وب سایت حقوقی ماتیکان

آیین نامه اجرایی قانون هیات منصفه


قانون هیات منصفه (برای مشاهده پیوندهای مرتبط بر روی ماده مربوطه کلیک کنید)

ماده - 1 - رسیدگی به جرایم سیاسی و مطبوعاتی علنی است و با حضور هیات منصفه در دادگاه صالحه صورت میگیرد . هیات منصفه در دادگاه های تحت نظر قوه قضاییه طبق این قانون تشکیل میگردد .
ماده - 2 - اعضای هیات منصفه از بین اصناف و گروه های مختلف اجتماعی نظیر روحانیون ، اساتید دانشگاه ، دانشجویان ، پزشکان ، مهندسان ، کارگران ، کشاورزان ، نویسندگان ، ر وزنامه نگاران ، معلمان ، وکلای دادگستری ، کارمندان ، هنرمندان ، پیشه وران و تجار برای مدت چهار سال انتخاب میگردند .
ماده - 3 - انتخاب اعضای اصلی و علی البدل هیات منصفه هر استان از بین اقشار و صنوف مختلف از طریق اعلام عمومی و جمع آوری تقاضا های داوطلبان عضویت در هیات منصفه به قید قرعه و به صورت علنی خواهد بود . هیات منصفه هر استان در اولین جلسه خود یکی از اعضا را برای مدت دو سال به عنوان دبیر هیات منصفه انتخاب خواهد کرد . دبیر ، مسئولیت اداره دبیرخانه را به عهده دارد . حداقل یک ماه قبل از اتمام دوره مسئولیت دبیر ، دبیر جدید به وسیله هیات منصفه استان انتخاب خواهد شد . امور اجرایی این ماده در هر استان زیر نظر رییس قوه قضاییه یا فردی که ایشان تعیین میکند و با حضور رییس شورای اسلامی استان و دو نفر از نمایندگان آن استان به انتخاب مجلس به عنوان ناظر انجام میشود . قرعه کشی با حضور حداقل دو نفر از ناظرین معتبر است .
ماده - 4 - اعضا هیات منصفه باید دارای شرایط زیر باشند : 1 تابعیت جمهوری اسلامی ایران . 2 مسلمان بودن . 3 التزام عملی به قانون اساسی . 4 حداقل سی سال سن . 5 عدم محرومیت از فعالیت های اجتماعی . 6 داشتن حداقل مدرک دیپلم متوسطه یا معادل آن در علوم حوزوی
ماده - 5 - تعداد اعضا هیات منصفه در استان تهران پانصد نفر و در استان های با جمعیت بیش از یک میلیون نفر ، دویست و پنجاه نفر و در استان های با جمعیت کمتر از یک میلیون نفر ، یک صد و پنجاه نفر میباشد .
- تبصره - 1 - پس از تعیین دو سوم اعضا ، هیات منصفه رسمیت می یابد .
- تبصره - 2 - حداقل سه ماه قبل از پایان دوره هیات منصفه برای انتخاب هیات منصفه جدید اقدام خواهد شد . ترتیب انجام امور باید به نحوی باشد که حداقل یک ماه قبل از اتمام دوره هیات منصفه ، اعضا هیات منصفه بعدی مشخص شده باشند .
ماده - 6 - هیات منصفه هر محکمه براساس قرعه در تهران بیست و یک نفر و در سایر مراکز استان ها چهارده نفر انتخاب میشوند . دبیر هیات منصفه ده روز قبل از زمان برگزاری دادگاه با دعوت از نمایندگان دادگستری و شورای شهر مرکز استان و وکیل یا نماینده متهم و شاکی قرعه کشی را انجام می دهد . حضور نمایندگان دادگستری و شورای شهر در مراسم قرعه کشی الزامی است .
- تبصره - 1 - در ترکیب هیات منصفه هر محکمه از یک صنف یا گروه اجتماعی نباید بیش از دو نفر از طریق قرعه کشی انتخاب شوند .
- تبصره - 2 - در صورتی که به تشخیص دادگاه رسیدگی به اتهام فوریت داشته باشد و امکان رسیدگی نیز فراهم باشد ، رعایت ده روز مذکور در این ماده الزامی نیست . و دبیر هیات منصفه موظف است ضمن همکاری با قاضی مربوطه اعضا هیات منصفه دادگاه را در موعد مقرر معرفی نماید .
ماده - 7 - در تهران دادگاه با حضور حداقل یازده نفر و در استان ها با حضور نه نفر از اعضا هیات منصفه تشکیل شده و رسمیت خواهد یافت . ملاک تصمیم گیری هیات منصفه آرا اکثریت حاضران خواهد بود . اعضا هیات منصفه موظفند تا پایان جلسات دادگاه ها حضور داشته باشند .
ماده - 8 - دبیرخانه هیات منصفه زیر نظر هیات منصفه انجام وظیفه میکند و بودجه آن از محل کمک های اهدایی تامین خواهد شد .
ماده - 9 - چنانچه هر یک از اعضای هیات منصفه بدون عذر موجه در چهار جلسه متوالی یا شش جلسه متناوب در دادگاه حاضر نشوند و یا به همین ترتیب از شرکت در اتخاذ تصمیمات خودداری کنند با حکم همان دادگاه به دو سال محرومیت از عضویت در هیات منصفه محکوم میشوند .
- تبصره - - - هر یک از اعضای هیات منصفه که با عذر موجه نتواند در جلسه دادگاه حاضر شود موظف است دو روز قبل از جلسه دادرسی ، مراتب معذوریت خود را به طور کتبی و مستدل به استحضار دادگاه برساند . در صورتی که سبب عذر بعدا " حادث گردد باید در اولین فرصت ممکن مراتب به اطلاع دادگاه رسانده شود . در غیر اینصورت عذر وی غیر موجه محسوب میگردد . عذر موجه در قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور کیفری مصوب 28/6/1378 کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس شورای اسلامی احصا شده است .
ماده - 10 - اعضای هیات منصفه بعد از انتخاب در جلسه ای در برابر قرآن کریم به خداوند متعال سوگند یاد میکنند که بدون در نظر گرفتن گرایش های شخصی ، گروهی و با رعایت صداقت ، تقوی و امانت داری در راه احقاق حق و ابطال باطل انجام وظیفه کنند .
ماده - 11 - رد صلاحیت اعضا هیات منصفه مطابق قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور کیفری مصوب 28/6/1378 کمیسیون قضایی و حقوق مجلس شورای اسلامی همانند رد صلاحیت قضات خواهد بود .
ماده - 12 - هرگاه در حین محاکمه ، اعضای هیات منصفه سوالی داشته باشند مراتب را کتبا جهت طرح ، تسلیم رییس دادگاه میکنند .
ماده - 13 - پس از اعلام ختم رسیدگی بلافاصله اعضا هیات منصفه به شور پرداخته و نظر کتبی خود را در دو مورد زیر به دادگاه اعلام میدارند : الف متهم بزهکار است یا خیر ؟ به در صورت بزهکاری ، آیا مستحق تخفیف است یا خیر ؟
- تبصره - - - پس از اعلام نظر هیات منصفه ، دادگاه در خصوص مجرمیت یا برائت متهم اتخاذ تصمیم نموده و طبق قانون مبادرت به صدور رای مینماید .
ماده - 14 - با تصویب این قانون کلیه قوانین مغایر ملغی میگردد .
ماده - 15 - آیین نامه اجرایی این قانون از زمان تصویب ظرف مدت سه ماه به وسیله وزارتخانه های دادگستری ، کشور و فرهنگ و ارشاد اسلامی تهیه و به تصویب هیات وزیران می رسد . قانون فوق مشتمل بر پانزده ماده و شش تبصره در جلسه علنی روز یکشنبه مورخ بیست و چهارم اسفند ماه یک هزار و سیصد و هشتاد و دو مجلس شورای اسلامی تصویب و در تاریخ 17/1/1383 به تایید شورای نگهبان رسیده است .