وب سایت حقوقی ماتیکان

قانون ثبت اسناد و املاک

مجموعه بخشنامه های ثبتی - امور املاک

مجموعه بخشنامه های ثبتی - آگهی های ثبتی و اجرائی

مجموعه بخشنامه های ثبتی - اعتراضات به ثبت


آیین نامه قانون ثبت اسناد و املاک

فصل - اول - دفاتر ثبت اسناد و املاک
- ماده - 1 - اداره ثبت اسناد و املاک دارای دفاتر زیر خواهد بود : 1- دفتر املاک 2- دفتر نماینده املاک 3- دفتر املاک توقیف شده 4- دفتر ثبت موقوفات 5- دفتر گواهی نمونه ( امضا ) 6- دفتر سپرده ها 7- دفتر توزیع اظهارنامه ها 8- دفتر املاک مجهول المالک 9- دفتر ثبت شرکت ها 10- دفتر اسناد رسمی 11- دفتر ثبت قنوات 12- دفتر آمار و ثبت اظهارنامه
  - تبصره - ( اصلاحی 8/11/80 ) - دفتر املاک و دفتر ثبت قنوات در مرکز و کلیه شهرستان ها یک نسخه خوتهد بود و در موقع مقتضی با فراهم شدن امکانات از مندرجات دفاتر مذکور میکروفیلم و یا اسکن تهیه و به مرکز ارسال میگردد
- ماده - 2 - کلیه دفاتر نامبرده در ماده قبل باید مجلد بوده و به استسناء دفتر توزیع اظهارنامه و دفتر املاک مجهول المالک بقیه دفاتر باید تمام صفحات آن را در بدو امر دادستان شهرستان محل یا نماینده او شماره گذاشته و امضا کرده و به مهر دادسرای ممهور و مجموع عده صفحات را در صفحه اول و آخر باتمام حروف ذکر و قید نماید ..
- ماده - 3 - برای ثبت املاک هر بخش یک دفتر تخصیص و برای ثبت هر شماره مستقل مجموعا سه صفحه و به جهت ثبت هر شماره از املاک مضروعی علاوه بر گنجایش مقدار ثبت لااقل سه صفحه سفید برای انتقالات بعدی آن مذکور خواهد شد .
  - تبصره - - - ( الحاقی 24/ 8/1378 ) در صورتی که یک دفتر املاک برای یک بخش کافی نباشد بنا به پیشنهاد مدیرکل ثبت استان و تصویب سازمان ثبت اسناد و املاک کشور بخش مذکور به دو یا چند ناحیه تقسیم و برای هر ناحیه یک دفتر املاک تخصیص می یابد . در اینصورت هر ناحیه به نواحی دیگر محدود و حد فاصل آن ها اعم از خیابان اصلی یا آثار طبیعی در صورتجلسه ای به امضا مدیرکل و رییس ثبت محل قید میگردد .
- ماده - 4 - ( اصلاحی 8/11/80 ) دفاتر نامبرده در ماده یک مادام که صفحه سفید دارد مورد عمل و پس از اتمام آن مسئول دفتر باید تعداد شماره های ثبت را در آخر دفتر قید و بسته و امضا نماید .
فصل - دوم - در شماره گذاری املاک و توزیع اظهارنامه
- ماده - 5 - در موقعی که اداره ثبت قطعه یا بخشی را برای ثبت عمومی در نظر میگیرد باید پیش نویس آگهی ماده 9 قانون ثبت را تهیه و برای نمونه امضا واتشار به اداره کل ثبت بفرستد و در ضمن این مدت بایستی وسایل مقدمات توزیع اظهارنامه را از انتشار آگهی ماده 10 در محل و تهیه پلاک از مرکز و غیره در نظر گرفته که در موقع مقرر بتواند نماینده در محل حاضر شده و تاخیری در کار پلاک کوبی و توزیع اظهارنامه نشود .
- ماده - 6 - در قراء و قصبات خورده مالک قبل از شروع بعملیات ثبت عمومی لازم است نماینده عمل به وسایل مقتضی از قبیل جارو غیره مالکین را مطلع و با اطلاع کدخدا و ریش سفیدان قریه را ببخش های معینی که حدود طبیعی داشته باشد تقسیم و اسامی و سایر مشخصات مالک و ملک را در کتابچه با صورتمجلس نوشته به نمونه ( امضا ) کدخدا و ریش سفیدان برساند و بعد به شماره گذاری و توزیع اظهارنامه شروع کند و نماینده مامور توزیع اظهارنامه باید دقیقا " مراقبت کند که اظهارنامه ها با صورتمجلس فوق الذکر کاملا " تطبیق نموده و در صورت مزبور کلیه قطعات با مشخصات و معروفیت آن ها و اسامی مالیکن که معرفی میشوند و حدود اربعه آن ذکر گردد و شماره و نوع املاک و اسامی مالکین در دفتر توزیع اظهارنامه نوشته شود و در روی اظهارنامه نیز که به مالکین و در صورت غیبت آن ها بمستاجر یا کدخدای مجل تسلمی و در تفر توزیع اظهارنامه رسید داده میشود شماره ملک و مشخصات آن یادداشت و به نمونه ( امضا ) نماینده مربوطه برسد .
- ماده - 7 - در املاک شهری و مستغلات نیز پس از تعیین بخشی که مورد ثبت عمومی واقع میشود شماره گذاری و توزیع اظهارنامه طبق مواد بالا به استثنای جارو صورتمجلس که مخصوص املاک مزروعی خورده مالک است به عمل خواهد آمد .
- ماده - 8 - در مستغلات برای هر ملک یک شماره و در املاک مزروعی نیز برای قراء و مزارع شش دانگی یک شماره اصلی منظور میشود و در صورتی که مزرعه مشتمل بر قطعات مفروز و اعیانی و غیره باشد برای هر قسمت یک شماره فرعی از همان شماره اصلی منظور خواهد شد .
- ماده - 9 - چنانچه پس از شماره گذاری املاک هر قطعه یا بخشی معلوم شود که ملکی از قلم افتاده آخرین شماره آن بخش برای آن اختصاص داده میشود و اگر ملکی پس از شماره گذاری مفروزا " به قطعاتی تقسیم شد برای هر یک از قطعات شماره فرعی از همان شماره اصلی منظور خواهد شد مثلا " از شماره 5 اصلی
- ماده - 10 - برای سرعت جریان باید قطعات ثبت عمومی کوچک انتخاب شود .
- ماده - 11 - در مورد اروانسرا و امثال آن که دارای حجرات متعدد است در صورتی که متعلق به یک نفر یا مشاعا " متعلق به اشخاص باشد یک شماره و در صورتی که حجرات مالک جداگانه داشه باشد برای هر یک ، شماره مستقلی منظور خواهد شد .
- ماده - 12 - هر بخشی که به ثبت عمومی گذارده میشود قنوات آن بخش هم باید جزء سایر املاک برای ثبت عمومی منظور و آخرین نمره آن بخش به قنوات داده شود و در اظهارنامه و دفتر توزیع اظهارنامه و آگهی ها نیز شماره و اسم قنوات و مبدا و مظهر آن قید شود - هرگاه قنات از متعلقات ملک است و جداگانه مورد معامله واقع نمی شود تابع اصل ملک بوده و شماره مستقلی لازم ندارد .
- ماده - 13 - در موقع توزیع اظهارنامه در قراء مامورین عمل به وسایل مقتضی در محل رسیدگی نموده پس از تشخیص اینکه اعیانی قریه متعلق برعایا نباشد تعیین شماره فرعی نموده و از روی شماره ردیف در دفتر توزیع اظهارنامه وارد و به مالکین اعیانی اظهارنامه می دهد - به مالکین عرصه هم پس از تعیین سهام آن ها اظهارنامه توزیع مینماید سپس اظهارنامه های مالکین اعیانی و عرضه را جداگانه با اخذ حق الثبت از هر یک از آن ها تنظیم و قبول مینماید در موقع تنظیم آگهی ابتداء عرصه و بعدا " اعیانی به اسم مالکین آگهی میشود در صورتی که اختلافی بین مالکین عرصه و اعیانی پیدا شود باید بدوا " به مدارک و قبالجات و بنچاق مالکین اصل مزرعه و عرصه مراجعه شود چنانچه مدارک مالکین عرصه حاکی است ک اعیانی ها متعلق به آنان بوده و رعایا مدرکی برای مالکیت خود از طرف مالک یا مالکین فعلی یا قبلی ندارند درخواست ثبت را باید از مالک عرصه و ده پذیرفته و رعایا معترض شناخته شوند و چنانچه مدارک مالکیت مالکین قراء و قصبات حکایتی از اعیانی ها ندارند یا رعایا با مدارکی بر مالکیت خود دارند حق درخواست ثبت با رعایا است .
- ماده - 14 - نسبت به درخواست ثبتی که قبلا " شده و نسبت به اعیانی های آن که تشریفات این نظامنامه به عمل نیامده چنانچه در موقع تعیین حدود مالکین عرصه اعیانی را برای رعایا گواهی نمایند یا قبلا " به طور کلی گواهی کرده باشند باید برای اعیانی ها شماره فرعی منظور درخواست ثبت پذیرفته آگهی نمود .
- ماده - 15 - در مورد املاکی که قبلا " درخواست ثبت شده و تعیین حدود به عمل آمده و مالکین حق رعایا را نسبت به اعیانی با اسامی معین قید و گواهی نموده اند و آگهی هم شده است با دریافت حق الثبت و مخارج از صاحبان اعیانی و تعیین حدود آن میتوان در دفتر املاک ثبت و سند مالکیت صادر نمود .
- ماده - 16 - املاکی که در جریان ثبت عادی بدون قید حق اعیانی برای رعایا به ثبت رسیده و بعدا " در ثبت عمومی رعایا اظهارنامه داده اند چون سابقا " ملک ثبت شده و جریان ثبت عمومی موردی نداشته این قبیل پرونده ها باید برای رای مقتضی به هیات نظارت احاله شود .
- ماده - 17 - در مورد املاک مشاع اگر بعضی مالکین نسبت باعیانی ها حق را گواهی کرده و بعضی گواهی نکرده اند نسبت به اعیانی از رعایا اظهارنامه پذیرفته شده و مالکین که حق مزبور را گواهی نکرده اند معترض شناخته میشوند .
- ماده - 18 - ( اصلاحی 8/11/80) ملاک اخذ حق الثبت املاک قیمت منطقه بندی مذکور در ماده 64 قانون مالیات های مستقیم مصوب 7/2/71 است . هرگاه در موقع ثبت ملک در دفتر املاک ارزش منطقه بندی تغییر کرده باشد بهاء ملک طبق قیمت منطبقه بندی جدید تعیین میگردد در نقاطی که قیمت منطقه بندی تعیین نشده ملک باید ارزیابی شود . اعتبار برگ ارزیابی یک سال از تاریخ تنظیم است ولو اینکه بها ملک طبق ارزیابی در دفتر املاک و سند مالکیت نوشته شده باشد .
  - تبصره - 1 - ( اصلاحی 8/11/80) چنانچه متقاضی ثبت قبل از ثبت ملک در دفتر املاک بخواهد معامله نماید در پاسخ پرسشنامه دفاتر اسناد رسمی برای معامله باید مبلغ وصولی حق الثبت تعیین و به دفترخانه اعلام شود تا ما به التفاوت بقایای ثبتی ملک را براساس قیمت منطقه بندی دریافت و به حساب مربوطه واریز نماید .
  - تبصره - 2 - ( الحاقی 8/11/80 ) در مواردی که پس از ثبت و صدور سند مالکیت مالک برای گرفتن سند مالکیت به اداره ثبت مراجعه ننماید و در مقام معامله برآید طبق تبصره فوق رفتار شود .
- ماده - 19 - ( اصلاحی 8/11/80) هرگاه نسبت به قسمتی از ملکی بنحو مشاع و یا مفروز اظهارنامه پذیرفته شده نسبت به بقیه سهام برخلاف اظهارنامه اولی اظهارنامه پذیرفته نخواهد شد در صورت توافق مالکین مطابق آن عمل میگردد و چنانچه قبلا اظهارنامه هم به عنوان مشاع و هم مفروز پذیرفته شده مصدور سند مالکیت موکول به رفع اختلاف در دادگاه است .
- ماده - 20 - قلم خوردگی و کسر و اضافه کردن در مندرجات اظهارنامه ممنوع و اگر توضیحی لازم باشد باید صریحا " ذکر شده و به نمونه ( امضا ) متصدی مربوطه ( نماینده تنظیم اظهارنامه ) و مستدعی ثبت برسد . تخلف از مقررات این ماده موجب مسئولیت شدید خواهد بود .
فصل - سوم - در درخواست ثبت
- ماده - 21 - اظهارنامه باید به نمونه ( امضا ) مستدعی ثبت یا وکیل یا جانشین قانونی او به ادره ثبت محل داده شود هرگاه دهنده اظهارنامه نتواند نمونه ( امضا ) کند علامت انگشت خود را زیر اظهارنامه خواهد گذاشت و در صورتی که اظهارنامه توسط وکیل یا جانشین مستدعی ثبت داده شود بای وکالت نامه یا اوراق مربوطه ضمیمه شود .
- ماده - 22 - ( اصلاحی 8/11/80) اظهارنامه شامل نکات زیر خواهد بود :
  - بند - 1 - نام و نام خانوادگی ، شماره شناسنامه یا کد ملی و محل صدور آن و نام پدر و سمت دهنده اظهارنامه نسبت به ملک مورد درخواست و محل اقامت مستدعی ثبت .
  - بند - 2 - تابعیت مستدعی ثبت
  - بند - 3 - نوع مال غیر منقولی که درخواست ثبت آن میشود . با تعیین محل وقوع ملک )( حوزه ثبتی ، بخش یا روستا و شماره پلاک اعم از اصلی و فرعی ) ، حدود و مشخصات اجزاء و متعلقات آن و آدرس ملک ( خیابان ، کوچه ، پلاک شهرداری ) و محل اقامت متقاضی
  - بند - 4 - بهای ملک در تاریخ درخواست ثبت طبق قیمت منطقه بندی
  - بند - 5 - شرح حقوق عینی که برای اشخاص در آن ملک است با تعیین صاحبان حقوق و همچنین حقوق عینی که مستدعی ثبت در املاک مجاور دارد .
- ماده - 23 - دهنده اظهارنامه باید اسناد و قبالجات و بنچاق ملک و مدارک راحعه به مالکیت و تصرف خود را به اداره ثبت ارایه دهد تا رونوشت یا خلاصه آن ضمیمه اظهارنامه و در پرونده عمل بایگانی شود و اگر دلیل مالکیت منحصر به تصرف است ادله و نشانی های تصرف فعلی خود را کتبا " به اداره ثبت تسلیم نماید و در هر حال درخواست کننده باید نحوه تصرف خود را که او را برای تقاضای ثبت مجاز میدارد معلوم کند .
- ماده - 24 - ( اصلاحی 8/11/80) پس از ارایه مدارک از طرف متقاضی ثبت و معرفی ملک باید نقشه آن توسط نقشه بردار ترسیم و صورتمجلس مبنی بر تصرف مالکانه مستدعی ثبت وسیله نماینده و نقشه بردار تهیه شود ، در اظهارنامه میزان و مقدار املاک و اراضی مورد درخواست باید به دانگ و سهم قرار داده شود اصطلاحات محل از قبیل فنجان و پیمان و غیره را برحسب تحقیقات محلی با دانگ و سهم تطبیق بنماید .
- ماده - 25 - در هر موقع که اداره ثبت اجرا ثبت عمومی را در بخش معینی در نظر میگیرد باید لااقل 10 روز قبل انتشار آگهی مقرر در ماده 10 قانون ثبت بنمایند اوقاف آن محل اطلاع دهد تا نماینده مزبور به متولیان موقوفات عام المنفعه محل اخطار کند که در ظرف 30 روز از تاریخ نشر اولین آگهی نامبرده در ماده 10 قانون ثبت نسبت به املاک موقوفه که در آن بخش واقع و تحت تصدی و تولیت آن ها میباشد درخواست ثبت نمایند .
- ماده - 26 - اظهارنامه اتباع خارجه و کنسولگری ها و سفارتخانه ها در برگ هایی که برای این کار تخصیص داده شده تنظیم و یک نسخه در محل بایگانی و نسخه دیگر به اداره کل ثبت فرستاده میشود تا پس از صدور اجازه به جریان ثبت اقدام گردد .
- ماده - 27 - ( اصلاحی 8/11/80 ) اراضی که قبلا جزء شوارع یا میدان های عمومی بوده و همچنین انهار متروکه که بعدا تبدیل به ملک میشود از طرف مالک یا شهرداری یا مراجع ذی ربط درخواست ثبت نسبت به آن ها پذیرفته خواهد شد .
- ماده - 28 - ( اصلاحی 8/11/80) هر اظهارنامه و صورتمجلس تحدید حدود مختص یک پلاک است . هرگاه درخواست چندین شماره در یک بخش یا قطعاتی که در یک قریه و مزرعه واقع است و قبلا در یک اظهارنامه پذیرفته شده باشد در موقع تحدید حدود برای هر شماره یک صورتمجلس تحدید حدود تنظیم شود .
- ماده - 29 - تا وقتی که آگهی نوبتی نامبرده در ماده 11 قانون ثبت منتشر نشده اظهارنامه میتوان پذیرفت
- ماده - 30 - در صلحهای محاباتی که برای مصالح حق فسخ قید شده درخواست ثبت از متصالح با قید حق فسخ برای مصالح پذیرفته میشود و مشمول ماده 33 قانون ثبت نیست سند مالکیت این قبیل املاک با قید حق فسخ به نام متصالح صادر و پس از سقوط حق اختیار ار متصالح میتواند بدون ذکر حق فسخ سند مالکیت جدید بگیرد .
- ماده - 31 - دست رنج رعیتی و حق اولویت و کاربندی و غیره که در املاک معمول و بین رعایا خرید و فروش میشود از حقوق راجعه به عین املاک نبوده و قابل درخواست ثبت و اعتراض ثبت نیست و صدور سند مالکیت به نام مالک هم تغییری در وضع حقوق مزبور در هرجا که معمول است نمی دهد .
- ماده - 32 - در صورتی که متولیان در ظرف مدت سی روز مقرر در ماده 25 این آیین نامه اقدام به درخواست ثبت ننمایند . نمایند ها وقاف محل درخواست ثبت خواهد کرد لکن اگر تا انقضا مدت نامبرده در ماده 11 قانون ثبت متولی نیز درخواست ثبت کند درخواست اداره اوقاف بلاتعقیب گذارده خواهد شد .
- ماده - 33 - نسبت به موقوفاتی که متولی خاص ندارد نمایند اوقاف محل مستقیما " درخواست ثبت خواهد کرد .
- ماده - 34 - نسبت به املاکی که به نفع عمومی حبس شده است متصدی امور حبس مکلف به درخواست ثبت است .
- ماده - 35 - درخواست ثبت نسبت به موقوفات خاصه به عهده متولی و نسبت به املاک که بنفع اشخاص معینی حبس شده به عهده متصدی امور حبس است مع ذلک هر یک از موقوف علیهم و محبوس لهم نیز میتوانند درخواست ثبت نمایند .
- ماده - 36 - در مورد ثلث موید و باقی وصی مکلف به درخواست ثبت است .
- ماده - 37 - طبق ماده 3 قانون اوقاف املاکی که مورد نذر یا وصیت یا حبس شود به طور دایم یا مدتی که کمتر از هیجده سال نباشد و برای مصارف عامه تخصیص داده شده اداره اوقاف حق درخواست ثبت و اعتراض بر ثبت دارد و ادارات اوقاف باید مدارک وقفیت و تصرف وقف را ضمیمه اظهارنامه نمایند .
- ماده - 38 - چنانچه گواهی رسمی اداره اوقاف بر موجود نبودن وجوهی بابت موقوفات مجهول المصرف و میراث مطله ضمیمه در خواستنامه ثبت یا دادخواست اعتراض بر ثبت املاک مشمول ماده 29 قانون باشد بدون مطالبه حق الثبت و هزینه به جریان گذارده میشود .
- ماده - 39 - در مورد درخواست ثبت املاک موقوفه و حبس ثلث در اظهارنامه عنوان درخواست کننده ثبت متصدی یا مدعی تولیت قید میشود .
- ماده - 40 - ( اصلاحی 8/11/80) کلیساها و معابد اقلیت های دینی شناخته شده در ذقانون اساسی وکاروانسراهای عباسی وراطها از حق الثبت معاف است . معافیت سایر سازمان ها و ارگان ها تابع مقررات خاص خود میباشد .
- ماده - 41 - ( اصلاحی 8/11/80) نسبت به املاکی که مالک خاص ندارد مانند طرق و شوارع و اراضی وجبال موات و مباحه ، نیزارها ، بیشه ها ، مراتع و جنگل ها و قبرستانهای عمومی و بستر مسیل ها و آب رودخانه ها ونهرهای منشعب از آن ها و انهار طبیعی و هر مسیر طبیعی دیگر اعم از سطحی و زیرزمینی و چشمه سارها از افراد درخواست ثبت پذیرفته نخواهد شد .
- ماده - 42 - ( اصلاحی 8/11/80) نسبت به آب رودخانه ها و انهار طبیعی و چشمه سارها که ضمن درخواست ثبت ملک به عنوان حقا به طبق معمول محل قبول تقاضای ثبت گردیده در موقع صدور سند مالکیت از ذکر حق مزبور خودداری نموده و به جای آن عبارت با حقا به از مقررات قانون توزیع عادلانه آب قید گردد .
- ماده - 43 - هرگاه شش دانگ قنات یا چشمه متعلق یک نفر است به منزله ملک محسوب و شماره مخصوص به آن داده میشود و اگر مالکین متعدد دارد باید میزان سهام هر یک از روی ساعت و گردش شبانه روز تعیین شود و درخواست ثبت هر سهم مستقلا " پذیرفته خواهد شد و تمام قنات با چشمه دارای یک شماره خواهد بود اگر چشمه از روی ساعت تقسیم نشده و میزان آن مشخص نباشد اظهارنامه ثبت آب را فقط در ضمن درخواست ثبت ملک به عنوان حقا به مطابق معمول باید قبول کرد و در آگهی ها و سند مالکیت جمله ( مطابق معمول محل ) را قید نمود .
- ماده - 44 - درخواست ثبت یا کنه هاییکه از قنوات در املاک مورد درخواست ثبت موجود است بدون اجازه صاحب قنات پذیرفته نخواهد شد
- ماده - 45 - املاکی را که پس از لاک کوبی و توزیع اظهارنامه و قبل از درخواست ثبت و آگهی به وسیله اصلاحات خراب میشود باید مالک با شهرداری مراتب را به اداره ثبت اطلاع دهد و همچنین اگر خود اداره ثبت اطلاع حاصل کرد بایستی پس از رسیدگی و معاینه محل باید مراتب را در دفتر توضیح اظهارنامه کرده هرگاه قسمتی از ملک باقی بماند یا به شهرداری منتقل شود به همان شماره اصلی ملک که برای تمام ملک تعیین شده آگهی خواهد شد و چنانچه قبلا " آگهی و تحدید شد حدود بقیه تعیین و در صورتی که در دفتر املاک ثبت شده با توضیح مراتت در ملاحظات دفتر املاک با حدود واقعی در زیر ثبت اولیه یا بایگانی کردن سند مالکیت اولی سند مالکیت جدید صادر خواهد شد .
- ماده - 46 - املاک مشاعی که قبل از این برطبق قانون سابق درخواست ثبت شده نسبت به بقیه آن فقط در موقع ثبت عمومی بخش مربوطه درخواست ثبت پذیرفته خواهد شد .
- ماده - 47 - اظهارنامه هایی که تا قبل از انتشار آگهی نامبرده در ماده 11 قانون ثبت به اداره تسلیم شود مشمول جریمه نخواهد بود . املاکی که به واسط تاخیر درخواست در آگهی اولیه قید نشده در آگهی های شش ماهه که در ماده 12 قانون قبت مقرر است آگهی خواهد شد .
- ماده - 48 - متصدی تنظیم اظهارنامه باید مراقبت نماید که اسم و نام خانوادگی و شماره شناسنامه و محل صدور آن و مقدار مورد درخواست و سهام مالکین و کلیه مطالب اظهارنامه صحیحا و صریحا نوشته شود که بعدا موجب اشتباه نگردد و هر نوع اشتباهی هم که در مطالب اظهارنامه روی دهد و معلوم شود در اثر بی مراقبتی متصدی بوده موجب مسئولیت خواهد بود
- ماده - 49 - در قراء وقصباتی که به ثبت عمومی گذارده میشود نماینده توزیع اظهارنامه به امر مدیر ثبت مامور تنظیم اظهارنامه نیز خواهد بود .
- ماده - 50 - در موقعی که اظهارنامه عودت داده میشود وصول آن مرتبا با قید تاریخ در دفتر توزیع اظهارنامه قید شود .
- ماده - 51 - پس از انتشار آگهی نوبتی نامبرده در ماده 11 شماه هایی که تمام یا قسمتی از آن مجهول المالک مانده باید فورا در دفتر املاک مجهول المالک وارد شده و اظهارنامه هایی که بعدا داده میشود در ستون مربوطه به هر شش ماه یادداشت و مطابق آن در آگهی های نوبنی شش ماهه آگهی شود و غفلت در انجام آن موجب مسئولیت خواهد بود . مسئولیت تنظیم این دفتر باتید رسما به عهده یک نفر از کارمندان گذارده شود که در صورت غفلت و از قلم افتادن شماره ملکی مورد مواخذه واقع شود .
فصل - چهارم - در آگهی های نوبتی و تحدیدی و تعین حدود املاک
- ماده - 52 - آگهی های تعیین حدود و نوبتی را اداره ثبت در یکی از جراید حوزه خود و اگر در آن حوزه ر وزنامه نباشد در یکی از جراید نزدیک ترین حوزه منتشر مینماید .
- ماده - 53 - آگهی های مربوطه بر بخش باید در ر وزنامه معینی منتشر شود که در آخر هر سال برای سال بعد از طرف اداره کل ثبت تعیین شده و به اطلاع عموم خواهد رسید .
- ماده - 54 - علاوه بر انتشار ر وزنامه یک نسخه از آگهی تعیین حدود در شهر ها به هر یک از املاک مورد تخدید الصاق و در دهات نیز چند نسخه از آگهی مزبور باید در محل های عمومی قریه مورد تحدید و قراء مجاور به وسیله مامورین ثبت الصاق و انتشار آگهی را کدخدایان محل گواهی نمایند .
- ماده - 55 - در اصلاحی 8/11/80 حذف شد .
- ماده - 56 - حقوق ارتفاقی در آگهی های نوبتی ذکر نمی شود ولی باید در زیر آگهی ها قید کرد که حقوق ارتفاعی در موقع تعیین حدود در صورتمجلس منظور میگردد که اگر معترضی باشد مطابق مقررات در مدت سی روز از تارخی تنظیم صورتمجلس دادخواست اعتراض بدهد .
- ماده - 57 - در پیش نویس آگهی های نوبتی باید مراقب شود که کلمات روشن و خوانا بوده و در اسامی درخواست کنندگان ثبت و شماره و اسم املاک اشتباهی نشود و لازم است اولین نخسه آگهی چاپ شده قبلا " در اداره ثبت با پیش نویس آگهی مطابقه شود و پس از غلطگری به چاپ آن اقدام گردد روساء ثبت و مدیر مجله رسمی مستقمیا " مسئول صحت تنظیم و چاپ آگهی ها میباشند اولین نسخه آگهی که برای غلط گیری مقابل هشداره باید به نمونه ( امضا ) رییس ثبت محل برسد و پس از چاپ آگهی ها در پرونده اداری بایگانی شود .
- ماده - 58 - آگهی هاییکه باید طبق ماده 10 قانون ثبت درسی روز سه مرتبه منتشر شود انتشار آن در روز اول و پانزدهم و سی ام خواهد بود
  - تبصره - 1 - آگهی هایی که طبق دستور هیات نظارت باید تجدید شود ضمن آگهی های فوق در قسمت مخصوص با قید عنوان آگهی های اصلاحی منتشر میگردد .
- ماده - 59 - آگهی های درخواست ثبت املاک مجهول المالک در هر سال با رعایت قسمت اخیر ماده 11 قانون به طریق زیر باید منتشر شود .
  - بند - 1 - درخواست های ثبت قبول شده در فروردین و اردیبهشت و خرداد هر سال در اول مرداد همان سال
  - بند - 2 - درخواست های ثبت قبول شده در تیر و مرداد و شهریور هر سال در اول آبان ماه همان سال
  - بند - 3 - درخواست های ثبت قبول شده در مهر و آبان و آذر هر سال در اول بهمن همان سال
  - بند - 4 - درخواست های ثبت قبول شده در دیو بهمن و اسفند هر سال در اردیبهشت سال بعد
  - تبصره - 1 - آگهی هایی که طبق دستور هیات نظارت باید تجدید شود ضمن آگهی های فوق در قسمت مخصوص با قید عنوان آگهی های اصلاحی منتشر میگردد .
  - تبصره - 2 - هرگاه ملکی در موعد مقرر فوق آگهی نشده باشد باید در آگهی های سه ماهه بعدی منتشر گردد .
  - تبصره - 3 - در مواردی که روز انتشار آگهی نوبت اول با تعطیل عمومی تصادف نماید باید نوبت اول آن آگهی بلافاصله روز بعد از تعطیل منتشر گردد و در این مورد مبدأ مدت واخواهی از همان روز انتشار اولین آگهی نوبتی خواهد بود .
- ماده - 60 - در آگهی های نوبتی مفاد ماده 17 قانون ثبت نیز باید قید شود .
- ماده - 61 - حتی الامکان برای هر ملکی نباید یک آگهی تحدید جداگانه تهیه کرد املاکی که برای تجدید در نظر گرفته میشود باید به تعداد و یا رعایت اهمیت ملک و استعداد نمایندگان لااقل برای ده الی بیست شماره از املاک شهری و اعیانی و قطعات مفروزه یک آگهی منتشر و متوالیا " تحدید شود مگر آن که درخواست کننده ثبت در موقع تجدید تعیین حدود هزینه آگهی و فوق العاده و هزینه سفر نماینده را ( در صورتی که لازم باشد ) به وسیله اداره بپردازد و نسبت با ملاک مزورعی با رعایت اهمیت آن باید یک یا چند روز وقت تحدید آن را قرار دهند .
- ماده - 62 - در آگهی های تحدیدی نسبت با ملاک مزروعی شماره های فرعی را نیز پس از شماره اصلی ملک میتوان برای تعیین حدود قید و آگهی کرد .
- ماده - 63 - پیش نویس آگهی موضوع ماده 9 قانون ثبت باید در 6 نسخه تهیه و برای نمونه ( امضا ) و انتشار به مرکز فرستاده شود .
- ماده - 64 - آگهی های مذکوره در ماده 59 باید تا 15 روز قبل از انتشار به ر وزنامه هایی که برای انتشار آگهی تعیین شده رسیده باشد .
- ماده - 65 - برای قنوات باید در آگهی و در صورتمجلس مبدا و مظهر قنات و حقوق ارتفاقی اشخاص قید گردد .
- ماده - 66 - آگهی تحدیدی منتشر نخواهد شد مگر پس از نشر اولین آگهی نوبتی .
- ماده - 67 - فاصله بین انتشار آگهی تحدیدی و روز و تعیین حدود نباید کمتر از بیست و بیشتر از شصت روز باشد .
- ماده - 68 - ( اصلاحی 8/11/80) عملیات تحدید حدود با رعایت مواد و 15 قانون ثبت توسط نماینده باتفاق نقشه بردار ثبت انجام خواهد شد . املاک و اراضی که قبلا بدون نقشه کامل تهدید حدود شده در صورتی که منجر به ثبت در دفتر املاک نگردد باید نقشه ملک طبق صورتمجلس تحدیدی بطور صحیح ترسیم شود .
- ماده - 69 - در صورتی که مالک و نماینده او غائب باشد و ملک تحدید نشود باید مراتب در صورتمجلس ضمیمه قید و به نمونه ( امضا ) حاضرین برسد نمایندگانی که برخلاف حقیقت به بهانه غیبت مالک از تحدید ملکی خودداری کرده یا عمل طبق ماده 15 ممکن بوده و اقدام نشده باشد به دادگاه اداری جلب خواهد شد .
- ماده - 70 - ( اصلاحی 8/11/80) درخواست کننده یا نماینده او حدود ملکی را که می خواهد ثبت کند بطور مشخص معرفی نموده و صاحبان املاک مجاور و دخالت کنندگان چنانچه ایراد و اعتراضی دارند بیان می نمایند .
- ماده - 71 - مستدعی ثبت فقط ابنیه و اجزائی را میتواند در موقع تعیین حدود معرفی کند که داخل در حدود مندرجه در اظهارنامه باشد و نماینده عمل باید معرفی مالک یا نماینده او را وقتی معتبر بشناسد که تصرفات او در قسمت معرفی شده محرز باشد و الا از تعیین حدود خودداری خواهد نمود .
- ماده - 72 - ( اصلاحیه 8/11/80) صورتمجلس تحدید حدود باید حاوی مطالب زیر باشد و به امضای نماینده و نقشه بردار و کلیه حاضرین برسد .
  - بند - 1 - تعیین روز و ماه و یا روزهایی که عملیات تعیین حدود در آن واقع شده .
  - بند - 2 - اسم و مشخصات و محل اماقت اشخاصی که حضور داشته اند .
  - بند - 3 - اشخاصی که اعتراض نموده اند
  - بند - 4 - ذکر حقوقی که دیگران در ملک مورد تحدید دارند و یا مورد تحدید در ملک دیگران دارد .
  - بند - 5 - ذکر حدود و مشخصات با علامت و عده در نوع فواصل آن ها و شماره های مجاورین .
  - بند - 6 - ذکر عبارت آگهی تحدید حدود و شماره ر وزنامه ای که آگهی در آن درج شده و گواهی صحت انتشار آگهی و یا ذکر اشتباه در آگهی مزبور .
- ماده - 73 - در صورتمجلس تحدید قلم زدن و کم و زیاد نمودن عبارات به کلی ممنوع است و اگر اصلاح و توضیحی لازم باشد زیر صورتمجلس نوشته شده به نمونه ( امضا ) حاضرین برسد و اگر بعضی از حاضرین نخواهند نمونه ( امضا ) کنند این نکته در صورتمجلس قید میشود و کسانی که نمونه ( امضا ) ندارند علامت انگشت خواهند گذاشت
- ماده - 74 - ( اصلاحیه 8/11/80) باید به معترضین خاطرنشان شود که اعتراض خود را کتبا به اداره ثبت محل تسلیم نمایند و علاوه بر آن ظرف مدت 1 ماه از تاریخ تسلیم اعتراض به مرجع ثبتی ، دادخواست به مرجع ذی صلاح غذایی تقدیم نمایند .
- ماده - 75 - در موقع تحدید حدود املاک باید نقشه کامل ملک به وسیله نقشه بردار ثبت ترسیم شود و حدود و مشخصات ملک با ذکر طول ابعاد و مساحت آن در صورتمجلس تحدید حدود قید گردد .
- ماده - 76 - در صورتی که بتوان از روی حدود املاک مجاور حدود ملکی را تعیین نمود تجدید آگهی و اخذ دو برابر حق الثبت مورد نخواهد داشت .
- ماده - 77 - در مورد املاک مشاع که قسمتی از آن درخواست ثبت و قبلا تحدید شده و چنانچه نسبت به بقیه درخواست ثبت شود تحدید مجدد لازم نیست . و همچنین در مواردی که املاک مجاور ملک مورد درخواستی کلا تحدید شده باشد و درخواست کننده ثبت در اظهارنامه این موضوع را متذکر شود یا اداره مطلع گردد انتشار آگهی تحدیدی و عملیات تعیین حدود نسبت به آن ملک لازم نبوده و برطبق حدود مجاورین به ثبت خواهد رسید .
- ماده - 78 - در مواردی که ملکی قبلا تحدید شده حدود مجاورین که بعدا تحدید میشود باید با آن تطبیق و تبعیت نماید .
- ماده - 79 - مقیاس نقشه در دهکده ها پنج هزار یک و در قراء و قصبات ده هزار یک و در فاصله هایی که حد غیر طبیعی مستقیم باشد ممکن است با مقیاس بیست هزار یک نقشه ترسیم شود .
- ماده - 80 - در اراضی بیاض غیر محصور که حد فاصل نداشته باشد در اطراف زمین به عمق نیم گزاز طرف مالک پی حفر شود .
- ماده - 81 - ( اصلاحی 8/11/80) هرگاه در وسط ملکی اشخاص دیگری ملک داشته باشند نقشه قطعات مزبور هم ترسیم و در صورتمجلس تحدید حدود مراتب با ذکر موقعیت مکانی و حدود و مشخصات با طول اضلاع و مساحت تصریح خواهد شد .
- ماده - 82 - نسبت به املاکی که در ثبت عادی تحدید شده و در ثبت عمومی آگهی نوبتی آن منتشر میشود باید در آگهی های تحدیدی برای آن ملک نیز وقت تحدید داد و روز مقرر نماینده در محل حاضر شده در زیر صورتمجلس سابقر بنویسد که از این تاریخ تا مدت سی روز اعتراض بر حدود و حقوق ارتفاقی پذیرفته میشود .
- ماده - 83 - ( اصلاحی 8/11/80) پس از تنظیم صورتمجلس تحدیدی مسئول اداره کتبا در زیر آن دستور ثبت در دفتر را می دهد
- ماده - 84 - ( اصلاحی 8/11/80) نمایندگان محدد باید پس از خاتمه عملیات تحدیدی و ثبت صورتمجلس تعیین حدود صورتمجلس مزبور را با پرونده های مجاورین تطبیق نموده و پس از تکمیل آن پیش نویس سند مالکیت را تهیه و ضمیمه پرونده به شعبه بایگانی تسلیم نمایند . چنانچه معلوم شود که پرونده ناقص تحویل نماینده مسئول مورد تعقیب اداری واقع خواهد شد .
- ماده - 85 - نصف هزینه و فوق العاده نمایندگان را میتوان در موقع عزیمت برای عملیات تحدیدی به عنوان پیش پرداخت داد و پرداخت بقیه موکول به تکمیل و تحویل پرونده ها و گواهی مدیر بایگانی است .
فصل - پنجم - در اعتراض
- ماده - 86 - ( اصلاحی 8/11/80) در آگهی های نوبنی و تحدیدی قید میشود که اعتراض باید کتبی و مستقیما به اداره ثبتی که آگهی را منتشر میکند تسلیم شود و معترض باید ظرف مدت یک ماه از تاریخ تسلیم اعتراض به مرجع ثبتی ، دادخواست به مرجع ذی صلاح قضایی تقدیم نماید و در غیر اینصورت متقاضی ثبت یا نماینده قانونی وی میتواند به دادگاه مربوطه مراجعه و گواهی عدم تقدیم دادخواست را دریافت و به اداره ثبت تسلیم نماید . اداره ثبت بدون توجه به اعتراض عملیات ثبتی را با رعایت مقررات ادامه می دهد . مبدا اعتراض به اصل ملک ، تاریخ انتشار ر وزنامه ایست که اولین آگهی نوبتی در آن درج شده است و ادارات ثبت باید مراقبت نمایند تاریخ انتشار آگهی که در زیر آگهی هم قید شده با تاریخ انتشار ر وزنامه مطابق باشند
  - تبصره - - - ( الحاقی 8/11/80) دادگاه ها در مورد دادخواست های مربوط به اصل و حدود و حقوق املاک پس از احراز اینکه اعتراض در مواعد مقرر به اداره ثبت مربوط تسلیم شده و داخل مدت میباشد به موضوع رسیدگی و الا قرار مقتضی صادر مینماید
- ماده - 87 - قبل از انتشار آگهی نوبتی دادخواست اعتراض یا گواهینامه جریان دعوی بین معترض و مستدعی صبت پذیرفته نخواهد شد
- ماده - 88 - در اصلاحی 8/11/80 حذف شد .
- ماده - 89 - ( اصلاحی 8/11/80) اعتراض اعم از اینکه در مدت قانونی داده شده باشد یا خارج از مدت باید گرفته و متصدی امر بلافاصله روی اظهارنامه ملک مورد اعتراض در مورد هر اعتراض مهری که کلمه اعتراض روی آن نقش شده باشد زده و با قید تاریخ رسیده به دهنده آن داده شود و همچنین در مواردی که گواهینامه جریان دعوی به اداره ثبت تسلیم میشود باید طبق این ماده عمل شود .
- ماده - 90 - در رسید دادخواست اعتراض یا گواهینامه جریان دعوی باید تاریخ رسید باتمام حروف قید شود .
- ماده - 91 - ( اصلاحی 8/11/80) در مورد گواهینامه هایی نیز که مطابق ماده 86 داده شده باشد متصدی امر بلافاصله روی اظهارنامه ملک در مورد هر گواهی مهری که جمله تقدیم دادخواست روی آن نقش شده باشد زده و با قید تاریخ رسید به دهنده آن داده شود .
- ماده - 92 - ( اصلاحی 8/11/80) مسئول اداره ثبت نسبت به اعتراضهایی که خارج از مدت داده میشود نظر خود را در زیر برگ اعتراض نوشته و در نشست اداری طبق ماده 16 قانون ثبت مطرح مینماید تا تکلیف قطعی آن معین گردد .
- ماده - 93 - ( اصلاحی 8/11/80) در مورد گواهینامه هایی نیز که مطابق ماده 17 قانون ثبت داده شده و بنظر اداره خارج از مدت میباشد مدلول مواد 89 و 90 و 92 در آن قسمتی که راجع به گرفتن گواهینامه و دادن رسید . مهر اعتراض مقرر است رعایت خواهد شد .
- ماده - 94 - دادخواست هایی که از طرف دارایی بر ثبت املاک اشخاص یا از طریق اشخاص نسبت به مورد تقاضای دارایی تسلیم شود باید بوسیله دفتر اداره کل ثبت به دیوان محاکمات دارایی فرستاده شود .
- ماده - 95 - در مواردی که پرونده های ثبتی املاک و یا دفاتر اسناد رسمی و ازدواج و طلاق از نظر رسیدگی مقامات صلاحیت دار قضایی دادگستری مورد احتیاج این مقامات باشد مدیر ثبت یا سردفتر پرونده و یا دفتر مورد احتیاج را به وسیله یکی از کارمندان به آنجا فرستاده و مقامات مذکور پس از اقدامی که برای حفظ آثار موردنظر لازم است بلافاصله پرونده یا دفتر را بوسیله آورنده عودت می دهند مگر اینگه باقی بودن پرونده یا دفتر مزبور را ضروری تشخیص دهند و مطابق قانون چنین اجازه ای به مقام صلاحیت دار قضایی داده شده باشد که در اینصورت میتوانند به مسئولیت خود با تعیین مدتی که وجود پرونده یا دفتر لازم است پرونده یا دفتر را نگاه داشته و پس از رفع احتیاج فورا به اداره ثبت یا دفترخانه مربوطه اعاده دهند .
- ماده - 96 - در اصلاحی 8/11/80 حذف شد .
- ماده - 97 - ( اصلاحی 8/11/80) رییس دادگاه با عودت اداره ثبت در غیر ساعت اداری و در موقعی که با موافقت مسئول ثبت معین میشود در اداره ثبت حاضر و در موضوع اعتراض های مذکور در ماده 92 و گواهینامه مذکور در ماده 93 رسیدگی وزیر برگ اعتراض یا گواهینامه کتبا اظهارنامه مینماید مسئول ثبت یا نماینده او نیز در این نشست حضور خواهد داشت .
- ماده - 98 - در اصلاحی 8/11/80 حذف شد .
- ماده - 99 - اعتراضی که باید برای حفظ منافع وقف بعمل آید در مورد موقوفاتی که متولی خاصی ندارد بعهده اداره اوقاف و در مورد موقوفات عام المنفعه که متولی خاص دارد بعهده متولی یا ناظر یا اداره اوقاف است در حبس عام المنفعه نیز اعتراضی که باید برای حفظ منافع حبس بعمل آید بعهده متصدی امور حبس است .
- ماده - 100 - در موقوفات خاصه متولی و هر یک از موقوف علیهم در حبس به نفع اشخاص معین متصدی امور حبس و هر یک از محبوس لهم میتوانند برای حفظ منافع وقف یا حبس دادخواست اعراض بدهند حق مزبور را ناظر وقف نیز اگر باشد دارا میباشد و اعتراضی که باید برای حفظ منافع ثلث باقی داده شود به عهده وصی یا ناظر ثلث میباشد و در ثلث غیر باقی کسانی نیز حق اعتراض دارند که بعد از خروج ملک از حالت ثلث در آن ملک ذی حق میشوند .
- ماده - 101 - در موردی که ملکی مورد اعتراض واقع شود اعم از اینکه مستدعی ثبت به اعتراض معترض تمکین کند یا در دادگاه محکوم شود معترض محکوم له جانشین مستدعی شناخته شده و چنانچه مانع دیگری نباشد ملک طبق حکم هائی دادگاه ثبت خواهد گردید و محتاج به آگهی محدد به نام معترض نخواهد بود .
- ماده - 102 - در مواردی که قبل از اعتراض پس از خاتمه مدت قانونی مستدعی ثبت بدون اینکه مطابق مقررات انتقالی واقع شود گواهی کند که تمام یا قسمتی از ملک مورد تقاضای او در موقع تقاضا متعلق به دیگری بوده آن مقدار از مورد تقاضای او خارج و مجددا " از مالک واقعی آن تقاضای ثبت پذیرفته خواهد شد .
فصل - ششم - در ثبت املاک در دفتر املاک ثبت انتقالات ملک
- ماده - 103 - پس از اتمام عملیات مقدماتی ثبت مسئول دفتر ثبت ملک را با مشخصات زیر در دفتر املاک نموده و به نمونه ( امضا ) مدیر ثبت یا کارمندی که از طرف وزارت دادگستری برای نمونه کردن دفتر و برگه ای مالکیت مجاز است می رساند : 1- شماره ملک 2- تاریخ ثبت ملک در دفتر املاک 3- اسم و نام خانوادگی و شماره شناسنامه و محل صدور آن و محل اقامت تابعیت مالک . 4- نوع و مشخصات ملک و محل وقوع و اجرا و متعلقات آن . 5- حدود ملک . 6- بهای ملک . 7- حقوق عینیه که اشخاص در آن ملک دارند با اسامی صاحبان حقوق و همچنین حقوق ارتفاقیه که برای ملک مورد ثبت در املاک مجاور و یا برای املاک مجاور در ملک مورد ثبت موجود است .
- ماده - 104 - در موقع انتقال تمام یا قسمتی از ملک ثبت شده و یا واگذاری حقی نسبت به عین ملک سند معامله در دفتر اسناد رسمی ثبت و خلاصه آن در دفتر املاک زیر ثبت ملک به طریق آتی ثبت میشود :
  - بند - 1 - در مورد انتقال قطعی تمام ملک باید خلاصه انتقال را مطابق معمول در زیر ثبت مالک ثبت و خروج آن را از ملکیت مالک اولی نیز با مرکب قرمز در ملاحظات در دفتر املاک قید نمایند .
  - بند - 2 - اگر انتقال راجع به قسمتی از ملک مفروزا " یا مشاعا " باشد خروج آن را از مالکیت مالک اولی به نحوی که به منزله ذکر خلاصه معامله نیز محسوب شود مرکب قرمز در زیر ثبت ملک یا در ستون ملاحظات به این شرح : ( یک دانگ مشاع یا دو دانگ مفروز یا دو هزارگز از ملک بالا را آقای مالک به موجب سند شماره ( 0000) به آقای 0000 منتقل کرده و در صفحه 0000 این دفتر یا دفتر متمم شماره 0000 ثبت و از ملکیت مالک بالا خارج گردید ) قید و سپس مورد انتقال را اگر مشاع است به نحو ثبت املاک مشاعه و اگر مفروز است به طوریکه ملک مستقل باتمام مشخصات و حدود و بها و حقوق در صفحه معینی از دفتر اصلی یا دفتر 0000 ثبت شده یا مرد ثبت از ملک شماره 0000 که در صفحه 0000 ثبت شده افراز شده است .
  - بند - 3 - هرگاه نسبت به هر یک از 2 قسمت املاک بالا انتقالاتی به طور شرطی و رهنی یا قطعی واقع شود به وفق معمول سابق خلاصه آن را در زیر ثبت ملک ثبت و فسخ و فک را نیز در موقع خود در مقابل همان قسم در ستون ملاحظات دفتر یادداشت نمایند و به همین طریق خلاصه کلیه معاملات راجعه بین ملک مزبور در دفتر املاک به ترتیب تاریخ زیر یکدیگر ثبت خواهد شد . در موارد بالا سردفتر خلاصه معامله را در برگ مخصوصی که برای این کار تهیه شده در دو برگ نوشته و یک برگ را به منتقل الیه تسلیم و دیگری را به دفتر املاک حوزه ثبت ملک ارسال میدارد خلاصه مذکور علاوه بر نمونه ( امضا ) متعاملین باید به نمونه سردفتر ( چنانچه نماینده داشته باشد ) رسیده باشد . مسئول دفتر املاک باید خلاصه مذکور فوق را فورا " به طوریکه در بالا مقرر است در زیر ثبت ملک قید نموده به نمونه مدیر ثبت برساند شخصی هم که نسبت به عین ملک حقی به او واگذار شده باید برگی که به او داده شده است به دفتر املاک حوزه تسلیم نموده و در صورتی که قبلا " به طریق نامبرده بالا در زیر ثبت ملک ثبت نشده باشد ثبت آن را تقاضا نماید در موقع فسخ معاملات نیز باید سردفتر لاشه سند باطل شد و آگهی فسخ را به اداره ثبت بفرستد تا در ملاحظات دفتر املاک قید شود . هرگاه معامله راجع باشد به انتقال قطعی تمام ملک ثبت شده سردفتر انتقال را در صفحات مخصوص به انتقالات سند مالکیت قید و نمونه کرده و به منتقل الیه تسلیم مینماید تا در صورتی که بخواهد سند مالکیت تازه برای خود بگیرد . در مواردی که معامله راجع به انتقال یک قسمت از ملک باشد خلاصه آن باید در صفحات مخصوص به انتقالات سند مالکیت قید و نمونه گردیده و سند مزبور به ناقل مسترد گردد و در اینصورت منتقل الیه میتواند به اداره ثبت حوزه و وقوع ملک مراجعه کرده و برای خود سند مالکیت مستقلی بگیرد . در مواردی نیز که معامله مربوط به واگذاری حق عینی نسبت به ملک باشد مثل ( رهن و حقوق ارتفاقی ) و یا راجع به انتقال تمام یا قسمتی از عین ملک باشد ولی با حق استرداد سردفتر باید آن را در صفحات مخصوص به انتقالات سند مالکیت نوشته نمونه نماید در مورد عمری و رقبی و سکنی و مواردی که معامله راجع به انتقال سود ملکی برای بیش از 3 سال باشد مقررات بالا راجع به تنظیم خلاصه سند در دو برگ و فرستادن آن به اداره ثبت حوزه وقوع ملک و قید آن در زیر ثبت ملک در دفتر املاک و در سن مالکیت باید مجزی گردد . در موارد صلحهای محاباتی با حق خیار فسخ یا استفاده از سود و غیره برای مصالح نسبت به املاک ثبت شده مطابق خلاصه معامله با قید حق خیار و سایر حقوق منظور شده به نام متصالح در دفتر ثبت و سند مالکیت صادر میشود و در صورت فسخ از طرف مصالح و با اقتضای مدت خیار با اسقاط حق مذکور مراتب در دفتر و در برگهای مالکیت قید میشود .
  - ماده - 104 مکرر - ( الحاقی مصوب 1324 ) چنانچه پس از ثبت ملک در دفتر املاک مالک آن به موجب سند رسمی قراردادی نماید که بالنتیجه اعیان احداثی در آن ملک به ملکیت طرف قرارداد که مجاز در احداث اعیانی بوده ، مستقر گردد خلاصه سند قرارداد او را باید در ستون انتقالات سند مالکیت و ذیل ثبت ملک قید نمود و مالک اعیانی پس از انجام عمل میتواند سند مالکیت آن را از اداره ثبت بخواهد . اداره ثبت وقت معاینه محل و تعیین حدود و حقوق ارتفاقی اعیانی را به مالک عرصه و مجاورین اخطار مینماید و در وقت مقرر صورتمجلس معاینه را تنظیم که هرگاه اختلافی نباشد با دریافت حق الثبت انتقال ، سند مالکیت اعیانی را صادر خواهد نمود و در صورت بروز اختلاف و ارایه گواهی رجوع به دادگاه از تاریخ تنظیم صورتمجلس تا سی روز از صدور سند مالکیت تا صدور حکم نهایی خودداری میشود .
- ماده - 105 - ( اصلاحی 8/11/1380 ) در مواردی که سند مالکیت جدید صادر میشود باید سند مالکیت اولی باطل شده در پرونده مربوطه بایگانی و در مورد انتقال ملک به ورثه باید بعد از احراز انحصار وراثت و سمت ورثه نسبت به مورث خلاصه مفاد و شماره گواهینامه دادگاه راجع به حصر وراثت در ملاحظات دفتر قید و در زیر ثبت اولیه ملک سهم یکی از وراث ، ثبت و سهام بقیه وراث در دفتر جاری ثبت شود و چنانچه مالک پس از خاتمه جریان ثبتی و قبل از ثبت ملک در دفتر املاک فوت شود حصه هر یک از ورثه از ملک طبق مقررات به طریقی که در تصدیق انحصار وراثت معین شده یا بین ورثه مذکور در تصدیق انحصار وراثت توافق حاصل شده باشد با قید انتقال از مورث متوفی ثبت میشود و دیگر ثبت ملک مستقلا به نام مورث لازم نخواهد بود .
  - تبصره - 1 - هرگاه ورثه متوفی یا قائم مقام یا نماینده قانونی آن ها تقاضای پرداخت بهای ربع یا ثمن اعیانی زوجه متوفی را از اداره ثبت بنمایند مسئول ثبت محل ، کارشناس رسمی دادگستری را برای ارزیابی تعیین میکند تا کارشناس بهای عادله اعیانی را با لحاظ ماده 947 قانون مدنی و سایر مقررات معین نماید . ورثه میتوانند بهای مذکور را به حساب سپرده ادارات ثبت تودیع نمایند . اداره ثبت بهای تعیین شده ملک را به ذی نفع ابلاغ واقعی میکند و چنانچه ذی نفع فاقد نشانی باشد یا نشانی تعیین شده موافق با واقع نباشد مراتب در یکی از ر وزنامه های کثیرالانتشار فقط یک مرتبه آگهی خواهد شد . در آگهی مزبور و همچنین در اخطاریه حسب مورد باید تصریح شود که ذی نفع جهت اخذ سپرده مذکور به اداره مربوطه مراجعه نماید و در صورتی که مدعی تضییع حق باشد ظرف مدت یک ماه پس از رویت اخطار یا انتشار آگهی میتواند به دادگاه صالحه مراجعه و گواهی طرح دعوی را به اداره ثبت محل ارایه نماید .
  - تبصره - 2 - هرگاه ظرف مدت مرقوم گواهی طرح دعوی تسلیم نشود اداره ثبت سند مالکیت ملک را بدون استثنا بهای اعیانی صادر خواهد نمود و در صورت وصول گواهی طرح دعوی در مدت مزبور صدور سند مالکیت به شرح فوق موکول به صدور حکم نهایی است . هزینه ارزیابی و آگهی به عهده متقاضی است .
- ماده - 106 - ( اصلاحی 8/11/1380 ) در مواردی که مطابق ماده 104 سند مالکیت جدید داده میشود براساس مقررات هزینه قانونی سند مالکیت جدید دریافت خواهد شد . در صورتی که املاک بعد از ثبت در دفتر املاک به قطعات مفروزه یا آپارتمان تفکیک شود در صورت درخواست مالک یا مالکین اداره ثبت مطابق صورتمجلس تفکیکی یکی از قطعات را در زیر ثبت ملک و بقیه را در صفحه یا صفحات دفتر جاری یا دفتر متمم ثبت نموده و با ابطال سند مالکیت اولیه در مورد هر یک از قطعات مفروزه یا آپارتمان ها سند مالکیت تفکیکی و جداگانه صادر خواهد شد .
- ماده - 107 - املاک موقوفه پس از ثبت در دفتر املاک در دفتر ثبت موقوفات نیز به ترتیب و در زیر یکدیگر ثبت خواهد شد و در دفتر مزبور احتیاج به گذاردن صفحات سفید نخواهد داشت . املاک مورد ثلث باقی نیز در دفتر مزبور به ثبت خواهد رسید .
- ماده - 108 - نمونه ( امضا ) دفتر املاک باید با دست به عمل آید و نمونه ( امضا ) مهری ممنوع است .
- ماده - 109 - املاکی که از جهت بنا مفروز و از حیث صحن و غیره مشاع است طبق ماده 3 در دفتر املاک برای هر سهمی 3 صفحه تخصیص داده میشود و انتقالات هر سهمی زیر ثبت همان قسمت ثبت و حدود و مشخصات و حقوق ارتفاقی قسمت مشاع را در زیر ثبت سهم اولی قید و در بقیه سهام و صفحات ذکر شماره صفحه اولیه کافی خواهد بود .
- ماده - 110 - ( اصلاحی 8/11/1380 ) هرگاه ملک مشاع در نتیجه انتقالات به یک نفر منتقل شود در صورت تقاضای مالک در ملاحظات هر یک از صفحات ثبت مربوط به سهام مالکین مراتب ذکر میشود و انتقال مزبور در زیر ثبت آخرین سهم با رعایت مقررات بالا ثبت و اسناد مالکیت اولیه باطل و یک جلد سند مالکیت جدید صادر شود .
- ماده - 111 - ( اصلاحی مصوب 1324) ثبت انتقالات قهری به نام ورثه در دفتر املاک مجانی است و حق الثبت به آنان تعلق نمی گیرد .
- ماده - 112 - برای جقوق ارتفاقی که برای اشخاص در سن مالکیت غیر قید شده است صاحبان حقوق میتوانند طبق ماده 124 و 125 قانون ثبت گواهینامه بگیرند .
- ماده - 113 - ( اصلاحی 8/11/1380 ) برای هر شخصی از هر شماره ملک باید یک جلد سند مالکیت جداگانه صادر شود
- ماده - 114 - هرگاه ملک مشاع از طرف چند نفر درخواست ثبت شده و قبل از ثبت ملک به یک نفر منتقل شود با تذکر به اسامی متقاضیانی که ملک به نام آن ها آگهی شده و انتقال داده اند به نام منتقل علیه در یکجا ثبت شده و سند مالکیت تمام ملک صادر میگردد .
- ماده - 115 - در املاک مشاع برای هر یک نسبت به سهم او یک سند مالکیت صادر خواهد شد .
- ماده - 116 - در ثبت اعیانی املاک مزروعی برای هر شماره دو صفحه دفتر املاک کافی است و در صورتی که ارزش آن کمتر از هزار ریال باشد برگهای مخصوصی که تنظیم شده صادر میگردد .
- ماده - 117 - تغییر در وضعیات املاک ثبت شده مستلزم تغییر سند مالکیت نیست مگر در مورد انتقال تمام یا قسمتی از آن که در این مورد سند تازه به نام منتقل الیه با ذکر مشخصات معامله صادر خواهد گردید .
- ماده - 118 - در قسمت املاک مشاع که یک قسمت از آن در ثبت عادی بدون ذکر شماره املاک مجاور ثبت شده و برای بقیه در ثبت عمومی سند مالکیت صادر میشود بایستی شماره املاک مجاور در ثبت سهام اخیر قید و در ملاحظات ثبت سهم اولیه نیز تصریح شود و در صورتی که تمام سهام ملک مشاع بدون قید شماره املاک ( مجاور ) ثبت شده باشد در موقع انتقال و صدور سند مالکیت تازه بایستی شماره املاک مجاورین قید گردد و همچنین نسبت به هر ملکی که در ثبت عادی سند آن صادر شده است .
- ماده - 119 - املاک مشاعی که سهام مالکین یک قسمت از آن توأما در یکجا ثبت و سند مالکیت صادر شده و بقیه سهام در ثبت عمومی سند مالکیت صادر میشود قسمت ثبت شده به حالت اول باقی ولی برای سهم هر یک از شرکای بعدی سه صفحه سفید تخصیص و در ملاحظات ثبت هر یک از سهام شماره صفحات ثبت سایر سهام ذکر میشود .
- ماده - 120 - ( اصلاحی 8/11/1380 ) در مواردی که مالک به علت از بین رفتن یا گم شدن سند مالکیت ، تقاضای صدور المثنای سند مالکیت مینماید بایستی طریق از بین رفتن یا گم شدن سند را کتبا به اداره ثبت محل اعلام و استشهادیه ای ( که نمونه آن را سازمان ثبت اسناد و املاک کشور چاپ نموده و دو برگ برای تنظیم و تکمیل به درخواست کننده داده میشود ) ، مبنی بر شهادت و اظهار اطلاع حداقل سه نفر که هویت و امضای آن ها به گواهی یک نفر از شهود مذکور رسیده و هویت و امضای نامبرده به گواهی نیروی انتظامی محل یا یکی از دفاتر اسناد رسمی رسیده باشد ضمیمه نماید . اداره ثبت پس از وصول در خواستنامه و برگ استشهاد باید نخست آن را ثبت و در دفتر املاک منعکس کند و سپس مراتب را طی بخشنامه ای به دفاتر اسناد رسمی اعلام کند و در محل هایی که از رایانه استفاده میشود صدور بخشنامه مزبور ضرورت نداشته و بایستی موضوع را به متصدی رایانه ابلاغ نمایند و پس از آن به هزینه درخواست کننده مراتب را یک نوبت در یکی از ر وزنامه های کثیرالانتشار یا یکی از ر وزنامه هایی که آگهی های ثبتی در آن درج میشود آگهی کند . در صورتی که تا ده روز از تاریخ انتشار آگهی ، اعتراضی نرسیده یا در صورت اعتراض اصل سند مالکیت یا سند معامله ارایه نشده باشد اداره ثبت اقدام به صدورالمثنی سند مالکیت خواهد نمود و در مواردی هم که مندرجات صفحه یا صفحات سند مالکیت مفقود گردیده می بایست المثنی صادر گردد . سند مالکیت المثنی حاوی کلیه مندرجات سند مفقودی است . ( ذکر اسناد شرطی و رهنی که فسخ و یا فک شده ضرورتی ندارد ) در آگهی که در ر وزنامه منتشر میشود باید مطالب زیر قید شود : 1 نام و نام خانوادگی مالک . 2 شماره پلاک و بخش و محل وقوع ملک . 3 خلاصه ادعای از بین رفتن یا گم شدن سند مالکیت . 4 معاملاتی که به حکایت سوابق ثبتی و اظهار مالک مستند به سند رسمی در سند مالکیت نوشته شده است . 5 تذکر به اینکه هر کس نسبت به ملک مورد آگهی معامله ای کرده که در قسمت 4 ذکر نشده یا مدعی وجود سند مالکیت نزد خود میباشد ، باید تا ده روز پس از انتشار آگهی به ثبت محل مراجعه و اعتراض خود را ضمن ارایه اصل سند مالکیت یا سند معامله تسلیم نماید . و اگر ظرف مهلت مقرر اعتراضی نرسد و یا در صورت اعتراض اصل سند مالکیت یا سند معامله ارایه نشود اداره ثبت المثنای سند مالکیت را طبق مقررات صادر و به متقاضی تسلیم خواهد کرد . ( در صورت ارایه سند مالکیت یا سند معامله ، صورتمجلس مبنی بر وجود آن نزد معترض در دو نسخه تنظیم و یک نسخه آن به متقاضی المثنی تسلیم و اصل سند به ارایه دهنده مسترد میشود ). در صورتی که در آگهی مذکور اشتباهی رخ دهد تشخیص اشتباه و صدور دستور رفع اشتباه به عهده مسئول اداره کل ثبت اسناد و املاک استان مربوط خواهد بود
  - تبصره - 1 - ( اصلاحی 8/11/1380 ) اداره ثبت مکلف است هنگام صدورالمثنی سند مالکیت ، مراتب را به دفاتر حوزه خود کتبا اعلام و متذکر شود که هر موقع نسبت به پلاک موضوع المثنی سند مالکیت بخواهند هرگونه سند معامله ای تنظیم نمایند ( اعم از اینکه به استناد اصل سند مالکیت باشد یا المثنی ) جریان ثبتی ملک را استعلام و سپس در صورت نبودن مانع اقدام به تنظیم و ثبت معامله کنند . هر یک از دفترخانه ها مکلفند دفتری برای ثبت شماره پلاک این قبیل املاک داشته باشند که در موقع تنظیم اسناد به آن مراجعه نموده و در صورتی که مورد معامله از املاکی باشد که نسبت به آن سند مالکیت المثنی صادر شده باید قبلا جریان ثبتی ملک را استعلام و در صورت نبودن مانعی اقدام به تنظیم سند بنمایند و در محل هایی که از رایانه استفاده میشود نیاز به اعلام موضوع به دفاتر اسناد رسمی نمیباشد ولی دفاتر با توجه به سند مالکیت المثنی در موقع انجام معامله باید جریان ثبتی را استعلام و سپس در صورت نبودن مانع اقدام به تنظیم و ثبت معامله نمایند . تخلف از رعایت دستور فوق مستلزم کیفر درجه سه به بالا مقرر در ماده 38 قانون دفاتر اسناد رسمی است .
  - تبصره - 2 - .( اصلاحی 8/11/1380 ) در مواردی که سند مالکیت در ید ثالث بوده و دادگاه حکم به استرداد آن می دهد و با صدور اجراییه نیز استرداد سند مالکیت مقدور نمی شود مالک میتواند با اخذ گواهی از دادگاه صادرکننده حکم و تسلیم آن به اداره ثبت مربوطه تقاضای صدور سند مالکیت المثنی بنماید . در این مورد ارایه فرم استشهاد و انتشار آگهی فقدان سند مالکیت ضرورت نداشته ، اداره ثبت باید با رعایت تبصره یک طبق گواهی دادگاه مبادرت به صدورالمثنی بنماید .
  - تبصره - 3 - ( اصلاحی 8/11/1380 ) هرگاه بعضی از ورثه با تسلیم رونوشت گواهی انحصار وراثت و سایر مدارک ضروری صدور سند مالکیت ، سهمیه خود را از ماترک مورث تقاضا نمایند و اعلام بدارند که سند مالکیت مورث نزد احد از وراث است که از ابراز و تسلیم آن به و ارث یا اداره ثبت خودداری مینماید اداره ثبت مکلف است پس از اخطار به شخص مذکور و انقضای مدت ده روز از تاریخ ابلاغ اخطاریه مراتب را یک بار در یکی از ر وزنامه های کثیرالانتشار آگهی نماید . چنانچه دارنده سند مالکیت بدون مجوز قانونی ظرف مهلت معین شده در آگهی ، سند مورد مطالبه را تسلیم ننماید سند مالکیت وراث متقاضی را با رعایت کلیه مقررات قانونی صادر و تسلیم خواهد کرد و بلافاصله طی بخشنامه ای به کلیه دفاتر اسناد رسمی اعلام خواهد نمود که هر موقع سند مورث ابراز گردید آن را اخذ و برای اقدام به اداره ثبت ارسال دارند .
  - تبصره - 4 - ( اصلاحی 8/11/1380 ) در مواردی که سند مالکیت بنام دولت صادر گردیده و یا سند مالکیت بنام دیگری صادر و بعدا به دولت منتقل شده باشد و مرجع ذی ربط به علت از بین رفتن و یا گم شدن سند مالکیت مربوطه با گواهی وزارت دارایی و امور اقتصادی تقاضای صدور المثنای سند مالکیت مفقوده را مینماید از شمول این ماده مستثنی است .
  - تبصره - 5 - ( اصلاحی 8/11/1380 ) هرگاه به علت ریختن جوهر یا سوختگی یا پارگی و یا جهات دیگری قسمتی از سند مالکیت از بین رفته باشد و یا قابل استفاده نباشد اداره ثبت با انجام تشریفات مقرر در این ماده اقدام به صدور المثنای سند مالکیت خواهد نمود و سند مالکیت ناقص را باطل و در پرونده بایگانی مینماید .
  - تبصره - 6 - ( الحاقی 8/11/1380 ) در صورت اعلام کتبی مالک مبنی بر پیدا شدن سند مالکیت اولیه چنانچه با سند مالکیت المثنی معامله ای انجام نشده باشد سند مالکیت المثنی باطل و مراتب پیرو بخشنامه مربوط به دفاتر اسناد رسمی تابعه اعلام گردد و چنانچه با سند مالکیت المثنی معامله ای انجام شده باشد سند مالکیت اصلی اخذ و پس از ابطال در پرونده ثبتی مربوط ضبط گردد .
- ماده - 121 - برای هر سهمی از املاک مشاع یک پیش نویس سند مالکیت تنظیم میگردد و حدود کلیه ملک در یکی از پیش نویس ها قید و در بقیه ، اشاره به پیش نویس مزبور میشود و به همین ترتیب در دفتر املاک ثبت و در زیر هر سهمی نوشته میشود که حدود ، مطابق حدودی است که در صفحه شماره فلان نوشته شده .
- ماده - 122 - در مورد وصیت نسبت به ملک ثبت شده باید مفاد وصیت در سند مالکیت مثل سایر معاملات قید شده خلاصه آن به دفتر املاک فرستاده شود و همچنین در موقع عدول از وصیت ترتیب مزبور رعایت و در صورتی که ملک مورد وصیت ثبت نشده باشد باید مفاد وصیت در پرونده ثبتی بایگانی و موقع صدور سند مالکیت رعایت گردد .
- ماده - 123 - در مورد ثمن اعیانی که ضمن درخواست ثبت ملک یا مستقیما به عنوان ثمن اعیانی درخواست و آگهی شده باشد سند مالکیت صادر میگردد ولی هرگاه در درخواست بهای ثمن اعیانی گواهی شده باشد فقط به صاحب آن گواهینامه حق مزبور داده میشود .
- ماده - 124 - در مواردی که برای استیفای طلب بستانکار طبق حکم دادگاه ملک مدیون به طرف بستانکار داده میشود اداره ثبت باید متصرف را جانشین مدیون شناخته و اگر ملک به نام مدیون به ثبت رسیده باید مطابق همان حکم ملک را به نام محکوم له مثل مورد انتقال ثبت نماید .
- ماده - 125 - ( اصلاحی 8/11/1380 ) املاک مشاعی که اولین سهم آن در دفتر املاک ثبت میشود ، باز گذاشتن صفحات سفید برای ثبت بقیه سهام آن لازم نیست و باید بقیه سهام را به ترتیب طبق معمول در دفاتر جاری ثبت و شماره صفحه و ثبت آن را در ستون ملاحظات ثبت سهم اول قید نمایند و نسبت به صفحاتی که تا این تاریخ برای ثبت بقیه سهام بازگذاشته شده در همان صفحات سفید ثبت گردد
  - تبصره - - - تبصره ذیل ماده 125 در اصلاحی 8/11/80 حذف گردید .
- ماده - 126 - در مورد قنوات مستقل دفتری بنام دفتر ثبت قنوات تخصیص داده میشود تا کلیه قنواتی که مستقلا مورد معامله واقع میشود و تابع املاک نیست در آن دفتر به ثبت برسد و با رعایت تعداد قنوات هر ناحیه و به نسبت سهام وعده مالکین آن باید یک یا چند دفتر برای قنوات ی یک یا چند ناحیه اختصاص داده شود . ( اصلاحی 8/11/80)
فصل - هفتم - در وظائف محققین ثبت
- مبحث - 1 - در تعیین و صلاحیت محققین ثبت
  - ماده - 127 - محققین ثبت از میان خدمتگذاران وزارت دادگستری که لااقل 25 سال سن و اطلاعات کافی متناسب با این شغل داشته باشند معین میگردند .
  - ماده - 128 - در موارد زیر رسیدگی به دعاوی بین معترضین و مستدعیان ثبت جز در حوزه ای که محقق ثبت برای آن معین نشده از خصایص محقق ثبت خواهد بود .
    - بند - 1 - در صورتی که میزان اختلاف از ده هزار ریال تجاوز نکند .
    - بند - 2 - در صورتی که درخواست ثبت راجع بقنات یا چشمه سار مشاع و یا هر ملک مشاع دیگر بوده و سهامی که درخواست ثبت آن شده مجموعا " بیش از سهام واقعی ملک یا قنات یا چشمه سار بشود و سهم هر یک از شرکا ده هزار ریال یا کمتر باشد .
  - ماده - 129 - در مورد ماده بالا رای محقق ثبت قابل استیناف بوده و شاکی میتواند تا ده روز پس از ابلاغ رای به نزدیک ترین دادگاه بدایت شکایت استینافی کند رائ که از دادگاه مزبور استینافا " صادر میشود قابل تمیز است . محقق ثبت باید در ضمن رای خود حق استیناف را ذکر کرده و دادگاه را هم که باید استینافا " رسیدگی کند صریحا " معین نماید
  - ماده - 130 - در مورد قنات و چشمه سارها و املاک مشاعه هرگاه سهامی که درخواست ثبت آن شده مجموعا " بیشتر از سهام واقعی مالک یا قنات یا چشمه سار باشد محقق ثبت به درخواست اداره ثبت بدون رعایت حد نصاب مذکور در ماده 137 رسیدگی کرده رای خواهد داد کسانی که در این مورد به رای محقق ثبت تسلیم نباشند میتوانند تا ده روز پس از ابلاغ رای دادگاه بدایت شکایت استینافی کنند .
  - ماده - 131 - در صورتی که در یک اداره یا دائره ثبت اسناد محققین ثبت متعدد باشند تقسیم کارها به عهده محقق اول خواهد بود .
  - ماده - 132 - محقق ثبت میتواند در صورت محقق بودن معترض حکم تخلیه یدمستدعی ثبت را نیز صادر کند مشروط بر اینکه معترض این درخواست را ضمن دادخواست خود نموده باشد .
- مبحث - 2 - در ترتیب رسیدگی
  - ماده - 133 - بعد از وصول دادخواست محقق ثبت با رعایت یک روز برای هر شش فسخ مسافت طرف را برای روز نشست که معین مینماید احضار میکند ولی موعد مقرر برای حضور مدعی علیه باید از تاریخ ابلاغ احضارنامه به مدعی تسلیم و دیگری به نمونه او رسیده به محقق ثبت تسلیم میگردد .
  - بند - 134 - در ابلاغ احضاریه مقررات اصول محاکمات آزمایش راجع به ابلاغ احضاریه رعایت خواهد شد .
  - بند - 135 - در موعد مقرر طرفین باید با شخصا " حاضر گردند و یا وکیل ثابت الوکاله بفرستد
  - ماده - 136 - انتخاب و کلی از میان وکلا مجاز دادگستری اجباری نیست لیکن اگر اشخاص بخواهند شغل خود را وکالت در امور ثبت و دادرسی در محضر محققین ثبت قرار دهند باید تحصیل پروانه مخصوص نموده از مقررات وزارت دادگستری تبعیت نمایند هر وکیل ثبت که از عهده انجام امور محول به خود بر نیامده یا سوءاخلاق نشان بدهد ممنوع الوکاله خواهد شد هر کس در ظرف یک سال در بیش از سه امر ثبت یا بیش از سه دعوی ثبت وکالت کرده باشد مشتغل به شغل وکالت محسوب خواهد شد .
  - ماده - 137 - محقق ثبت باید در نشست اول به طرفین تکلیف صلح کند و اگر در همان نشست طرفین اصولا " حاضر برای صلح نشدند محقق رسیدگی کرده حکم خواهد داد .
  - ماده - 138 - ارجاع بداوری فقط وقتی ممکن است که طرفین تراضی نمایند .
  - ماده - 139 - محقق ثبت باید خلاصه مذاکرات هر یک از طرفین را در پرونده امر قید و به امر یا نمونه آن ها برساند و اگر طرفین از آن ها سواد نداشته باشد این نکته باید در صورت نشست قید شود .
- مبحث - 3 - در اسناد کتبی
  - ماده - 140 - محقق ثبت باید کلیه اسناد کتبی مربوط بدعوی را که طرفین ابراز میکنند مورد مداقه قرار داده خواه اسناد مزبوره رسمی باشد و خواه عادی .
  - ماده - 141 - اعتبار اسناد رسمی همان است که به موجب اصول محاکمات حقوقی و قانون ثبت اسناد و املاک مقرر است .
  - ماده - 142 - هیچیک از متداعئی نمیتوانند نسبت به سندی که خودش داده و آن را نمونه کرده یا از طرف او داده شده و به نمونه او رسیده است اظهار بی اطلاعی کند و هرگاه بخواهد آن سند را رد نماید یا باید نسبت به آن ادعای جعلیت کند و یا مدلل نماید که آن سند به جهتی قانونی از اعتبار افتاده است .
  - ماده - 143 - اگر نسبت بسندی که برای صدور حکم اهمیت دارد اقامه دعوی جعل شود محقق ثبت باید به طرفی که آن سند را ابراز کرده تکلیف نماید که آن را پس بیگرد و هرگاه صاحب سند به این تکلیف راضی نشد و طرف مقابل هم ادعای جعلیت را پس نگرفت محقق ثبت بدعوی جعل رسیدگی کرده قرار مقتضی صادر میکند مگر اینکه مدعی جاعل را نیز معرفی کرده باشد که در اینصورت محقق ثبت رسیدگی به امر را که بدایت حوزه که در آنجا ماموریت دارد احاله میکند .
  - ماده - 144 - هرگاه محقق ثبت در نتیجه رسیدگی بدعوی جعل قرار جعلیت سند را صادر نماید سند مزبور را باید با رونوشت قرار خود نزد دادخواست نخست که در حوزه آن ماموریت دارد ارسال کند .
- مبحث - 4 - در معاینه محل و عقیده کارشناس
  - ماده - 145 - معاینه محلی بخواهش یکی از متداعئی یا به نظر خود محقق ثبت به عمل می آید .
  - ماده - 146 - معاینه در حضور محقق ثبت و متداعئی و لااقل دو نفر گواه طرف اعتماد که کتبا " یا شفاها " احضار شده باشند به عمل می آید .
  - ماده - 147 - هرگاه متداعئی و یا گواه هاییکه قبلا " برای معاینه محلی احضار شده اند در موعد مقرر حاضر نشوند عدم حضور آن ها از انجام معاینه نمی شود غائبین حق شکایت نخواهد داشت .
  - ماده - 148 - محقق ثبت میتواند به تقاضای یکی از طرفین و یا به نظر خود اطلاعات کارشناس را بخواهد در اینصورت متداعئی به تراضی یک یا سه نفر کارشناس بر می گزینند و هرگاه تراضی نشده عده لازم را خود محقق ثبت معین میکند در اینصورت طرفین مطابق ماده 151 این آیین نامه حق رد آن ها را خواهند داشت .
  - ماده - 149 - از معاینه محلی و اظهارات کارشناس صورتملجس مرتب شده و به نمونه محقق ثبت و مداعین و گواه ها و کارشناس می رسد و هرگاه کسی از حضار سواد نداشه باشد در صورتمجلس قید میشود و در صورتی که معاینه محلی و یا عقیده کارشناس قاطع باشد محقق ثبت میتواند فورا " در خود محل حکم دهد .
  - ماده - 150 - در موارد مفصله زیر محقق ثبت باید راسا " از رسیدگی امتناع کند و متداعئی میتوانند او را رد نمایند :
    - بند - 1 - وقتی که محقق ثبت با یکی از متداعئی قرابت نسبی یا سببی تا درجه چهارم داشته باشد .
    - بند - 2 - وقتی که محقق ثبت قیم یکی از متداعئی یا کفیل امور او باشد و یا یکی از متداعئی مباشر امور محقق ثبت باشد .
    - بند - 3 - وقتی که محقق ثبت یا زوجه از و ارث یکی از متداعئی است .
    - بند - 4 - وقتی که محقق ثبت با یکی از متداعئی یا با اشخاصی که با او قرابت سببی یا نسبی دارند دادرسی جزائی داشته و یک سال از زمان ختم آن دادرسی نگذشته باشد .
    - بند - 5 - در صورتی که ما بین محقق ثبت و یکی از متداعئی یا عمال او دادرسی حقوقی در دادگاه دیگری مطرح باشد .
    - بند - 6 - وقتی که محقق ثبت سابقا " در باب ادعائی که اقامه شده کتبا " اظهار عقیده نموده باشد .
    - بند - 7 - رد محقق ثبت باید موجه باشد و در هر حال رد باید قبل از شروع به رسیدگی به عمل آید مگر اینکه علت رد بعدا " حادث شود .
  - ماده - 151 - همینکه محقق ثبت اظهارات مدعی رد را صحیح دانست قرار عدم دخالت خود را صادر و دعوی را محقق ثبت دیگر همان حوزه اگر باشد و الا با رعایت حد نصاب به نزدیک ترین دادگاه ابتدائی و یا نزدیک ترین دادگاه صلح احاله مینماید .
  - ماده - 152 - هرگاه محقق ثبت مورد را از موارد رد تشخیص نداد قرار دخالت خود را صادر و به ماهیت دعوی رسیدگی کرده و حکم مقتضی می دهد و مدعی رد میتواند در موقع استیناف از حکم ماهیتی نسبت به قرار مزبور نیز شکایت نماید .
- مبحث - 5 - در عدم حضور متداعئی و یکی از آن ها
  - ماده - 153 - هرگاه روز نشست مدعی علیه ( مستدعی ثبت ) حاضر نگردیده محقق ثبت میتواند به درخواست طرف رسیدگی نموده حکم غیابی دهد هرگاه مدعی ( معترض ) حاضر نشد محقق ثبت به درخواست طرف دادخواست او را ابطال خواهد کرد و در اینصورت تجدید دادخواست در خارج مدت شصت روز مقرر فقط در ده روز پس از ابلاغ قرار ابطلال برای یک مرتبه خواهد بود .
  - ماده - 154 - هرگاه مستدعی ثبت ( مدعی علیه ) به موجب ماده قبل غیابا " محکوم گردید رونوشت حکم غیابی باید به او ابلاغ شود و محکوم علیه غائب میتواند در ظرف ده روز از تاریخ ابالغ حکم دادخواست او خواهی داده تجدید رسیدگی به خواهد .
  - ماده - 155 - بعد از انقضا مدت مذکور در ماه قبل دادخواست واخواهی پذیرفته نخواهد شد و محکوم الیه میتواند دادخواست استناف دهد .
  - ماده - 156 - همینکه دادخواست واهی بر حکم غیابی در موعد مقرر به محقق ثبت داده شد محقق ثبت موعد نشست را معین و به طرفین اطالع می دهد و اگر در این نشست نیز مدعی علیه حاضر نشد و ثانیا " به موجب حکم غیابی محکوم گردید دیگر دادخواست واخواهی او پذیرفته نخواهد شد ولی میتواند استینافا " شکایت کند .
- مبحث - 6 - در ابلاغ حکم استیناف
  - ماده - 157 - احکام و قرار های محقق ثبت برطبق مقررات اصول محاکمات حقوقی راجع با ابلاغ احکام ابلاغ میشود .
  - ماده - 158 - مهلت استیناف از قرار با احکام محقق ثبت ده روز از تاریخ ابلاغ است .
  - ماده - 159 - در مواردی که به موجب این نظامنامه پیش بینی نشده است محقق ثبت مکلف است برطبق مقررات اصول محاکمات حقوقی صلحیه ها رفتار نماید .
فصل - هشتم - در مقررات مختلفه
- ماده - 161 - در موارد املاکی که به ثبت نرسیده ولی شماره ملک از طرف اداره ثبت تعیین شده است دفاتر اسناد رسمی مکلف هستند که مطابق ماده 104 این آیین نامه خلاصه معامله را در دو نسخه تهیه و به طوریکه در ماده مزبور مقرر است به اداره ثبت بفرستند که در پرونده مربوطه بایگانی و در موقع ثبت ملک منظور گردد و همچنین در مورد فسخ معاملات املاک ثبت نشده مقررات ماده مزبور لازم الرعایه است .
- ماده - 162 - مدیران ثبت و هر یک از نمایندگان و کارمندانی که دخاتل در کار ثبت املاک ارند باید در ابتدای تصدی دو برگه نمونه از برگهای مخصوصی که تهیه شده است نمونه نموده باداره ثبت تسلیم دارند که یک برگ در ثبت محل باقیمانده و دیگری به اداره کل ثبت فرستاده شود .
- ماده - 163 - هر موقع که اداره ثبت طبق قانون المثنی سند مالکیت می دهد باید در ستون ملاحظات دفتر املاک در مقابل ثبت ملک تاریخ صدورالمثنی را قید کند .
- ماده - 164 - آیین نامه شماره 1045 مورخ شانزدهم فروردین 1311 نسخ و این آیین نامه جایگزین آن خواهد بود .