وب سایت حقوقی ماتیکان

قانون ثبت علائم تجارتی و اختراعات


قانون ثبت علایم و اختراعات (برای مشاهده پیوندهای مرتبط بر روی ماده مربوطه کلیک کنید)

فصل - اول - ثبت علائم تجاری
- ماده - 1 - علامت تجارتی عبارت از هر قسم علامتی است اعم از نقش - تصویر رقم - حرف - عبارت - مهر - لفاف و غیر آن که برای امتیاز و تشخیص محصول صنعتی - تجارتی یا فلاحتی اختیار میشود . ممکن است یک علامت تجارتی برای تشخیص امتیاز محصول جماعتی از زارعین یا ارباب صنعت یا تجار و یا محصول یک شهر و یا یک ناحیه از مملکت اختیار شود .
  - تبصره - 1 - داشتن علامت تجارتی اختیاری است مگر در مواردی که دولت آن را الزامی قرار دهد .
- ماده - 2 - حق استعمال انحصاری علامت تجارتی فقط برای کسی شناخته خواهد شد که علامت خود را به ثبت رسانیده باشد .
- ماده - 3 - کسانی که در ایران دارای موسسات تجارتی - صناعتی یا فلاحتی هستند اعم از اتباع داخله یا خارجه در صورتی که علائم تجارتی آن ها موافق مواد ذیل ثبت شود از مزایای این قانون بهره مند خواهند شد .
- ماده - 4 - کسانی که موسسات صنعتی یا تجارتی و یا فلاحتی آنان در خارج از ایران واقع است موافق شرایط ذیل میتوانند از مزایای این قانون بهره مند شوند :
  - بند - 1 - علائم خود را به موجب مقررات این قانون در ایران به ثبت برسانند .
  - بند - 2 - مملکتی که موسسه آن ها در آنجا واقع شده به موجب عهدنامه و یا قوانین داخلی خود از علائم تجارتی ایران حمایت کنند .
- ماده - 5 - هیچیک از علائم ذیل را نمیتوان به عنوان علامت تجارتی اختیار نمود و یا آن ها را یکی از اجزا یک علامت تجارتی قرارداد :
  - بند - 1 - بیرق مملکتی و سلطنتی ایران و هر بیرق دیگری که دولت ایران استعمال آن را به طور علامت تجارتی منع کند - علامت شیرو خورشید - نشان ها - مدال ها و انگهای دولت ایران .
  - بند - 2 - تمثال پادشاه و ولیعهد مگر با اجازه مخصوص .
  - بند - 3 - کلمات و یا عباراتی که موهم انتساب به مقامات رسمی ایران باشد از قبیل شاهنشاهی - سلطنتی - دولتی و امثال آن .
  - بند - 4 - علامات موسسات رسمی مانند شیرو خورشید سرخ و صلیب احمر و نظایر آن .
  - بند - 5 - علائمی که مخل انتظامات عمومی و یا منافی عفت باشد .
- ماده - 6 - کسی که تقاضای ثبت علامتی را مینماید باید شخصا و یا توسط وکیل ثبت آن را از شعبه مخصوصی که در دفتر محکمه ابتدایی تهران برای این امر تشکیل میشود به موجب اظهارنامه بخواهد - این اظهارنامه باید بلافاصله بعد از تسلیم به شعبه مزبور در دفتر خاصی ثبت و در مقابل آن رسید داده شود .
- ماده - 7 - متصدی شعبه مزبور در ماده فوق باید تا پانزده روز از تاریخ وصول اظهارنامه و ضمایم آن تکلیف قبول یا رد آن را معین نماید . در صورتی که تقاضای ثبت رد شود علل رد باید صریحا ذکر گردد - تقاضا کننده میتواند از تصمیم رد تا ده روز از تاریخ ابلاغ آن به رییس محکمه اول ابتدایی تهران شکایت کند - حکم محکمه قابل استیناف و تمیز خواهد بود .
- ماده - 8 - در صورتی که تقاضای ثبت از طرف متصدی شعبه فوق الذکر قبول گردد و یا بعد از رد تقاضا حکم قطعی دایر به قبول آن صادر شود اداره ثبت اسناد تهران مکلف است تا پانزده روز از تاریخ تقدیم سواد تصمیم یا حکم قطعی علامت را به ثبت رسانیده تصدیق رسمی ثبت را به تقاضا کننده بدهد .
- ماده - 9 - در موارد ذیل متصدی شعبه مذکور در ماده 6 تقاضای ثبت را رد خواهد کرد :
  - بند - 1 - در صورتی که علامت مخالف مقررات قانون باشد .
  - بند - 2 - در صورتی که علامت قبلا به اسم دیگری ثبت شده و یا شباهت علامت یا علامت دیگری که ثبت شده است به اندازه باشد که مصرف کنندگان عادی یعنی اشخاصی را که اطلاعات مخصوصی ندارند به اشتباه بیندازد .
- ماده - 10 - ثبت هر علامت با قید مراتب ذیل به عمل می آید :
  - بند - 1 - تاریخ روز و ماه و سال ثبت باتمام حروف .
  - بند - 2 - اسم - شغل - محل اقامت و تابعیت صاحب علامت و وکیل در صورتی که تقاضا به توسط وکیل به عمل آمده باشد .
  - بند - 3 - اسامی و اوصاف محصول یا طبقات محصولاتی که علامت برای تشخیص و امتیاز آن اختیار شده .
  - بند - 4 - تعریف علامت به طور اجمال با تعیین اجزایی که تقاضا کننده می خواهد حق استعمال انحصاری آن را برای خود تخصیص دهد .
  - بند - 5 - حق الثبتی که اخذ میشود .
- ماده - 11 - هر تغییری که در خود علامت و یا در نوع محصولاتی که علامت برای تشخیص و امتیاز آن به کار میرود داده شود باید مطابق مقررات این قانون جداگانه به ثبت برسد و الا قابل حمایت نخواهد بود .
- ماده - 12 - علامت تجارتی قابل نقل و انتقال است ولی انتقال آن در مقابل اشخاص ثالث وقتی معتبر خواهد بود که موافق مقررات این قانون به ثبت رسیده باشد .
- ماده - 13 - ثبت هر علامت و هر تغییری که مطابق این قانون باید به ثبت برسد تا پانزده روز از تاریخ ثبت توسط اداره ثبت اسناد تهران به خرج تقاضا کننده در مجله رسمی وزارت عدلیه اعلان خواهد شد .
- ماده - 14 - علاماتی که ثبت شده باشند از تاریخ تسلیم اظهارنامه حمایت خواهند شد و مدت اعتبار ثبت علامت ده سال است ولی صاحب علامت میتواند تقاضای تجدید ثبت نماید در اینصورت حق استعمال انحصاری ده سال دیگر با صاحب علامت خواهد بود و به همین طریق هر تجدید ثبت حق مزبور را برای ده سال تضمین مینماید
- ماده - 15 - حقی که برای ثبت علامت اخذ میشود به قرار ذیل است :
  - بند - 1 - برای اظهارنامه ثبت دو ریال طلا .
  - بند - 2 - برای ثبت علامت قطع نظر از عده طبقات محصول یک پهلوی
  - بند - 3 - برای هر طبقه محصول اگر چه منحصر به فرد باشد علاوه بر حق الثبت علامت پنج ریال طلا
- ماده - 16 - اشخاص ذیل میتوانند نسبت به علامتی که تقاضای ثبت آن شده یا به ثبت رسیده است اعتراض کنند :
  - بند - 1 - کسانی که آن علامت را علامت تجارتی خود میدانند .
  - بند - 2 - کسانی که آن علامت با علامت آن ها به اندازه شباهت دارد که مصرف کنندگان عادی را به اشتباه می اندازد . در هر یک از دو صورت فوق الذکر اگر معترض کسی باشد که علامت قبلا به اسم او ثبت نشده است باید در حین اعتراض برای علامت خود مطابق مقررات این قانون تقاضای ثبت کرده حق الثبت و تمام مخارج مربوطه به آن را قبلا تادیه نماید - در مورد کسانی که موسسه آن ها در خارج از ایران واقع است حق اعتراض مشروط به شرط معامله متقابله مذکوره در فقره دوم ماده 4 میباشد .
- ماده - 17 - اگر اعتراض قبل از آن که علامت معترض علیه به ثبت رسیده باشد به عمل آید باید به ترتیب و در موعدی که در نظامنامه مذکور در ماده 23 مقرر میشود به تقاضا کننده ثبت علامت ابلاغ گردد تا در صورتی که به اعتراض تسلیم نشده و تقاضای خود را مسترد ننمود معترض در مدت مقرر در نظامنامه فوق الذکر به محکمه ابتدایی تهران رجوع کند - در مورد این ماده عملیات راجعه به ثبت متوقف خواهد ماند لیکن هرگاه معترض در ظرف مدتی که به موجب نظامنامه مذکور فوق مقرر میشود به محکمه رجوع ننمود و یا بعد از رجوع دعوای خود را تعقیب نکرد علامت به اسم معترض علیه ثبت و وجوهی که معترض تادیه نموده به نفع دولت ضبط خواهد شد .
- ماده - 18 - هرگاه اعتراض راجع به علامت ثبت شده باشد معترض باید مستقیما در محکمه ابتدایی تهران اقامه دعوی کرده و ابطال ثبت را تقاضا نماید .
- ماده - 19 - جز در مواردی که به موجب نظامنامه های وزارت عدلیه استثنا شود اصول رسیدگی مطابق اصول محاکمات تجارتی است و در هر حال حکم محکمه در حدود قوانین قابل استیناف و تمیز خواهد بود .
  - تبصره - 1 - مفاد حکم قطعی باید به خرج محکوم له در مجله رسمی وزارت عدلیه و یکی از جراید یومیه تهران منتشر شود - محکوم له میتواند مخارج مزبور را در جز خسارت از محکوم علیه مطالبه نماید .
- ماده - 20 - هرگاه معترض ثابت کند که نسبت به علامت به واسطه سابقه استعمال مستمر قبل از تقاضای ثبت حق تقدم داشته محکمه حکم خواهد داد که آن علامت به اسم معترض ثبت شود و اگر علامت مورد اعتراض قبلا در اداره ثبت اسناد به ثبت رسیده باشد محکمه حکم خواهد داد که ثبت سابق ابطال و علامت به نام معترض ثبت گردد .
- ماده - 21 - ترتیبات مقرره فوق در موردی نیز رعایت خواهد شد که اعتراض راجع به ثبت انتقال علامت یا به ثبت تغییر خود علامت و یا راجع به ثبت تغییر محصولاتی باشد که علامت برای تشخیص و امتیاز آن به کار میرود .
- ماده - 22 - کسی که نسبت به ثبت های راجع به علامتی از تاریخ ثبت تا سه سال اعتراض نکرده باشد دیگر نمی تواند نسبت به ثبت آن اعتراض نماید مگر اینکه ثابت کند معترض علیه در حین ثبت عالم بوده است به اینکه علامت را خود معترض یا کسی که به معترض علامت را انتقال داده قبلا به طور مستمر استعمال کرده ولی هرگاه معترض علیه ثابت نماید که معترض قبل از انقضا مدت سه سال فوق از ثبت علامت اطلاع داشته است اعتراض معترض پذیرفته نخواهد شد .
- ماده - 23 - برای اجرای مقررات این فصل نظامنامه های لازمه از طرف وزارت عدلیه تنظیم خواهد شد - در نظامنامه های مزبور تکلیف نکات ذیل باید صراحتا تعیین شود :
  - بند - 1 - طرز تنظیم اظهارنامه .
  - بند - 2 - اسناد و اوراقی که باید عین یا سواد یا ترجمه مصدق آن و همچنین کلیشه یا کلیشه هایی که باید ضمیمه اظهارنامه بشود .
  - بند - 3 - طبقه بندی محصولات .
  - بند - 4 - موافق چه ترتیب علامت به ثبت خواهد رسید .
  - بند - 5 - مراتبی که باید در اظهارنامه راجع به ثبت انتقال علامت و یا راجع به تغییر در علامت و یا در محصولی که علامت راجع به آن است قید شود
  - بند - 6 - اعلاناتی که باید راجع به علامت در مجله رسمی منتشر شود و میزان خرج اعلانات .
  - بند - 7 - اصول رسیدگی محاکم در مورد مذکور در مواد 7 و 19.
  - بند - 8 - ترتیبی که مطابق آن کلیه ابلاغات مربوطه به علامات تجارتی باید به عمل آید .
  - بند - 9 - تعرفه ترجمه و تصدیق صحت ترجمه .
- ماده - 24 - ثبت علامات متعلق به کسانی که در ایران دارای موسسات صنعتی و تجارتی یا فلاحتی بوده و مطابق قانون علائم صنعتی ( مصوب نهم فروردین 1304) به عمل آمده است برای بقیه مدت ده سال مقرر در قانون مزبور به اعتبار خود باقی است .
- ماده - 25 - کسانی که موسسات تجارتی - صنعتی یا فلاحتی آنان در خارج ایران بوده و مطابق قانون نهم فروردین ماه 1304 علامت خود را به ثبت رسانیده باشند یا تقاضای ثبت کرده ولی علامت آن ها به ثبت نرسیده و بعد از تاریخ اجرای این قانون به ثبت برسد در صورتی از مزایای این قانون برای بقیه مدت ده سال بهره مند خواهند شد که مملکتی که موسسات آن ها در آنجا است به موجب عهدنامه یا قوانین داخلی خود از علائم تجارتی ایران حمایت نمایند
فصل - دوم - ثبت اختراع
- ماده - 26 - هر قسم اکتشاف یا اختراع جدید در شعب مختلفه صنعتی یا فلاحتی به کاشف یا مخترع آن حق انحصاری می دهد که برطبق شرایط و در مدت مقرره در این قانون از اکتشاف یا اختراع خود استفاده نماید مشروط بر اینکه اکتشاف یا اختراع مزبور مطابق مقررات این قانون در اداره ثبت اسناد تهران به ثبت رسیده باشد . نوشته که در این مورد اداره ثبت اسناد تهران می دهد ورقه اختراع نامیده میشود .
- ماده - 27 - هر کس مدعی یکی از امور ذیل باشد میتواند تقاضای ثبت نماید :
  - بند - 1 - ابداع هر محصول صنعتی جدید .
  - بند - 2 - کشف هر وسیله جدید یا اعمال وسایل موجوده به طریق جدید برای تحصیل یک نتیجه یا محصول صنعتی یا فلاحتی
- ماده - 28 - برای امور ذیل نمیتوان تقاضای ثبت نمود :
  - بند - 1 - نقشه های مالی .
  - بند - 2 - هر اختراع یا تکمیلی که مخل انتظامات عمومی یا منافی عفت یا مخالف حفظ الصحه عمومی باشد .
  - بند - 3 - فرمولها و ترکیبات دوایی .
- ماده - 29 - کسی که بدوا مطابق این قانون تقاضای ثبت اختراع به نام خود مینماید مخترع شناخته میشود مگر اینکه خلاف ادعای او در محاکم صلاحیت دار به ثبوت برسد .
- ماده - 30 - مخترعی که در خارج ایران برای اختراع خود مطابق قوانین محل تحصیل ورقه اختراع کرده میتواند در صورتی که مدت ورقه مزبور منقضی نشده باشد در ایران نیز برای بقیه آن مدت تقاضای ورقه اختراع کند لیکن اگر اختراع مزبور را کسی یا موسسه در ایران قبل از تقاضای ثبت اختراع کلا یا جزئا به موقع عمل یا استفاده گذارده و یا مقدمات استفاده آن را تهیه کرده باشد مخترع نمیتواند از عملیات آن شخص یا موسسه جلوگیری کند
- ماده - 31 - مفاد مواد 6 و 7 و 8 این قانون در مورد تقاضای ثبت اختراع نیز رعایت خواهد شد .
- ماده - 32 - اظهارنامه ثبت وقتی قبول میشود که مخترع یا نماینده او پنج ریال طلا برای اظهارنامه و لااقل حق الثبتی را که به موجب ماده 34 برای سال اول مقرر است نقدا تادیه نماید . حقی که برای اظهارنامه اخذ میشود در هیچ مورد مسترد نخواهد شد
- ماده - 33 - مدت اعتبار ورقه اختراع به تقاضای مخترع 5 یا 10 یا 15 و یا منتهی 20 سال خواهد بود - در مدت مزبور که باید صراحتا در ورقه اختراع قید شود مخترع یا قائم مقام قانونی او حق انحصاری ساخت یا فروش یا اعمال و یا استفاده از اختراع خود را خواهد داشت
- ماده - 34 - برای ثبت اختراع حق الثبت به طریق ذیل اخذ میشود : برای پنج سال اول از قرار سالی 10 ریال طلا . برای پنج سال دوم از قرار سالی 20 ریال طلا . برای پنج سال سوم از قرار سالی 30 ریال طلا . برای پنج سال چهارم از قرار سالی 40 ریال طلا . ممکن است تمام یا بعضی از اقساط سنواتی فوق را در حین صدور ورقه اختراع دفعتا تادیه نمود در اینصورت اگر پنج قسط دفعتا تادیه شود پنج درصد 5% و اگر ده قسط تادیه شود ده درصد 10% و اگر پانزده قسط تادیه شود پانزده درصد 15% و اگر بیست قسط تادیه شود بیست درصد 20% تخفیف داده میشود .
- ماده - 35 - قسط هر سال اگر قبلا تادیه نشده باشد باید در ظرف سه ماه اول همان سال تادیه گردد و الا ثبت اختراع از درجه اعتبار ساقط خواهد شد . هرگاه در ظرف سه ماه دوم سال صاحب ورقه دو برابر حقی را که متعلق به آن سال است تادیه نماید ثبت اختراع به اعتبار خود باقی خواهد بود .
- ماده - 36 - ورقه اختراع به هیچ وجه برای قابل استفاده بودن و یا جدید بودن و یا حقیقی بودن اختراع سندیت ندارد و همچنین ورقه مزبور به هیچ وجه دلالت بر این نمیکند که تقاضا کننده یا موکل او مخترع واقعی میباشد و یا شرح اختراع و یا نقشه های آن صحیح است و اشخاص ذی نفع میتوانند نسبت به موارد مزبوره در محکمه ابتدایی تهران اقامه دعوی کرده خلاف آن را ثابت نمایند .
- ماده - 37 - در موارد ذیل هر ذی نفعی میتواند به محکمه ابتدایی تهران رجوع کرده و تقاضای صدور حکم بطلان ورقه اختراع را بنماید :
  - بند - 1 - وقتی که اختراع اختراع جدید نیست .
  - بند - 2 - وقتی که ورقه اختراع مخالف مقررات ماده 28 صادر شده باشد .
  - بند - 3 - وقتی که اختراع مربوط به طریقه های علمی صرف بوده و عملا قابل استفاده صنعتی یا فلاحتی نباشد .
  - بند - 4 - وقتی که پنج سال از تاریخ صدور ورقه اختراع گذشته و اختراع به موقع استفاده عملی گذاشته نشده باشد .
  - تبصره - 1 - هر اختراع یا هر تکمیل اختراع موجودی که قبل از تاریخ تقاضای ثبت خواه در ایران و خواه در خارجه در نوشتجات یا نشریاتی که در دسترس عموم است شرح و یا نقشه آن منتشر شده و یا به مورد عمل یا استفاده گذارده شده باشد اختراع جدید محسوب نمیگردد
- ماده - 38 - در مورد مواد 36 و 37 مفاد ماده 19 لازم الرعایه خواهد بود .
- ماده - 39 - دارنده ورقه اختراع میتواند ملکیت یا حق استفاده از موضوع اختراع خود را کلا یا جزئا به هر طریقی که بخواهد به دیگری منتقل نماید . هرگاه ورقه اختراع ارثا منتقل شده باشد مالک جدید وقتی میتواند از مزایای این قانون بهره مند شود که این انتقال را به ثبت برساند .
- ماده - 40 - هرگونه معامله راجع به ورقه اختراع باید به موجب سند رسمی به عمل آمده و در دفتر ثبت اختراعات نیز ثبت شود و الا آن معامله نسبت به اشخاص ثالث معتبر نخواهد بود . هرگاه معامله در خارج ایران واقع گردد آن معامله در ایران نسبت به اشخاص ثالث وقتی معتبر خواهد بود که در اداره ثبت اسناد تهران ثبت شده باشد .
- ماده - 41 - حق الثبت معاملات و انتقالات مذکور در دو ماده فوق را وزارت عدلیه مطابق نظامنامه معین خواهد کرد لیکن در هر حال نباید از دو پهلوی تجاوز نماید .
- ماده - 42 - مراجعه به کلیه اسناد و اوراق مربوط به ثبت هر اختراع پس از صدور ورقه اختراع آزاد است و هر کس میتواند از اسناد و اوراق مربوط به ورقه اختراع یا معاملات راجعه به آن با تادیه حقی که به موجب نظامنامه معین خواهد شد سواد مصدق تحصیل کند .
- ماده - 43 - دارنده هر ورقه اختراع یا قائم مقام قانونی او میتواند در تمام مدت اعتبار ورقه مزبور هر تغییری را که در اختراع خود داده باشد مطابق مقررات این قانون به ثبت رساند - حق الثبت هر تغییر ده ریال طلا خواهد بود .
- ماده - 44 - نسبت به اتباع خارجه که در ایران تقاضای ثبت اختراع نموده و اقامتگاه آنان در ایران نباشد مقررات عهدنامه که با دولت متبوع آن ها منعقد شده باشد مرعی خواهد بود و اگر عهدنامه نباشد معامله متقابله خواهد شد .
- ماده - 45 - وزارت عدلیه نظامنامه های مربوطه به اجرای این فصل را تنظیم خواهد نمود - در نظامنامه های مزبور باید تکلیف نکات ذیل صریحا معین گردد :
  - بند - 1 - طرز تنظیم اظهارنامه ثبت .
  - بند - 2 - اسناد و اوراقی که باید عین یا سواد یا ترجمه مصدق آن ها ضمیمه اظهارنامه شود .
  - بند - 3 - تعرفه انتشارات در مجله رسمی و تعرفه ترجمه و تصدیق صحت ترجمه .
  - بند - 4 - ترتیبی که مطابق آن کلیه ابلاغات مربوط به ثبت اختراع باید به عمل آید .
فصل - سوم - مقررات مشترکه
- ماده - 46 - رسیدگی به دعاوی حقوقی یا جزایی مربوط به اختراع یا علامات تجارتی در محاکم تهران به عمل خواهد آمد اگر چه در مورد دعاوی جزایی جرم در خارج تهران واقع یا کشف و یا متهم در خارج تهران دستگیر شده باشد که در این موارد تحقیقات مقدماتی در محل وقوع یا کشف جرم یا دستگیری متهم به عمل آمده و دوسیه برای رسیدگی به محاکم تهران ارجاع میشود .
- ماده - 47 - اگر در ضمن رسیدگی جزایی متهم برای دفاع خود موضوع مالکیت علامت تجارتی یا اختراع را مطرح کند خود محکمه جزا باید در این موضوع نیز رسیدگی نماید .
- ماده - 48 - طرق تامین دلیل - موارد ترتیب توقیف محصولاتی که مخالف حق حاصل از ثبت علامات تجارتی یا حق اختراع باشد و همچنین موعدی که اگر بعد از تامین یا توقیف اقامه دعوی نشود تامین یا توقیف باطل میگردد به موجب نظامنامه هایی که از طرف وزارت عدلیه تنظیم میشود معین خواهد شد اعم از اینکه مطابق نظامنامه های مزبور مراجعی که برای انجام این امور معین میشود مقامات قضایی باشد یا مامورین کشوری از قبیل مامورین گمرک و غیر آن ها .
- ماده - 49 - در مورد خساراتی که خواه از مجرای حقوقی و خواه از مجرای جزایی در دعاوی مربوطه به اختراعات و علایم تجارتی مطالبه میشود خسارات شامل ضررهای وارده و منافعی خواهد بود که طرف از آن محروم شده است .
- ماده - 50 - قانون نهم فروردین ماه 1304 راجع به علائم تجارتی و صنعتی نسخ و این قانون از 15 تیر ماه 1310 به موقع اجرا گذارده میشود
- ماده - 51 - وزارت عدلیه مامور اجرای این قانون است