخواست و به نام سازمان ثبت اسناد و املاک کشئر در یکی از شعب بانک های تهران افتتاح و شماره آن به ادارات کل ثبت استان ها ابلاغ شده واریز و یک نسخه واریزی را به اداره کل امور مالی و ذی حسابی سازمان ثبت ارسال دارند . برداشت از حساب مذکور با امضا رییس سازمان ثبت اسناد و املاک کشور یا مقام مجاز از طرف ایشان به اتفاق امضا ذی حساب یا مقام مجاز از طرف وی که به همین منظور تعیین و معرفی شده یا میشود مجاز خواهد بود .
ماده - 43 - ( الحاقی 26/12/74) وجوه موضوع مواد 41-42 این آیین نامه بمنظور اجرای قانون اصلاح مواد 1 و 2 و 3 قانون حذف و اصلاح بعضی از مواد قانون ثبت اسناد و املاک مصوب 31/4/65 و الحاق موادی به آن و آیین نامه های اجرایی آن در مورد ذیل به مصرف خواهد رسید . تامین مخارج تشکیل هیات های حل اختلاف ، استفاده از امکانات بخش خصوصی و یا دولتی برای عملیات فنی و نقشه برداری ، جبران کسری هزینه های نقاطی که موجودی حساب آن ها در این خصوص تکافوی پرداخت های مقرر را نمی نماید ، تهیه تجهیزات فنی و تدارک مطبوعات و کاغذ مصرفی هیات ها تامین و تدارک فضای مناسب اداری ، سازمانی و مسکونی ، تهیه تجهیزات ، امکانات ، تاسیسات ، خودرو ، وسایل و لوازم اداری ، پرداخت حق الزحمه به افرادی که به تشخیص سازمان ثبت بنحوی در اجرای خدمات ثبتی در این خصوص همکاری و فعالیت می نمایند . تامین و ترغیب نیروی انسانی موقت موردنیاز واحد های ثبتی در سطوح مختلف تا مرحله اجرای نهائی قانون مذکور و صدور و تسلیم اسناد مالکیت متقاضیان بصورت قراردادی و خرید خدمت تکمیل و توسعه و تجهیز ساختمان ها ، پرداخت هزینه های اداری ، تهیه کامپیوتر و تجهیزات مکانیزه و سایر مخارج موردنیاز واحد های ثبتی مجری قانون به تشخیص سازمان ثبت . حکم این ماده در مورد انجام پرداخت ها و برداشت ها از حساب های مخصوص موضوع مواد 41 و 42 فوق الذکر از تاریخ اجرای قانون است . سایر مواد آیین نامه اصلاحی قبلی که تغییر حاصل ننموده به قوت خود باقی است .
ماده - 44 - از تاریخ لازم الاجرا شدن ماده واحده قانون مهلت پذیرش تقاضا مصوب 18/8/78 مجلس شورای اسلامی پذیرش هر تقاضا منوط به واریز مبلغ پنجاه هزار ریال توسط متقاضیان مشمول بند الف و سی هزار ریال توسط متقاضیان مشمول بند به ماده 37 آیین نامه اجرایی قانون مواد 147 و 148 اصلاحی قانون ثبت مصوب 10/8/78 به حساب جاری مقرر در ماده 41 آیین نامه مزبور و ارایه فیش پرداختی به ضمیمه مدارک مورد لزوم به اداره ثبت محل خواهد بود وجوه ماخوذه قابل استرداد نیست .
- تبصره - - - مبالغ مذکور در موقع رسیدگی هر تقاضا حسب مورد از مبالغ مقرر در بند های ( الف ) یا ( ب ) ماده 37 آیین نامه کسر و الباقی به علاوه مبلغ مندرج در تبصره یک ماده 21 آیین نامه اصلاحی توسط متقاضی به حساب جاری مزبور واریز خواهد شد .