تماس با ماتیکان
درباره ماتیکان
فرهنگ حقوقی
علامت تجاری
قوانین و آرا
صفحه اصلی
قانون
رای وحدت رویه
نظریه مشورتی
قانون الحاق ماده واحده به قانون گذرنامه مصوب 1351/12/10
قانون گذرنامه
(برای مشاهده پیوندهای مرتبط بر روی ماده مربوطه کلیک کنید)
فصل - اول - کلیات
ماده - 1 - گذرنامه سندی است که از طرف مأموران صلاحیت دار دولت شاهنشاهی مذکور در این قانون برای مسافرت اتباع ایران به خارج و یا اقامت در خارج و یا مسافرت از خارج به ایران داده میشود .
ماده - 2 - اتباع ایران برای خروج از کشور و یا اقامت در خارج و یا مسافرت از خارج به ایران باید تحصیل گذرنامه نمایند . صدور گذرنامه منوط به ارایه اسنادی است که هویت و تابعیت ایرانی تقاضا کننده را ثابت نماید . اسناد مزبور به موجب آیین نامه اجرایی این قانون تعیین خواهد شد .
ماده - 3 - خروج از کشور بدون ارایه گذرنامه یا مدارک مسافرت مذکور در این قانون ممنوع است .
ماده - 4 - ( منسوخ ) ورود به کشور و یا خروج از آن فقط از نقاطی که بنا به پیشنهاد وزارت کشور و تصویب هیات وزیران تعیین و آگهی خواهد شد مجاز است .
ماده - 5 - بازرسی گذرنامه و مدارک مسافرت و رسیدگی به آن ها در مرز با شهربانی کل کشور و در نقاطی که شهربانی نباشد به عهده ژاندارمری کل کشور است . مأموران مربوط مکلفند از ورود افرادی که فاقد گذرنامه یا مدارک لازم برای ورود به ایران باشند جلوگیری نمایند .
تبصره - - - ( اصلاحی 5/10/1358) در مواردی که افرادی فاقد گذرنامه و یا مدارک مسافرت برای مراجعت به ایران باشند در صورتی که تابعیت ایرانی و یا ایرانی بودن آنان محرز شود مأمورین مربوط میتوانند اجازه ورود به ایران را بدهند . ضوابط تشخیص و ایرانی بودن این قبیل اشخاص به موجب آیین نامه اجرایی این قانون تعیین خواهد شد .
ماده - 6 - برگ مسافرت موضوع ماده 9 و همچنین برگ بازگشت موضوع ماده 20 و پروانه های گذر موضوع مواد 29 و 30 از نظر این قانون در حکم گذرنامه است .
فصل - دوم - انواع گذرنامه
ماده - 7 - گذرنامه بر سه قسم است :
بند - الف - گذرنامه سیاسی .
بند - ب - گذرنامه خدمت ( اعم از فردی یا جمعی ).
بند - ج - گذرنامه عادی ( اعم از فردی یا جمعی ).
تبصره - - - مشخصات انواع گذرنامه از لحاظ رنگ و شکل و قطع و تعداد اوراق و نظایر آن و همچنین سازمان تهیه کننده آن ها به موجب آیین نامه اجرایی این قانون تعیین میگردد .
ماده - 8 - از تاریخ تصویب این قانون گذرنامه های تحصیلی به تدریج به گذرنامه های عادی تبدیل خواهد شد .
ماده - 9 - وزارت امور خارجه میتواند در موارد لزوم با موافقت وزیر امور خارجه برای کسانی که به ماموریت های خاص اعزام میشوند به جای گذرنامه برگ مسافرت انفرادی و یا دسته جمعی صادر نماید . مشخصات برگهای مذکور در آیین نامه اجرایی این قانون تعیین خواهد شد .
فصل - سوم - گذرنامه های سیاسی و خدمت
ماده - 10 - ( اصلاحی 20/2/1377) برای شخصیت های زیر گذرنامه سیاسی صادر میشود : 1 - رهبر 2 - رییس جمهور 3 - رییس مجمع تشخیص مصلحت نظام ، رییس مجلس شورای اسلامی ، رییس قوه قضاییه ، معاون اول رییس جمهور ، اعضای شورای نگهبان ، تولیت آستان قدس رضوی ، وزرا دولت جمهوری اسلامی ایران و معاونان رییس جمهور . 4 - نمایندگان مجلس شورای اسلامی ، اعضای مجمع تشخیص مصلحت نظام ، اعضای شورای عالی امنیت ملی ، نمایندگان مجلس خبرگان رهبری و اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی . 5 - رییس دیوان عالی کشور ، دادستان کل کشور ، رییس دیوان عدالت اداری ، رییس و دادستان دیوان محاسبات ، معاونان رییس قوه قضاییه ، رییس سازمان بازرسی کل کشور ، رییس دفتر مقام معظم رهبری ، رییس کل بانک مرکزی و رییس سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران . 6 - رییس ستاد کل نیرو های مسلح ، فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ، رییس ستاد مشترک ارتش جمهوری اسلامی ایران و جانشینان ایشان ، فرماندهان نیرو های سه گانه سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و ارتش جمهوری اسلامی ایران ، فرماندهی نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران ، فرماندهان حفاظت اطلاعات نیرو های یاد شده . 7 - نمایندگان مستقیم مقام معظم رهبری با معرفی رییس دفتر ایشان ، نمایندگان ویژه رییس جمهور یا معاون اول رییس جمهور به معرفی دفتر ایشان ، نمایندگان ویژه هیات وزیران جهت ماموریت های خاص به معرفی دفتر هیات دولت و روسای دفاتر روسای قوای سه گانه و مجمع تشخیص مصلحت نظام . 8 - روسای بنیاد مستضعفان و جانبازان ، سازمان تبلیغات اسلامی ، بنیاد شهید انقلاب اسلامی ، جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران ، کمیته ملی المپیک جمهوری اسلامی ایران و استانداران کشور و شهردار تهران . 9 - روسای جمهور سابق ، نخست وزیران سابق ، معاونان اول سابق رییس جمهور ، روسای سابق مجلس شورای اسلامی ، روسای سابق قوه قضاییه ، اعضای سابق شورای عالی قضایی با معرفی بالاترین مقام دستگاه مربوطه . 10 - مشاوران مقام معظم رهبری و معاونان دفتر معظم له با معرفی رییس دفتر ایشان ، معاونان و مشاوران رییس جمهوری ، معاونان معاون اول رییس جمهور ، دبیر شورای عالی امنیت ملی و روسا و دبیران کمیته های شورای مزبور ، معاونان وزرا ، روسای دفاتر تخصصی تحت سرپرستی بلافصل رییس جمهور . 11 - شخصیت های عالی مقام علمی ، دینی ، فرهنگی و روسای فرهنگستانها با موافقت رییس جمهور . 12 - روسای دیوان عالی کشور ، دادستان کل کشور و سایر مقامات مندرج در جزء 5 و اعضای شورای عالی قضایی ، وزرا و نمایندگان مجلس شورای اسلامی و مجلس خبرگان و معاونان ریاست جمهوری و رییس قوه قضاییه که بعد از پیروزی انقلاب اسلامی عهده دار مناصب فوق بوده اند و روسای سابق نمایندگی های سیاسی و کنسولی و بین المللی جمهوری اسلامی ایران در خارج از کشور با معرفی بالاترین مقام دستگاه مربوطه . 13 - سفرا ، مدیران کل و معاونان آنان و روسای ادارات وزارت امور خارجه ، ماموران ثابت سیاسی و کنسولی . 14 - ماموران رمز و مخابرات و کسانی که به نمایندگی از دولت جمهوری اسلامی ایران مقامی را در موسسات و نهاد های بین المللی عهده دار میشوند ، پیک های سیاسی و کسانی که به ماموریت موقت سیاسی و کنسولی اعزام میشوند با موافقت وزیر امور خارجه . 15 - رییس ، معاونان و مدیران کل منطقه ای سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی ، رایزنان و وابستگان فرهنگی که در پوشش کادر وزارت امور خارجه به خارج از کشور اعزام میشوند . 16 - مدیران کل مدارس خارج از کشور و دفتر همکاری های علمی و بین المللی و سرپرستی های مدارس خارج از کشور به پیشنهاد وزیر آموزش و پرورش . 17 - در غیر از موارد یاد شده در بالا برای انجام ماموریت های خاص سیاسی حسب ضرورت ، با تشخیص وزیر امور خارجه .
تبصره - 1 - ( اصلاحی 31/3/1362) همسران مشمولین بند های 1 و 2 و 3 این ماده میتوانند از گذرنامه سیاسی جداگانه استفاده نمایند .
تبصره - 2 - ( اصلاحی 31/3/1362) نام همسران افراد موصوف در بند های 4 تا 14 این ماده در صورتی که همراه دارنده گذرنامه باشند به تقاضای دارنده گذرنامه در گذرنامه سیاسی ثبت و از همان گذرنامه استفاده خواهند نمود و تفکیک گذرنامه و صدور گذرنامه سیاسی جهت آنان با موافقت وزیر امور خارجه امکانپذیر خواهد بود .
تبصره - 3 - ( اصلاحی 20/2/1377) نام فرزندان ذکور کمتر از (18) سال مشمولین این ماده و فرزندان اناث آنان تا هنگام ازدواج در صورتی که همراه دارنده گذرنامه باشند ، به تقاضای دارنده در گذرنامه سیاسی ثبت و از همان گذرنامه استفاده خواهند نمود و در صورت نیاز به تفکیک پس از استعلام از وزارت امور خارجه و در صورت موافقت طبق مقررات این قانون برای آن ها گذرنامه خدمت یا عادی صادر خواهد شد .
تبصره - 4 - ( الحاقی 20/2/1377) همترازان مقامات مندرج در این ماده ( برطبق قانون نظام هماهنگ پرداخت ) اعم از شاغل و سابق با معرفی بالاترین مقام دستگاه مربوطه از گذرنامه سیاسی استفاده خواهند نمود .
ماده - 11 - ( اصلاحی 31/3/1362) برای اشخاص زیر گذرنامه خدمت صادر میگردد : 1 - اشخاصی که به عنوان همراه با رهبر یا یکی از اعضای شورای رهبری به خارج از کشور مسافرت می نمایند . 2 - اشخاصی که به عنوان همراه در ارتباط با ماموریت با ریاست جمهور یا معاون اول رییس جمهور به خارج از کشور مسافرت می نمایند با معرفی مقام مربوط . 3 - اشخاصی که به موجب تصویبنامه هیات وزیران برای انجام ماموریت به خارج از کشور اعزام میشوند با معرفی دفتر هیات دولت . 4 - کارمندان وزارتخانه ها و سازمان ها و ارگان های وابسته به دولت و ارگان های نظامی که به خارج از کشور اعزام میگردند با معرفی وزیر مربوطه و ذکر علت مأموریت . 5 - مأموران اداری و فنی وزارت امور خارجه و همسران آن ها با موافقت وزیر امور خارجه .
تبصره - 1 - نام همسر و فرزندان کمتر از 18 سال مشمولین این ماده در صورتی که همراه دارنده گذرنامه باشند به تقاضای دارنده گذرنامه خدمت در همان گذرنامه ثبت میشود .
تبصره - 2 - نمایندگی های جمهوری اسلامی ایران در خارج نمیتوانند برای همسر و فرزندان همراه ، گذرنامه خدمت جداگانه صادر نمایند ولی در صورت نیاز به تفکیک پس از استعلام از وزارت امور خارجه و در صورت موافقت طبق مقررات این قانون برای آن ها گذرنامه عادی صادر خواهد شد .
ماده - 12 - ( اصلاحی 31/3/1362) صدور گذرنامه سیاسی و خدمت به عهده وزارت امور خارجه است .
ماده - 13 - ( اصلاحی 31/3/1362) مدت اعتبار گذرنامه سیاسی و خدمت یک سال است مگر در مورد مأموران ثابت دولت در نمایندگی های جمهوری اسلامی ایران در خارج از کشور که اعتبار گذرنامه تا خاتمه مدت مأموریت آنان خواهد بود .
تبصره - 1 - تمدید مدت گذرنامه های سیاسی و خدمت طبق مقررات این قانون با موافقت وزارت امور خارجه در مرکز توسط اداره گذرنامه و روادید و در خارج از کشور توسط نمایندگی های جمهوری اسلامی ایران انجام خواهد شد .
تبصره - 2 - کلیه دارندگان گذرنامه های سیاسی و خدمت در موقع ورود به کشور باید گذرنامه خود را به وزارت امور خارجه تحویل دهند .
فصل - چهارم - گذرنامه عادی
ماده - 14 - صدور گذرنامه عادی در ایران به عهده شهربانی کل کشور و در خارج از ایران با مامورین کنسولی کشور شاهنشاهی یا مأموران سیاسی عهده دار امور کنسولی خواهد بود . مقررات مربوط به ترتیب صدور و تمدید و تجدید و اصلاح گذرنامه به موجب آیین نامه اجرایی این قانون تعیین خواهد شد .
ماده - 15 - محصلینی که برای تحصیل عازم خارج از کشور میباشند با رعایت قانون وظیفه عمومی در مورد تحصیلات غیر دانشگاهی از طرف وزارت آموزش و پرورش و در مورد تحصیلات دانشگاهی از طرف وزارت علوم و آموزش عالی به شهربانی کل کشور معرفی میشوند . شغل آن ها در گذرنامه محصل ذکر میگردد و از پرداخت کلیه وجوه مربوط به صدور گذرنامه معاف میباشند . این معافیت شامل محصلینی که گذرنامه تحصیلی آنان تدریجا به گذرنامه عادی تبدیل خواهد شد نیز میباشد . محصلینی که گذرنامه تحصیلی آنان به گذرنامه عادی تبدیل میشود از مقررات معافیت تحصیلی احضار به خدمت زیر پرچم استفاده خواهند کرد .
ماده - 16 - ( اصلاحی 3/8/1362) به اشخاص زیر هیچ نوع گذرنامه برای خروج از کشور داده نمی شود : 1 - کسانی که به موجب اعلام کتبی مقامات قضایی حق خروج از کشور را ندارند . 2 - کسانی که در خارج از ایران به سبب تکدی و یا ولگردی و یا ارتکاب سرقت و کلاهبرداری و یا به عنوان دیگر دارای سوء شهرت باشند . 3 - کسانی که مسافرت آن ها به خارج کشور به تشخیص مقامات قضایی مخالف مصالح جمهوری اسلامی ایران باشد .
تبصره - 1 - ( اصلاحی 3/8/1362) رسیدگی و تشخیص افراد مذکور در بند 2 این ماده واحده به عهده کمیسیونی مرکب از نمایندگان : 1 - وزارت امور خارجه . 2 - وزارت دادگستری . 3 - وزارت کشور . 4 - شهربانی جمهوری اسلامی . 5 - وزارت اطلاعات که به دعوت وزارت کشور تشکیل خواهد شد میباشد .
تبصره - 2 - ( اصلاحی 3/8/1362) از تاریخ تصویب این ماده واحده ، ماده 16 قانون گذرنامه مصوب 1351 و تبصره و بند های آن و همچنین لایحه قانونی اصلاح ماده 16 قانون گذرنامه مصوب 1358.12.4 شورای انقلاب نسخ میشود .
ماده - 17 - دولت میتواند از صدور گذرنامه و خروج بدهکاران قطعی مالیاتی و اجرای دادگستری و ثبت اسناد و متخلفین از انجام تعهدات ارزی طبق ضوابط و مقرراتی که در آیین نامه تعیین میشود جلوگیری نماید .
ماده - 18 - برای اشخاص زیر با رعایت شرایط مندرج در این ماده گذرنامه صادر میشود :
بند - 1 - ( اصلاحی 23/3/1380) اشخاصی که کمتر از 18 سال تمام دارند و کسانی که تحت ولایت و یا قیمومیت میباشند با اجازه کتبی ولی یا قیم آنان .
بند - 2 - مشمولین وظیفه عمومی با اجازه کتبی اداره وظیفه عمومی .
بند - 3 - زنان شوهردار ولو کمتر از 18 سال تمام با موافقت کتبی شوهر و در موارد اضطراری اجازه دادستان شهرستان محل درخواست گذرنامه که مکلف است نظر خود را اعم از قبول درخواست یا رد آن حداکثر ظرف سه روز اعلام دارد کافی است . زنانی که با شوهر خود مقیم خارج هستند و زنانی که شوهر خارجی اختیار کرده و به تابعیت ایرانی باقیمانده اند از شرط این بند مستثنی میباشند .
ماده - 19 - در صورتی که موانع صدور گذرنامه بعد از صدور آن حادث شود یا کسانی که به موجب ماده 18 صدور گذرنامه موکول به اجازه آنان است از اجازه خود عدول کنند از خروج دارنده گذرنامه جلوگیری و گذرنامه تا رفع مانع ضبط خواهد شد .
ماده - 20 - به ایرانیانی که به کشور مراجعت میکنند و فاقد گذرنامه یا اسناد در حکم گذرنامه باشند و یا اینکه مدت اعتبار آن اسناد منقضی شده باشد به شرط آن که تابعیت ایرانی آن ها مسلم باشد برگ بازگشت که فقط برای بازگشت به ایران معتبر است داده میشود .
تبصره - - - برگ بازگشت از طرف مقامات سیاسی و کنسولی شاهنشاهی در خارج از کشور به طور رایگان صادر میشود و در مرز از دارنده آن اخذ میگردد .
فصل - پنجم - همراهان
ماده - 21 - نام اطفال کمتر از 18 سال تمام که همراه هر یک از والدین یا جد یا جده پدری یا مادری یا زن پدر یا شوهر مادر و یا خواهر و برادر خود مسافرت می نمایند در صورت درخواست ولی یا قیم آن ها برحسب مورد در گذرنامه اشخاص مذکور ثبت خواهد گردید .
ماده - 22 - نام نوزادانی که از زنان ایرانی مقیم خارج هنگام توقف مادر در ایران متولد میشوند در گذرنامه مادر ثبت میشود و در این مورد نیازی به جلب موافقت پدر نیست و همچنین در مواردی که در خارج از ایران شوهر ایرانی در کشور محل تولد نوزاد حاضر نباشد . تبصره اطفال موضوع بند 4 ماده 976 و موضوع ماده 978 قانون مدنی مادام که تحت ولایت یا حضانت پدر یا مادر خود هستند میتوانند به معیت والدین خود با گذرنامه خارجی آنان به خارج از کشور مسافرت نمایند .
ماده - 23 - برای یک خانواده که با هم مسافرت میکنند در صورت تقاضا یک گذرنامه صادر میشود و نام زن و اولاد کمتر از 18 سال در آن ثبت خواهد شد . هیچیک از همراهان مستقلا حق استفاده از گذرنامه را ندارد و در صورتی که بخواهد از دارنده گذرنامه جدا شود باید گذرنامه جداگانه تحصیل نماید .
فصل - ششم - اعتبار گذرنامه عادی
ماده - 24 - گذرنامه برای مسافرت به کلیه کشورها اعتبار دارد مگر به کشورهایی که دولت در موارد مقتضی مسافرت اتباع ایران را به آن کشورها ممنوع و یا محدود نموده باشد . در صورتی که بعد از صدور گذرنامه محدودیتی مقرر شود وجوه پرداختی کسانی که از مسافرت محروم شوند به آن ها مسترد میگردد . نحوه اجرای مفاد این ماده ضمن آیین نامه اجرایی این قانون معین خواهد شد .
ماده - 25 - ( اصلاحی 3/7/1373) مدت اعتبار گذرنامه جدید از تاریخ صدور پنج سال است و فقط برای مدت پنج سال دیگر قابل تمدید میباشد .
تبصره - - - ( الحاقی 3/7/1373) گذرنامه هایی که تا تاریخ تصویب این قانون سه سال آن ها خاتمه نیافته تا پایان مدت مذکور ، معتبر خواهند بود .
ماده - 26 -
ماده - 27 - در صورتی که گذرنامه غیر قابل استفاده و یا مفقود شود پس از رسیدگی لازم که نحوه آن در آیین نامه تعیین خواهد شد گذرنامه دیگری با اخذ هزینه های صدور صادر میشود . هرگاه قابل استفاده نبودن یا مفقود شدن گذرنامه ناشی از عمل متصدیان مسئول باشد برای بقیه مدت اعتبار گذرنامه جدید بدون دریافت هزینه های صدور صادر خواهد شد .
فصل - هفتم - گذرنامه جمعی
ماده - 28 - گذرنامه جمعی اعم از خدمت یا عادی فقط در ایران و برای گروه های زیر صادر میشود : این نوع گذرنامه ها به نام رییس گروه صادر و نام و مشخصات همراهان در برگ ضمیمه آن درج خواهد گردید :
بند - 1 - افسران درجه داران افراد و به طور کلی کارکنان مشمول قانون استخدام نیرو های مسلح شاهنشاهی که به طور جمعی و به منظور انجام مأموریت عازم خارج از کشور باشند .
بند - 2 - گروه های ورزشی که به منظور انجام مسابقات عازم خارج هستند به معرفی سازمان تربیت بدنی ایران .
بند - 3 - گروه های پیشاهنگی به معرفی سازمان پیشاهنگی ایران .
بند - 4 - دانشجویان و دانش آموزان و معلمان و استادان که برای مطالعات آموزشی و فرهنگی به معرفی وزارتخانه های مربوط به خارج میروند .
بند - 5 - گروه های هنری که توسط وزارت فرهنگ و هنر یا وزارت اطلاعات معرفی میشوند .
بند - 6 - گروه های معرفی شده از طرف سازمان های دولتی و یا وابسته به دولت و یا جمعیت شیرو خورشید سرخ ایران .
بند - 7 - گروه های کارگری برای کارآموزی یا کسب مهارت فنی با تایید و معرفی وزارت کار و امور اجتماعی .
تبصره - 1 - هر یک از اعضای گروه های فوق که هنگام مسافرت از گروه خود جدا شود باید گذرنامه جداگانه تحصیل نماید .
تبصره - 2 - حداقل تعداد افرادی که میتوانند از گذرنامه جمعی استفاده نمایند پنج نفر و حداکثر چهل نفر خواهد بود .
تبصره - 3 - صدور گذرنامه جمعی در صورتی که به منظور انجام مأموریتی به خرج سازمان های دولتی یا جمعیت شیرو خورشید سرخ ایران باشد مجانی است در غیر اینصورت علاوه بر هزینه صدور یک گذرنامه از هر نفر ده درصد هزینه صدور اخذ خواهد شد .
تبصره - 4 - اعتبار گذرنامه جمعی یک سال است و در صورت موافقت سازمان مربوط حداکثر یک سال دیگر تمدید میشود .
فصل - هشتم - پروانه گذر
ماده - 29 - در موارد زیر به پیشنهاد وزارت کشور و تصویب هیات وزیران به جای گذرنامه پروانه گذر صادر میشود :
بند - 1 - برای تشرف به مکه معظمه و عتبات مقدسه .
بند - 2 - برای کارکنان وسائط نقلیه آبی و هوایی و زمینی .
بند - 3 - برای رفت و آمد اتباع دولت شاهنشاهی که در نقاط مرزی کشور و نقاط واقع در سواحل و جزایر خلیج فارس و دریای عمان ( دریای مکران ) سکونت دارند به مناطق مرزی مجاور و نواحی جنوبی خلیج فارس .
تبصره - 1 - مشخصات و ترتیب صدور و مدت اعتبار و مرجع صدور پروانه های گذر مذکور در این ماده و هزینه صدور آن ها به موجب آیین نامه اجرایی این قانون تعیین خواهد شد .
تبصره - 2 - حدود مناطق مرزی و سواحل و همچنین نقاط مرزی مجاور و نواحی جنوبی خلیج فارس به پیشنهاد وزارت کشور و تصویب هیات وزیران تعیین خواهد شد .
ماده - 30 - شهربانی کل کشور برحسب اعلام وزارت امور خارجه به کسانی که ترک تابعیت ایران را نموده اند پروانه گذر خواهد داد و این پروانه فقط برای خروج از ایران معتبر است .
فصل - نهم - برگ گذر بیگانگان
ماده - 31 - شهربانی کل کشور میتواند با موافقت سازمان اطلاعات و امنیت کشور و تایید وزارت امور خارجه برای بیگانگان بدون تابعیت یا خارجیانی که به جهاتی قادر به تحصیل گذرنامه از کشور متبوع خود نیستند برگ گذر بیگانگان صادر نماید . این برگ دلیل تابعیت ایرانی دارنده یا همراهان او محسوب نمی شود .
تبصره - 1 - مشخصات برگ گذر بیگانگان از لحاظ رنگ و شکل و قطع و غیره به موجب آیین نامه اجرایی این قانون تعیین خواهد شد .
تبصره - 2 - نام فرزندان کمتر از 18 سال این قبیل افراد در برگ گذر والدین همچنین نام زن در برگ گذر شوهر به شرط آن که واجد شرایط مذکور در این ماده باشند ثبت میشود و استفاده جداگانه از این برگ به وسیله همراهان ممنوع است .
ماده - 32 - مدت اعتبار برگ گذر بیگانگان برای مراجعت به ایران از تاریخ صدور یک سال است و دارنده آن برای هر بار خروج از کشور باید تحصیل اجازه نماید .
فصل - دهم - آیین نامه های اجرایی
ماده - 33 - ( اصلاحی 23/3/1380) آیین نامه های مربوط به وجوهی که از متقاضیان گذرنامه و یا اسناد در حکم گذرنامه و یا برگ گذر بیگانگان طبق مقررات باید دریافت شود و سایر آیین نامه های اجرایی این قانون توسط وزارتخانه های امور خارجه ، کشور و دادگستری تهیه و پس از تصویب هیات وزیران به موقع اجرا گذارده خواهد شد و تا تصویب آیین نامه های مزبور مقررات فعلی قابل اجرا است .
تبصره - - - در صورتی که تغییراتی در آیین نامه های مصوب ضرورت پیدا کند به تصویب کمیسیون های مربوط مجلسین خواهد رسید .
فصل - یازدهم - مجازات ها
ماده - 34 - ( اصلاحی 14/7/1367) هر ایرانی که بدون گذرنامه یا اسناد در حکم گذرنامه از کشور خارج شود به حبس از یک تا دو سال یا پرداخت جزای نقدی از یک صد هزار ریال تا پانصد هزار ریال محکوم خواهد شد .
ماده - 35 - ( اصلاحی 14/7/1367) هر ایرانی که از نقاط غیر مجاز وارد کشور شده یا از کشور خارج شود به دو ماه تا یک سال حبس و یا جریمه نقدی از یک صد هزار ریال تا پانصد هزار ریال محکوم میگردد .
ماده - 35 مکرر - ( الحاقی 14/7/1367) هر ایرانی که بدون داشتن گذرنامه یا اسناد در حکم گذرنامه بخواهد از مرز غیر مجاز خارج شود و به هنگام عبور دستگیر گردد ، به یک ماه تا یک سال حبس یا پنجاه هزار ریال تا سیصد هزار ریال جزای نقدی محکوم خواهد شد و چنانچه مرتکب دارای گذرنامه و یا اسناد در حکم گذرنامه باشد ، به حبس از یک ماه تا شش ماه یا جزای نقدی از پنجاه هزار ریال تا دویست هزار ریال محکوم خواهد شد .
تبصره - - - کسانی که به تبع اغنام و احشام با سوءنیت مرتکب عبور غیر مجاز از مرز شده باشند ، به مجازات فوق محکوم میگردند و صاحب اغنام و احشام که عبور از مرز با علم و اطلاع یا دستور او بوده ، برای مدت پنج سال از سکونت در نوار مرزی محروم میشود .
ماده - 36 - ( اصلاحی 23/8/1390) هر ایرانی که برخلاف ماده (24) این قانون عمل نماید ، به حبس از دو سال تا پنج سال و محرومیت از داشتن گذرنامه از سه سال تا پنج سال محکوم میگردد .
ماده - 37 - هر کس برای دریافت گذرنامه یا اسناد در حکم گذرنامه به نام خود یا نام دیگری اسناد و مدارک خلاف واقع یا متعلق به غیر را عالما عامدا به مراجع مربوط تسلیم نماید به حبس تأدیبی از دو ماه تا شش ماه محکوم میشود و در صورتی که عمل او منجر به صدور گذرنامه شود به حبس تأدیبی از دو ماه تا دو سال محکوم خواهد شد .
ماده - 38 - هر کس از گذرنامه یا اسناد در حکم گذرنامه متعلق به دیگری برای ورود به کشور یا خروج از آن استفاده نماید به حبس تأدیبی از دو ماه تا یک سال محکوم میشود .
ماده - 39 - هر مستخدم دولت اعم از لشکری و کشوری بدون رعایت قوانین مربوط در اجرای وظیفه خود عالما عامدا گذرنامه یا اسناد در حکم گذرنامه بدهد به حبس تأدیبی از دو ماه تا یک سال محکوم میشود .
ماده - 40 - هر مستخدم و مامور دولت اعم از کشوری و لشکری که برای عبور غیر مجاز اشخاص به خارج از کشور به نحوی از انحا مساعدت و یا تسهیل وسیله نماید به حبس تأدیبی از 6 ماه تا دو سال محکوم خواهد شد .
ماده - 41 - هر کس برای تحصیل گذرنامه یا اسناد در حکم گذرنامه عالما و عامدا و به قصد تقلب هرگونه اطلاع مربوط به خود و همراهان را که در صدور گذرنامه مؤثر است برخلاف واقع در پرسشنامه ذکر نماید به شرط استفاده از گذرنامه به حبس تأدیبی از دو ماه تا شش ماه محکوم خواهد شد .
ماده - 42 - از تاریخ اجرای این قانون قانون گذرنامه مصوب سال 1311 و آیین نامه های مربوط به آن و مواد 107 و 108 قانون جزا و همچنین قوانین مربوط به گذرنامه تحصیلی و سایر قوانینی که با مواد این قانون مغایرت دارد در آن قسمت که مغایر است لغو میگردد .
امضاء - - - قانون فوق مشتمل بر چهل و دو ماده و هجده تبصره پس از تصویب مجلس سنا در جلسه روز دوشنبه 8/3/1351 در جلسه روز پنجشنبه دهم اسفند ماه یک هزار و سیصد و پنجاه و یک شمسی به تصویب مجلس شورای ملی رسید . رییس مجلس شورای ملی عبدالله ریاضی