وب سایت حقوقی ماتیکان


بخشنامه سازمان بورسو اوراق بهادار در خصوص دستورالعمل الزامات افشای اطلاعات و تصویب معاملات اشخاص وابسته ناشران بورسی و فرابورسی

ماده - 1 - اصطلاحات و واژه های تعریف شده در ماده یک دستورالعمل اجرایی افشای اطلاعات شرکت های ثبت شده نزد سازمان و همچنین بند 6 استاندارد حسابداری لازم الاجرا شماره 12، بجز دامنه تعریف " اشخاص وابسته " که به شرح زیر تکمیل شده است ، با همان مفاهیم در ضوابط حاضر به کار رفته اند : - ناشر : منظور ناشر پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران و فرابورس ایران میباشد . - اشخاص وابسته : اشخاص وابسته عبارتند از : 1. اشخاص وابسته ذکر شده در بند 6 استاندارد حسابداری شماره 12، 2. اشخاصی که حداقل 10% از سهام ناشر را به طور مستقیم و غیر مستقیم در اختیار دارند ، 3. شرکتی که مدیران فعلی آن ، در 2 سال اخیر عضو هیات مدیره یا مدیرعامل ناشر بوده اند ، 4. شرکتی که مدیران 2 سال اخیر آن در حال حاضر عضو هیات مدیره یا مدیرعامل ناشر باشند ، 5 اشخاص دارای روابط خاص با ناشر ، مانند تعاونی کارکنان ، صندوق های بازنشستگی و ... ( اعم از آن که توسط ناشر کنترل شوند یا خیر ) و همچنین شرکت های تحت کنترل آن ها ، 6. مشارکت خاص مربوط به اشخاص کنترل کننده یا دارای نفوذ قابل ملاحظه در ناشر ، 7 مدیران ارشد اجرایی همانند معاونان مدیرعامل ، مدیران اجرایی ناشر مانند مدیر مالی ، مدیر پروژه ها ، مدیر منابع انسانی ، 8 هر مشتری و یا هر تامین کننده مواد اولیه ناشر که بر تصمیم گیری مدیران نفوذ داشته باشد و یا تصمیمات آن ها تحت نفوذ ناشر باشد و بتواند تصمیمات پیرامون معاملات را تحت تأثیر قرار دهد . همچنین در صورتی که حداقل 30% از درآمد عملیاتی ناشر در طی دوره ، از یک مشتری کسب گردد و یا حداقل 30% از خرید ناشر در طی دوره از یک تامین کننده مواد اولیه انجام گردد ، مشمول این تعریف خواهد شد . تبصره : منظور از مدیران در این دستورالعمل ، مدیرعامل و اعضای هیات مدیره ناشر میباشد .
ماده - 2 - ناشر مکلف است علاوه بر رعایت الزامات مقرر در استاندارد حسابداری شماره 12 با عنوان " افشای اطلاعات اشخاص وابسته "، مفاد این مقررات را رعایت نماید .
ماده - 3 - معاملات بااهمیت با اشخاص وابسته باید به تفکیک هر گروه معامله و با شرح مناسب به ترتیبی که در ماده 4 این دستورالعمل ذکر شده است افشا شود و از عبارات کلی دریافت ، پرداخت ، خرید ، فروش و اجاره استفاده نشود .
- تبصره - 1 - خرید و فروش دارایی های ثابت باید به تفکیک هر معامله افشا شود .
- تبصره - 2 - دریافت ها و پرداخت هایی که در جهت تامین مالی واحد گزارش گر و یا شخص وابسته انجام میشود ( شامل اصل و فرع )، جزء معاملات با اشخاص وابسته محسوب خواهد شد و می بایست در یادداشت های توضیحی صورت های مالی افشا شود . ضمنا دریافت ها و پرداخت های دوره جاری که مربوط به معاملات انجام گرفته در دوره های قبل میباشد و همچنین ، تعدیلات انجام شده در دوره جاری مربوط به آن ها ( از قبیل هزینه مطالبات مشکوک الوصول در نظر گرفته شده طی دوره ) با ذکر دلایل تعدیلات ، می بایست افشا گردد .
ماده - 4 - حداقل اطلاعاتی که در مورد اشخاص وابسته و معاملات آن ها باید افشا شود به شرح زیر است : - نوع وابستگی شخص وابسته با ناشر ،- مبلغ و موضوع معاملات انجام شده طی دوره به تفکیک هر شخص وابسته ، - مانده حساب های فی ما بین ، نحوه تسویه و نرخ سود تضمین شده ( حتی اگر معامله ای در طی دوره با شخص وابسته مزبور انجام نشده باشد .)- ذخیره مطالبات مشکوک الوصول مربوط به مانده حساب های فی ما بین ،- هزینه مطالبات سوخت شده و مشکوک الوصول طی دوره ناشی از معاملات با اشخاص وابسته ،- میزان بازپرداخت یا دریافت اقساط وام های مرتبط با اشخاص وابسته ،- انتقال منابع و تعهدات ( دارایی ها و بدهی ها ) بین اشخاص وابسته ،- جزئیات هرگونه تضمین ارایه شده توسط ناشر به نفع هر یک از اشخاص وابسته و بالعکس ،- تعهدات سرمایه ای ناشر به اشخاص وابسته ( یا به سایرین ، از طرف اشخاص وابسته ) و بالعکس ،- نحوه تعیین قیمت ( نظریه کارشناس رسمی ، استعلام بها ، برگزاری مناقصه یا مزایده و ...) و ارزش منصفانه معاملات ،- سود ( زیان ) ناشی از معاملات با اشخاص وابسته به تفکیک معاملات انجام شده با هر یک ،- اقلام مقایسه ای سال قبل ، شامل مانده حساب ، سود ( زیان ) معامله .
ماده - 5 - افشای اطلاعات اشخاص وابسته باید به تفکیک برای هر یک از طبقات زیر انجام شود : - شرکت مادر یا سهام دار کنترل کننده ،- اشخاص دارای کنترل مشترک یا نفوذ قابل ملاحظه بر ناشر ،- شرکت های هم گروه یا تحت کنترل واحد ،- واحد های تجاری فرعی ،- واحد های تجاری وابسته ،- مشارکت های خاص ،- اعضای هیات مدیره و مدیران ارشد اجرایی ناشر ،- سایر اشخاص وابسته .
ماده - 6 - اطلاعات مربوط به اشخاص وابسته ، حداقل باید مطابق با جداول پیوست به همراه صورت های مالی سالانه و میان دوره ای افشا گردد . ناشر مکلف است در صورت درخواست سازمان ، اطلاعات و اسناد لازم را ارسال نماید .
ماده - 7 - در اجرای ماده 129 اصلاحیه قانون تجارت ، اعضا هیات مدیره و مدیرعامل ناشر و همچنین موسسات و شرکت هایی که اعضای هیات مدیره و یا مدیرعامل ناشر شریک یا عضو هیات مدیره و یا مدیرعامل آن ها باشند نمیتوانند بدون اجازه هیات مدیره در معاملاتی که با ناشر یا به حساب ناشر میشود به طور مستقیم یا غیر مستقیم ( به شرح مذکور در تبصره این ماده ) طرف معامله واقع و یا سهیم شوند .
- تبصره - - - معامله اشخاص ذیل با ناشر از نظر مقررات این دستورالعمل ، معامله مدیر ذی نفع بصورت غیر مستقیم تلقی شده و مشمول مفاد این ماده خواهد بود :
  - بند - 1 - اشخاص حقوقی تحت کنترل ( به مفهوم مذکور در استاندارد های حسابداری لازم الاجرا ) اعضا هیات مدیره و مدیرعامل ناشر .
  - بند - 2 - اشخاص حقوقی تحت کنترل ( به مفهوم مذکور در استاندارد های حسابداری لازم الاجرا ) موسسات و شرکت هایی که اعضای هیات مدیره و یا مدیرعامل ناشر ، شریک یا عضو هیات مدیره یا مدیرعامل آن ها میباشند .
  - بند - 3 - همسر ، فرزندان و همسران آنان ، پدر ، مادر ، برادر و خواهر اعضا هیات مدیره و مدیرعامل ناشر و همچنین اشخاصی که اعضا هیات مدیره و مدیرعامل ناشر به عناوینی از قبیل قیم یا وصی متولی امور آن ها است .
ماده - 8 - معاملات با اشخاص وابسته موضوع ماده 129 اصلاحیه قانون تجارت ، باید به تصویب هیات مدیره برسد و در جلسه تصمیم گیری و تصویب در هیات مدیره ، مدیر ذی نفع ، حق رای ندارد . ناشر باید ترتیبی اتخاذ نماید که اطلاعات لازم از قبیل مبلغ معامله و مبنای تعیین آن ، نظریه کارشناس رسمی ، استعلام بها ، برگزاری مناقصه یا مزایده یا روش های مشابه ، قیمت منصفانه ، مشخصات کامل موضوع قرارداد ، مشخصات کامل طرف قرارداد و نوع وابستگی آن با ناشر ، منافع مستقیم یا غیر مستقیم مدیر ذی نفع و سمت وی در شخص طرف معامله و سایر اطلاعات ضروری برای تصمیم گیری مناسب در اختیار هیات مدیره قرار گیرد . در این راستا ، مدیر ذی نفع نیز مکلف است اطلاعات لازم در خصوص نوع وابستگی و درصد مالکیت مستقیم و غیر مستقیم در طرفین معامله را جهت تصمیم گیری مناسب در اختیار هیات مدیره قرار دهد .
ماده - 9 - هیات مدیره ناشر در هنگام تصمیم گیری در خصوص معاملات با اشخاص وابسته باید منافع یکسان سهامداران ناشر را بر هر امر دیگری مقدم داشته و فقط در صورت متعارف و منصفانه بودن معامله ، انجام چنین معامله ای را تصویب نماید و الا متخلف محسوب میگردد .
ماده - 10 - در مورد معاملات مشمول ماده 129 اصلاحیه قانون تجارت ، هیات مدیره مکلف است بلافاصله بازرس ناشر را از معامله ای که اجازه آن داده شده است بطور کتبی مطلع نماید و همچنین گزارش روشنی از آن حاوی کلیه شرایط معامله به اولین مجمع عمومی عادی صاحبان سهام بدهد و بازرس نیز مکلف است ضمن گزارش خاصی حاوی جزئیات معامله که بصورت جداگانه و مشخص قرائت میشود ، نظر خود را درباره چنین معامله ای به همان مجمع تقدیم نماید .
- تبصره - - - اتخاذ تصمیم نسبت به معامله مذکور باید جدا از سایر موضوعات دستورجلسه مجمع عمومی صورت گیرد و مدیر ذی نفع در معامله در مجمع عمومی عادی هنگام اخذ تصمیم نسبت به معامله مذکور حق رای ندارد و این موضوع باید توسط هیات رئیسه مجمع کنترل و در صورتجلسه قید گردد .
ماده - 11 - در صورت انجام معاملات موضوع ماده 129 اصلاحیه قانون تجارت ، چنانچه ارزش موضوع معامله معادل یا بیش از پنج درصد دارایی ناشر مطابق آخرین صورت های مالی حسابرسی شده باشد :
- بند - 1 - ناشر مکلف است پس از انعقاد معامله فورا - حداکثر ظرف 48 ساعت - اطلاعات زیر را افشا نماید : موضوع معامله ، مبلغ معامله ، قیمت منصفانه معامله ، طرفین معامله ، تاریخ انجام معامله ، میزان سهام مدیرعامل یا عضو هیت مدیره ی ذی نفع به صورت مستقیم یا غیر مستقیم در اشخاص طرف معامله .
- بند - 2 - ناشر مکلف است پیش از انعقاد قرارداد ، نظر کمیته حسابرسی را در خصوص شرایط معامله و منصفانه بودن آن ، دریافت کند .
- بند - 3 - سهامدارانی که حداقل پنج درصد از سرمایه ناشر را در اختیار دارند میتوانند در صورت ارایه مستندات کافی حاکی از نقض قوانین ، مقررات ، مفاد اساسنامه یا استاندارد های لازم الاجرا یا غیر منصفانه بودن معامله ، از سازمان تقاضا نمایند تا از طریق انجام حسابرسی ویژه به هزینه متقاضی ، نسبت به بررسی موضوع و ارسال آن حسب مورد به مرجع ذی صلاح اقدام نماید .
ماده - 12 - در صورت طرح دعوی از سوی هر شخص حقیقی یا حقوقی علیه ناشر ، مدیر یا مدیرعامل آن در مراجع قضایی یا هیات داوری موضوع ماده 37 قانون بازار ، پس از ارایه تأییدیه های طرح دعوی در هر یک از مراجع مذکور توسط خواهان ، سازمان میتواند اطلاعات ، اسناد و مدارک مرتبط با پرونده را به تشخیص خود از هر یک از اشخاص تحت نظارت دریافت و در اختیار مقام رسیدگی کننده قرار دهد .
ماده - 13 - در صورتی که ارزش معاملات با سایر اشخاص وابسته – به غیر از اشخاص موضوع ماده 129 اصلاحیه قانون تجارت - معادل یا بیش از پنج درصد دارایی ناشر مطابق آخرین صورت های مالی حسابرسی شده باشد ، مقررات حاکم بر معاملات مشول ماده 129 که در این دستورالعمل آمده ، بر معاملات با سایر اشخاص وابسته نیز حاکم خواهد بود .