وب سایت حقوقی ماتیکان


آیین نامه قانون ابطال اسناد فروش رقبات ، آب و اراضی موقوفه

فصل - اول -
- ماده - 1 - تعاریف و اصطلاحات مربوط به این آیین نامه
  - بند - 1 - مصلحت وقف عبارتست از تامین نظر واقف تامین منافع موقوفه و موقوف علیهم وکلا رعایت غبطه وقف
  - بند - 2 - متصرف از نظر مقررات این آیین نامه به اختلاف مورد عبارت خواهد بود از زارعین صاحب نسق یا قائم مقام آنان مالکین اعیان و یا اشخاصی که به نحوی از انحا عرصه و یا عرصه موقوفه تبدیل و یا فروخته شده را در ید و تحت اختیار دارند .
  - بند - 3 - حقوق مکتسبه متصرف عبارتست از هر نوع حقی که به نحوی از انحا برای متصرف تحت شرایط قانونی معینی حاصل شده باشد از قبیل مالکیت اعیان تحجیر حقوق کسب و پیشه نسق زارعانه حفر چاه غرس اشجار و غیره .
فصل - دوم -
- ماده - 2 - ادارات اوقاف ( در مورد موقوفات بدون متولی ) و متولیان ( در مورد موقوفات تحت تولیت خود ) مکلفند با توجه به سوابق و مراجعه به ادارات ثبت و ملاحظه دفتر توزیع اظهارنامه و سایر سوابق ثبتی موقوفاتی را که به فروش رسیده یا به صورتی به ملکیت اشخاص درآمده باشند صورت برداری و همراه یا مستندات و دلایل به سازمان مرکزی اوقاف ارسال دارند تا موضوع در کمیسیونی مرکب از افراد صاحب نظر که با انتخاب وزیر نظر نماینده ولی فقیه در سازمان اوقاف تشکیل میشود و به ترتیب زیر اقدام شود .
  - بند - الف - در صورتی که کمیسیون تشخیص دهد فروش رقبات با مجوز شرعی انجام پذیرفته یا براساس موازین شرعی قابل تایید است نظر خود را اعلام خواهد نمود .
  - بند - ب - هرگاه کمیسیون تشخیص دهد که فروش یا تبدیل موقوفات به ملکیت بدون مجوز شرعی بوده نظر خود را در این باره اعلام مینماید . چنانچه طرف به نظر کمیسیون تمکین نماید مراتب به اداره ثبت جهت بطلان سند در دفاتر مربوطه و صدور سند به نام موقوفه اعلام میگردد و در صورتی که نظر کمیسیون مورد اعتراض طرف واقع شود موضوع در دادگاه مدنی خاص مطرح و طبق حکم صادره تعیین تکلیف خواهد شد
- ماده - 3 - پس از ابطال انتقالات بعد از وقف نسبت به تنظیم سند اجاره با متصرف متقاضی با رعایت مفاد این آیین نامه و صرفه و صلاح وقف اقدام خواهد شد .
  - تبصره - 1 - در صورتی که اعیانی موجود در موقوفات ملک اشخاص باشد سند اجاره با مالک اعیانی تنظیم خواهد گردید .
- ماده - 4 - موقوفات مشمول این آیین نامه که بنحوی از انحا در رهن یا وثیقه یا تامین و بازداشت اشخاص ثالث قرار گرفته به تبع ابطال اسناد مالکیت آزاد خواهد گردید و ادارات اوقاف هنگام تنظیم سند اجاره با استعلام از اداره ثبت محل مراتب را به اطلاع اشخاص ذی نفع خواهد رسانید تا نسبت به استیفای حقوق خود اقدام نمایند .
- ماده - 5 - در مورد موقوفات مزروعی مشمول قانون اجاره تبدیل به احسن و واگذاری دهات و مزارع موقوفات عام مصوب 2/2/50 به ترتیب زیر عمل خواهد شد .
  - بند - الف - در صورتی که موقوفات مذکور به دولت ( وزارت کشاورزی ) واگذار شده ولی تاکنون اسناد فروش آن با زارعین تنظیم نگردیده اداره اوقاف و اداره کشاورزی محل و متولیان مربوط در دفتر تنظیم کننده سند حاضر و بطلان سند را اعلام و مراتب را در دفاتر وهامش سند قید و به وسیله دفترخانه موضوع به اداره ثبت محل اعلام خواهد شد .
  - بند - ب - هرگاه موقوفه مزروعی پس از انتقال به دولت با تنظیم سند رسمی به زارعین مربوطه واگذار شده باشد ادارات اوقاف و متولیان صورت مشخصات و مستندات اینگونه موقوفات مزروعی را به ادارات ثبت محل ارسال و درخواست می نمایند که انتقالات مذکور کان لم یکن تلقی و پس از اصلاح دفاتر و سوابق ثبتی نسبت به صدور اسناد مالکیت به نام موقوفه اقدام و مراتب را به کلیه دفاتر اسناد رسمی اعلام دارند .
  - تبصره - 1 - پس از انجام موارد مندرج در بند های الف و ب ادارات اوقاف نسبت به موقوفات متصرفی و متولیان نسبت به موقوفات تحت تولیت خود مطابق مفاد این آیین نامه با متصرفین و زارعین سند اجاره تنظیم خواهد نمود بدیهی است ملاک عمل میزان اراضی زراعتی اینگونه زارعین و متصرفین آمار و اسناد تهیه شده در اجرای ماده 8 آیینامه اصلاحات ارضی مصوب 13/5/43 میباشد . و در صورت اعتراض طبق نظر کارشناس یا خبره محلی مساحت مورد اجاره تعیین خواهد شد .
  - تبصره - 2 - چنانچه بعضی از زارعین صاحب نسق که اسامی آنان در فرم ها و اسناد ذکر شده باشد ولی به علت فوت یا انتقال یا بنا به علل دیگری در حال حاضر در اراضی مذکور زراعت ننمایند بایستی با و ارث قانونی یا متصرفین فعلی قرارداد اجاره تنظیم شود بدیهی این اینگونه متصرفین مشمول بند 3 از ماده 1 این آیین نامه شناخته خواهند شد .
  - تبصره - 3 - اگر زارعین صاحب نسق در اینگونه اراضی چاه حفر نموده باشند ( تبدیل اراضی زراعتی دیم به آبی ) بایستی ادارات اوقاف یا متولیان میزان مال الاجاره را براساس اراضی دیم محاسبه نمایند در صورتی که در مورد قیمت چاه دو طرف قرارداد اجاره نمایند اداره اوقاف یا متولی میتواند چاه حفر شده را خریداری و اسناد را براساس اراضی آبی محاسبه نماید .
  - تبصره - 4 - چنانچه زارعین صاحب نسق مقداری یا کلیه اراضی نسق زراعتی خود را به باغ یا قلمستان و بیشه تبدیل نموده باشند در اینصورت اداره اوقاف یا متولی بایستی با توجه به تعاریف ذکر شده در ماده یک از فصل اول این آیین نامه نسبت به عرصه با آنان سند اجاره تنظیم نماید .
- ماده - 6 - در صورتی که زارعین صاحب نسق ( اعم از اینکه سند انتقال به نام آنان صادر شده یا نشده باشد ) اراضی مورد نسق خود را به دیگری واگذار مرده باشند با رعایت حقوق مکتسبه متصرفین مطابق بند 3 از ماده 1 این آیین نامه اسناد اجاره با متصرفین فعلی تنظیم خواهد شد .
- ماده - 7 - کلیه اعیانی و مستحدثاتی که زارعین صاحب نسق شخصا احداث نموده باشند با توجه به مدارک و اسناد مثبته و همچنین تایید معتمدین محل متعلق به زارعین مزبور خواهد بود و سند اجاره نسبت به عرصه با آنان تنظیم خواهد شد .
  - تبصره - 1 - چنانچه در اجرای قوانین مختلف اراضی زارعین در اختیار اشخاص حقیقی و یا حقوقی قرار گرفته و در اینگونه اراضی مستحدثاتی ایجاد شده باشد مستحدثات مزبور متعلق به آنان بوده و نسبت به عرصه سند اجاره تنظیم خواهد شد .
  - تبصره - 2 - در صورتی که مستحدثاتی متعلق به موقوفه بوده و در اجرای قانون اجازه تبدیل به احسن و واگذاری دهات و مزارع موقوفات عام به زارعین صاحب نسق واگذار شده باشد ( مقصود منازل مسکونی زارعین و محوطه مربوط به آن میباشد ) و در حال حاضر نیز قابل بهره برداری باشد حفظ و حراست آن به عهده متصرفین بوده و به همین جهت اجاره بهاء اینگونه رقبات ( عرصه و اعیان ) با رعایت عرف محل دریافت نخواهد شد .
  - تبصره - 3 - کلیه مستحدثاتی که در دهات و مزارع موقوفه توسط خوش نشین ها و یا اشخاص غیر احداث شده و با تایید معتمدین محل اعیان متعلق به آنان شناخته شده باشد سند اجاره براساس نظر کارشناس رسمی یا خبره محلی منحصرا در مورد عرصه مستحدثات به صاحبان اعیان تنظیم خواهد شد .
- ماده - 8 - از تاریخ تصویب این آیین نامه احداث هرگونه اعیانی بدون مجوز قانونی در اراضی نسق زراعتی ممنوع بوده و در صورت تخلف اعیانی احداثی متعلق به موقوفه خواهد بود .
  - تبصره - 1 - ادارات اوقاف و متولیان مکلفند صورت کلیه اعیانی های احداثی در دهات و مزارع موقوفه را تهیه و به سازمان اوقاف ارسال نمایند .
- ماده - 9 - میزان مال الاجاره اراضی زراعتی با توجه به فرم ها و اسناد اجاره که طبق ماده 8 آیین نامه اصلاحات ارضی مصوب 13/5/43 تنظیم گردیده است با نظر کارشناس رسمی یا خبره محلی تعیین و اسناد اجاره تنظیم خواهد شد بدیهی است در مواقع لزوم کارشناس یا خبره محلی مذکور برای تعیین مال الجاره میتواند از دهات و مزارع مجاور مشابه گه قبلا تعیین اجاره شده استفاده نماید .
  - تبصره - 1 - اسناد و فرم هایی که در اجرای ماده 8 آیین نامه اصلاحات ارضی مصوب 13/5/43 براساس جنسی تنظیم شده باشد همان ماخذ قرار داده خواهد شد .
- ماده - 10 - موقوفاتی که در اجرای ماده 56 قانون حفاظت و بهره برداری از جنگل ها و مراتع مصوب شهریور 1342 به عنوان مراتع ملی شده اعلام گردیده از تاریخ تصویب قانون ابطال فروش رقبات آب و اراضی موقوفه در اختیار سازمان اوقاف و متولیان مربوط قرار میگیرد .
  - تبصره - 1 - چنانچه اینگونه اراضی از طریق دولت به اشخاص حقیقی یا حقوقی به صورت اجاره یا فروش واگذار شده باشد اسناد تنظیمی با اطلاع دستگاه دولتی ذی ربط به اختلاف مورد باطل و یا اصلاح و با متصرف به عرصه سند اجاره تنظیم خواهد شد . بدیهی است کلیه مستحدثاتی که در اینگونه اراضی توسط متصرفین احداث شده باشد متعلق به آنان خواهد بود .
- ماده - 11 - وجوه حاصل از فروش مزروعی که در حساب شماره 5557 بانک تعاون کشاورزی تودیع گردیده و اهدائی دولت به موقوفه تلقی شده به نسبت دستور پرداخت های وصولی مربوط به هر موقوفه بحساب همان موقوفه منظور و واریز خواهد شد . تا عنداللزوم صرف عمران و آبادی موقوفه شود .
- ماده - 12 - به منظور رسیدگی به حساب بدهی معوقه زارعین از تاریخ فروش تا تاریخ تنظیم سند اجازه جدید با توجه به مفاد ماده 9 این آیین نامه اجاره بهاء تعیین و تا میزان پرداخت های زارعین به حساب دولت با ارایه مدارک پرداخت اقساط آنان تهاتر و در صورتی که زارعین بدهکار شوند ما به التفاوت محاسبه و به صورت نقد یا اقساط از زارعین وصول و به حساب موقوفه واریز خواهد شد .
- ماده - 13 - آب های موقوفه ای که بدون مجوز شرعی فروخته شده باشند اسناد فروش باطل و کان لم یکن تلقی و طبق نیت واقفین خواهد شد و کلیه مقررات این آیین نامه در مورد رقبات آب نیز مجری است .
فصل - سوم -
- ماده - 14 - چنانچه وضعیت موقوفه ایاز صورت موردنظر واقف تغییر یافته باشد و اعاده آن به وضع اول موجب عسر و حرج و قلت درآمد فاحش و عدم نیاز موقوف علیهم و امثال نباشد ابقاء آن به حالت فعلی یا اجازه ولی فقیه و یا نماینده ایشان بلااشکال است در غیر اینصورت ادارات اوقاف و متولیان موظفند موجبات برگشت وضع موقوفه را به همان صورت موردنظر واقف فراهم آورند .
- ماده - 15 - در مواردی که نحوه استفاده از موقوفه برخلاف نظر واقف تغییر یافته باشد به جهت اصلی خود اعاده میگردد .
- ماده - 16 - مقررات این آیین نامه شامل موقوفات آستان قدس رضوی و حضرت معصومه و حضرت احمد بن موسی علیهم السلام و سایر موقوفاتی که متولی آن ها منصوب از طرف ولی فقیه باشند نیز میگردد . متولیان و امناء این موقوفات راسا امور اجرایی را طبق ماده واحده و این آیین نامه به عهده خواهند داشت . نخست وزیر میر حسین موسوی