وب سایت حقوقی ماتیکان


آیین نامه مربوط به استفاده از اراضی احداث بنا و تاسیسات در خارج از محدوده قانونی و حریم شهر ها

فصل - اول - کلیات و تعاریف
- ماده - 1 - از لحاظ اجرای مقررات مندرج در این آیین نامه کلمات و عبارت محدوده قانونی حریم شهر ( محدوده استحفاظی یا نفوذی ) در مفاهیم زیر بکار رفته است :
  - بند - 1 - محدوده قانونی در شهر هایی که طرح جامع یا طرح هادی برای آن ها تهیه و به تصویب مراجع ذی ربط رسیده باشد شامل محدوده خدماتی به اضافه محدوده توسعه آینده شهر که در طرح جامع یا هادی منظور گردیده است خواهد بود مگر اینکه حدود حوزه شهرداری تعیین شده طبق ماده ۲ قانون شهرداری وسیع تر از آنان باشد که در اینصورت محدوده اخیرالذکر محدوده قانونی شناخته میشود و در مورد سایر شهر ها محدوده قانونی همان محدوده حوزه شهرداری است که طبق ماده ۲ قانون شهرداری تعیین میگردد .
  - بند - 2 - در شهرهایی که طرح جامع یا هادی برای آن ها تهیه شده و به تصویب مراجع ذی ربط رسیده و در طرح های مذکور محدوده استحفاظی یا نفوذی مشخص گردیده است حریم شهر همان محدوده استحفاظی یا نفوذی است و در مورد شهر هایی که فاقد طرح جامع یا هادی بوده و یا محدوده استحفاظی یا نفوذی در طرح های مذکور تعیین نشده باشد حریم شهر براساس ماده ۹۹ الحاق به قانون شهرداری تعیین میگردد .
- ماده - 2 - ساختمان و تاسیساتی که در خارج از محدوده قانونی و حریم شهر ها ایجاد میگردد به یکی از دو صورت زیر خواهد بود :
  - بند - الف - شهرک به محلی اطلاق میشود که در خارج از محدوده قانونی و حریم شهر ها با حدقل ۵۰۰ قطعه زمین برای احداث واحد های مسکونی بصورت مستقل یا آپارتمانی قابل تملک شخص به اضافه ساحتمانها و تاسیسات موردنیاز عمومی و اجتماعی سکنه بصورت مجتمع برای سکونت و تامین نیاز های عمومی و اجتماعی و رفاهی شاغلین بخش های مختلف اقتصادی و اجتماعی یک منطقه یا به منظور رفع کمبود مسکن و جلوگیری از توسعه بی تناسب شهر های مجاور و یا بصورت مراکز تفریحی جهت استفاده مردم یک منطقه یا مردم سراسر کشور بوجود آمده امور آن بوسیله هیئتی که توسط ساکنان و مالکان انتخاب میشوند و با خودیاری ساکنان و مالکان اداره میشود .
  - بند - ب - غیر شهرک به ساختمان ها و تاسیساتی اطلاغ میشود که برای تامین نیازمندی های عمومی اقتصادی تجاری اجتماعی بهداشتی تفریحی - آموزشی و نظایر آن در خارج از محدوده قانونی و حریم شهر ها ایجاد گردد . در صورتی که ساختمان های دیگر نیز به اقتضای نوع فعالیت در مجاورت تاسیسات مذکور ایجاد شود واحد علی حده محسوب نمی شود و از نظر ثبتی قابل تجزیه و تفکیک نیست .
- ماده - 3 - تفکیک و تقسیم اراضی واقع در خارج از محدوده قانونی و حریم شهر ها به قطعات کمتر از بیست هکتار تابع ضوابط و ترتیبات زیر میباشد :
  - بند - الف - در مورد اراضی شهرک ها و ضوابط مقرر در فصل سوم این آیین نامه باید انجام گردد .
  - بند - ب - در مورد اراضی غیر شهرک تفکیک تحت شرایط و ترتیبات زیر مجاز خواهد بود :
    - بند - 1 - هدف از تفکیک اجرای طرح مشخصی باشد که طبق مقررات مربوط مورد موافقت مراجع ذی ربط قرار گرفته باشد .
    - بند - 2 - مساحت قطعات تفکیکی معادل و متناسب با اجرای طرح موردنظر باشد .
    - بند - 3 - انجام عملیات ساختمانی یا تأسیساتی طرح در زمین موردنظر امکانپذیر باشد و مغایرتی با ضوابط مقرر در ماده ۴ این آیین نامه نداشته باشد .
    - بند - 4 - اعلام نظر وزارت کشاورزی و منابع طبیعی یا واحد های تابع آن وزارت که اختیارات لازم به آن ها تفویض شده باشد مبنی بر عدم قابلیت تولید زراعی اراضی و اقتصادی نبوده بهره وری کشاورزی از زمین موردنظر و مناسب بودن آن برای اجرای طرح نسبت به اراضی دیگر همان حوزه کشاورزی .
    - بند - 5 - تقاضا و نقشه تفکیکی ضمن رعایت کلیه شرایط بالا مورد تصویب مراجعی که در حوزه هر استان اختیار صدور پروانه های ساختمانی را در خارج از محدوده قانونی و حریم شهر ها دارند قرار گرفته باشد .
  - تبصره - 1 - ادارت ثبت مجاز نخواهند بود هیچ نوع تقاضای تفکیکی را به قطعات کوچک تر از بیست هکتار قبل از اینکه مورد تصویب مراجع فوق قرار گرفته و ابلاغ شود بپذیرند و نسبت به آن اقدام کند .
  - تبصره - 2 - در محدوده مسکونی روستا ها صدور اجازه تفکیک با رعایت قوانین جاری کشور و در حدود نیاز های سکونتی و اجتماعی روستا ها بعهده وزارت تعاون و امور روستا ها یا واحد های تابعه آن وزارت که اختیارات لازم به آن ها تفویض شده باشد خواهد بود .
فصل - دوم - ایجاد ساختمان ها و تاسیسات غیر شهرک
- ماده - 4 - ایجاد هرگونه ساختمان و تاسیسات در خارج از محدوده قانونی و حریم شهر ها مستلزم رعایت ضوابط عمومی زیر است :
  - بند - 1 - رعایت حریم نسبت به راه ها دریا رودخانه جنگل ها دریاچه ها تالاب ها نهرهای عمومی قنوات و چاه ها مسیل ها خطوط و پایه های انتقال نیروی برق خطوط و پایه ها و تاسیسات مخابراتی پل ها و تونل های واقع در مسیر راه ها یا تاسیسات عمرانی لوله های انتقال نفت و گاز سدها و کانال ها و شبکه های آبیاری خطوط و لوله های آب رسانی تاسیسات نظامی و انتضامی و امنیتی و مرزی تصفیه خانه های آب و فاضلاب سیل بندها و سیل گیرها و سایر تاسیسات عمومی و عمرانی و ابنیه و آثار تاریخی و همچنین رعایت ضوابط مقرر توسط مراجع ذی ربط در مورد بهداشت عمومی و بهسازی و حفاظت محیط زیست .
  - بند - 2 - مدخل هر ساختمان باید در گذرگاهی باشد که حداقل ۸ متر عرض داشته و این گذرگاه در هر حال باید با شبکه معابر عمومی ارتباط داشته باشد .
  - بند - 3 - رعایت قانون حفظ و گسترش فضای سبز و جلوگیری از قطع بی رویه درخت در مورد اراضی مشجر و باغات و ضوابط مربوط به قانون مذکور و آیین نامه های مربوط به آن .
  - بند - 4 - منظور داشتن حداقل ۷۵ درصد از مساحت زمین بصورت فضای باز و در صورتی که ساختمان بیش از یک طبقه باشد عوم تجاوز مساحت کل زیربنای ساختمان از ۵۰ درصد مساحت زمین .
  - بند - 5 - ارایه طرحی که به تصویب مراجع ذی ربط دولتی رسیده باشد و در مواردی که مرجع مشخصی برای تصویب طرح وجود ندارد تایید مراجع مقرر در ماده ۶ این آیین نامه .
  - بند - 6 - اخذ پروانه ساختمان با رعایت ماده ۶ این آیین نامه و رعایت مشخصات مندرج در پروانه مذکور .
  - تبصره - 1 - ضوابط مذکور در بند ۱ این ماده در صورتی لازم الرعایه خواهد بود که آن ضوابط به موجب مقررات قانونی وضع و اعلام شده باشد و یا از طرف سازمان های ذی ربط در حدود قانون به مراجع صادرکننده پروانه ابلاغ گردیده باشد .
  - تبصره - 2 - دستورالعمل طرز اجرای بند ۶ این ماده توسط وزارت مسکن و شهرسازی و وزارت کشور تهیه و ابلاغ خواهد شد .
  - تبصره - 3 - در محل هایی که طرح جامع منطقه ای یا ناحیه ای برای آن ها تهیه گردیده و به تصویب مراجع مقرر در قوانین مربوط برسد و یا بعنوان قطب کشاورزی یا صنعتی تعیین شود هرگاه ضوابط مشخصی در طرح های فوق الذکر از لحاظ تفکیک اراضی و ساختمان و ایجاد تاسیسات عمومی مقرر شده باشد ضوابط مذکور در صدور پروانه ساختمان و ایجاد شهرک و صدور اجازه تفکیک ملحوظ خواهد گردید .
- ماده - 5 - در اراضی خارج از محدوده قطب های کشاورزی که مساحت آن پنج هزار متر مربع یا بیشتر باشد ایجاد ساختمان در حدود احتیاجات کشاورزی و سکونت شخص مالک یا کشاورز یا کارگران کشاورز تا میزان حداکثر ۴ درصد مساحت زمین مشروط بر اینکه مساحت زیربنای ساختمان از ۶۰۰ متر مربع تجاوز نکند مجاز است و بدون نیاز به اجرای بند ۵ ماده ۴ این آیین نامه پروانه ساختمان صادر میگردد .
- ماده - 6 - صدور پروانه ساختمان و اعمال نظارت های لازم برای اینکه ساختمان طبق مشخصات و شرایط و ضوابط مندرج در پروانه بنا گردیده و ضوابط مقرر در ماده ۴ این آیین نامه در مورد آن ها رعایت شود در خارج از محدوده قانونی و حریم شهر ها به عهده مرجعی خواهد بود که در هر ناحیه توسط است اداری تعیین میگردد و استاندار میتواند بنا به مفتضیات محل و با تصویب کمیسیون موضوع ماده ۱۳ این آیین نامه احداث ساختمان را در بعضی از مناطق خارج از محدوده و حریم شهر های حوزه استان و یا احداث بعضی از انواع ساختمان ها را در این قبیل مناطق با اعلام قبلی و با انتشار اگهی در ر وزنامه های کثیرالانتشار محلی و مرکز مشمول دریافت پروانه نماید و لکن رعایت ضوابط مقرر در بند های ۱ تا 3 از ماده ۴ این آییننامه در مورد کلیه مناطق الزامی است .
- ماده - 7 - مراقبت و اعمال نظارت در رعایت ضوابط مقرر در این آیین نامه و تامین تاسیسات لازم برای انجام فعالیت های سالم و هماهنگ ساختمانی در خارج از محدوده قانونی و حریم شهر ها و راهنمایی و ارشاد کسانی که قصد ایجاد ساحتمان و تاسیسات در این قبیل نقاط دارند و جلوگیری از تخلفات ساختمانی در حوزه هر استان یا فرمانداری کل به عهده استاندار یا فرماندار کل میباشد که با استفاده از سازمان های دولتی واقع در حوزه استان این وظیفه را انجام دهد .
- ماده - 8 - هرگاه در ایجاد ساختمان و تاسیسات در خارج از محدوده قانونی و حریم شهر ها و در خارج از قطب های کشاورزی رعایت ضوابط مقرر در این آیین نامه نشده باشد به طریق زیر عمل خواهد شد :
  - بند - 1 - بنا به تشخیص مهندسین و تکنیسین های ساختمانی و تاسیساتی که از طرف استاندار مأمور نظارت شده اند یا تقاضای کتبی سازمان های ذی ربط دولتی و یا بنا به اعلام فرمانداران و بخشداران که مور تایید مرجع صادرکننده پروانه باشد از طرف استاندار یا فرماندار کل قرار گیرد دستور توقف عملیات ساختمانی صادر و از ادامه کار آن جلوگیری خواهد شد تا تکلیف آن طبق مقررات بند ۲ این ماده تعیین شود .
  - بند - 2 - اعم از اینکه عملیات ساحتمانی خاتمه یافته و مورد بهره برداری قرار گرفته یا نگرفته و یا ساختمان و تاسیسات قبل از اتمام متوقف و از ادامه آن جلوگیری شده باشد اتخاذ تصمیم در مورد کیفیت رفتار با متخلف با توجه به قوانین و مقررات جاری کشور و تعیین نحوه بهره برداری یا ادامه کار ساختمان به عهده یک هیات پنج نفری مرکب از نمایندگان استانداری انجمن استان اداره کل مسکن و شهرسازی اداره کل کشاورزی و منابع طبیعی و اداره کل صنایع و معادن خواهد بود . در اتخاذ تصمیم هیات مذکور اکثریت سه رای موافق مناط اعتبار است .
  - تبصره - - - کمیسیون مکلف است حداکثر ظرف مدت دو ماه از تاریخ توقف عملیات ساختمانی و یا اعلام تخلف به موضوع رسیدگی و تصمیم خود را اعلام نماید .
- ماده - 9 - هرگونه ساختمان اعم از ساختمان های مسکونی و عمومی و اجتماعی در محدوده مسکونی روستا ها که در خارج از محدوده قانونی و حریم شهر ها قرار داشته باشد تا زمانیکه از طرف وزارت تعاون و امور و رستاها ضوابط و مقررات خاصی ایجاد و بموقع اجرا گذاشته نشده است تابع عرف محلی خواهد بود و تعیین محدوده مسکونی هر روستا بعهده وزارت تعاون و امور روستا ها میباشد .
- ماده - 10 - ایجاد ساختمان ها و تاسیسات نظامی انتظامی امنیتی مرزی و همچنی ساختمان ها و تاسیسات مربوط به طرح های آب و فاضلاب و برق لوله کشی های نفت و گاز تاسیسات فنی مربوط به اکتشاف و استخراج نفت و گاز خطوط ارتباطی و مخابراتی و واحد ها و مجتمع های مسکونی و سایر تاسیسات متعلق به سازمان های دولتی یا وابسته بدولت و شهردایها در خارج از محدوده قانونی شهر ها تابع پروژه ها و طرح های مصوب توسط مراجع و مقامات صلاحیت دار مربوط میباشد و مقامات تهیه کننده و تصویب کننده این قبیل پروژه ها و طرح ها باید رعایت ضوابط عمومی ایجاد ساختمان و تاسیسات در خارج از محدوده قانونی شهر ها را به ترتیبی که در این آیین نامه مقرر شده است برحسب مورد بنمایند .
فصل - سوم - احداث شهرک
- ماده - 11 - در مورد ایجاد شهرک رعایت ضوابط زیر الزامی است :
  - بند - 1 - دریافت گواهی از ادارات کشاورزی و منابع طبیعی تعاون و امور ورستاهای محل مبنی بر بلامانع بودن استفاده از زمین و نیز گواهی شرکت های آب و برق منطقه ایاز نظر وجود و یا امکان ایجاد منابع آب و برق کافی برای تامین احتیاجات شهرک .
  - بند - 2 - ارایه سند مالکیت به نام متقاضی .
  - بند - 3 - تعیین و معرفی مهندس مشاور و شهرسازی و معماری مجاز مسئول تهیه طرح و نظارت ساختمان شهرک .
  - بند - 4 - منظور داشتن حداقل سی درصد کل مساحت زمین موضوع طرح برای معابر عمومی و فضای سبز و میادین و تاسیسات عمومی و اجتماعی و تجهیزات شهری که غیر قابل تملک خصوصی باشد .
  - بند - 5 - رعایت ضوابط مقرر در ماده ۴ این آیین نامه در هر مورد که به تشخیص وزارت مسکن و شهرسازی قابل انطباق با ضوابط شهرک سازی باشد .
- ماده - 12 - احداث شهرک مستلزم دریافت پروانه میباشد و دارنده پروانه شهرک سازی حق واگذاری یا انتقال پروانه را به دیگری ندارد مگر با موافقت وزارت مسکن و شهرسازی .
  - تبصره - - - ترتیب صدور پروانه تاسیس شهرک و پروانه بهره برداری از شهرک طبق دستورالعملی خواهد بود که به پیشنهاد وزارت مسکن و شهرسازی به تصویب شورای عالی شهرسازی و معماری ایران خواهد رسید .
- ماده - 13 - به منظور بررسی و اتخاذ تصمیم مقدماتی در مورد پیشنهاد های مربوطه به احداث شهرک های جدید براساس مقتضیات و نیاز های منطقه ای و اجرای وظایف مقرر در این آیین نامه و یا دستورالعمل موضوع تبصره ماده ۱۲ در مرکز هر استان کمیسیونی به ریاست استاندار و شرکت مقامات زیر تشکیل میگردد و تصمیمات آن با رای اکثریت مجموع اعضا مناط اعتبار خواهد بود .
  - بند - 1 - معاون استاندار در امور عمرانی که ضمنا قائم مقام استاندار در غیبت او خواهد بود .
  - بند - 2 - مدیرکل مسکن و شهرسازی استان که ضمنا دبیری کمیسیون را نیز به عهده خواهد داشت .
  - بند - 3 - مدیرکل کشاورزی و منابع طبیعی استان .
  - بند - 4 - رییس دفتر مهندس استان .
  - بند - 5 - رییس دفتر برنامه و بودجه استان .
  - تبصره - 1 - در استان مرکزی به جای مدیرکل مسکن و شهرسازی استان نماینده واحد شهرسازی و معماری وزارت مسکن و شهرسازی و به جای رییس دفتر مهندسی استان نماینده حوزه معاونت عمران وزارت کشور عضویت کمیسیون را خواهند داشت و در موقع لزوم از دبیر شورای نظارت بر گسترش شهر تهران نیز برای شرکت در کمیسیون دعوت بعمل خواهد آمد .
  - تبصره - 2 - در استان هایی که شورا های هماهنگی و نظارت بر توسعه وجود داشته یا بعدا ایجاد شود دبیران شورا های مذکور نیز عضویت کمیسیون را خواهند داشت .
  - تبصره - 3 - در هر مورد که حضور نمایندگان سازمان حفاظت محیط زیست یا وزارت اطلاعات و جهانگردی یا هر یک از سازمان های دیگر دولتی در کمیسیون لازم و میسر تشخیص شود از آن ها نیز دعوت بعمل خواهد آمد .
- ماده - 14 - انجام عملیات مربوط به تفکیک ثبتی اراضی شهرک ها منوط به اتمام عملیات زیربنایی و صدور پروانه بهره بردای و اجازه تفکیک میباشد وبرحسب مورد ممکن است عملیات اجرایی زیربنایی و صدور پروانه بهره برداری و اجازه تفکیک به مراحل مختلف تقسیم گردیده پس از خاتمه عملیات هر قسمت پروانه بهره برداری و اجازه تفکیک نسبت به آن قسمت صادر و به احداث کننده شهرک تسلیم شود همچنین در مواردی که به تشخیص کمیسیون مقرر در ماده ۱۳ این آیین نامه ایجاب کند میتوان پروانه بهره برداری را از لحاظ امکان تفکیکی و فروش قطعات ساختمان ها و اراضی قبل از اتمام عملیات اجرایی زیربنایی نسبت به هر قسمت از شهرک صادر نموده . مشروط بر اینکه از متقاضی تضمین کافی که ترتیب آن در دستورالعمل موضوع تبصره ماده ۱۲ این آیین نامه مقرر خواهد گردید برای اتمام عملیات زیربنایی قسمت های مذکور اخذ شود .
- ماده - 15 - در مورد شهرک هایی که قبل از تصویب این آیین نامه شروع به احداث شده است اجازه انجام عملیات شهرسازی و ساختمانی پس از رسیدگی و تصویب پروژه شهرک توسط کمیسیون مقرر در ماده ۱۳ این آیین نامه و اخذ تضمین کافی برای تکمیل عملیات زیربنایی توسط اداره کل مسکن و شهرسازی استان مربوط صادر خواهد شد .
  - تبصره - 1 - دستورالعمل طرز اجرای این ماده و تعیین آن مقدار از ضوابط مقرر در مورد شهرک ها جدیدالاحداث که رعایت آن ها در این قبیل شهرک ها لازم و امکانپذیر باشد و کیفیت اخذ تضمین برای تکمیل عملیات زیربنایی با توجه شرایط خاص هر یک از انواع این قبیل شهرک ها توسط وزارت مسکن و شهرسازی تصویب وبرطبق آن رفتار خواهد شد .
  - تبصره - 2 - در صورتی که نحوه تفکیک اراضی این قبیل شهرک ها با ضوابط مقرر برای هر یک هماهنگ نباشد با صدور اجازه اصلاح نقشه تفکیکی توسط کمیسیون موضوع ماده ۱۳ این آیین نامه اصلاحات لازم در نقشه تفکیکی بعمل خواهد آمد .
- ماده - 16 - وظایف و اختیاراتی که در این آیین نامه برای استاندار یا سایر مقامات در استان تعیین شده است به عهده فرماندار کل و سایر مقامات مربوط در فرمانداری کل خواهد بود .