iranmatikanlogo
logo
(برای مشاهده پیوندهای مرتبط بر روی ماده مربوطه کلیک کنید)
  • ماده - 1 - معسر کسی است که به واسطه عدم کفایت دارایی یا عدم دسترسی به مال خود قادر به تادیه مخارج محاکمه یا دیون خود نباشد .
  • فصل - اول - اعسار در مورد مخارج محاکمه ( مواد 2 تا 19 ملغی شده است .)
    • ماده - 2 - همینکه اعسار کسی ثابت شد از نتایج ذیل استفاده خواهد کرد :
      • بند - 1 - معافیت موقتی از تادیه تمام یا قسمتی از مخارج محاکمه در مورد دعوایی که برای معافیت از مخارج آن ادعای اعسار شده .
      • بند - 2 - حق داشتن وکیل مجانی مطابق ماده 18 این قانون .
      • بند - 3 - معافیت از دادن تامینی که باید اتباع خارجه بدهند در صورتی که مدعی از اتباع خارجه باشد .
      • تبصره - - - در رسیدگی به دعوی اعسار مدعی موقتا از کلیه مخارج محاکمه مربوط به دعوی اعسار معاف خواهد بود .
    • ماده - 3 - معافیت از مخارج محاکمه باید برای هر دعوایی علی حده تحصیل شود ولی معسر میتواند در تمام مراحل مربوطه به همان دعوی از حکم اعسار استفاده کند . در مورد دعاوی متعدده که مدعی اعسار بر یک نفر دفعتا اقامه نماید حکم اعسار که نسبت به یکی از دعاوی صادر شود نسبت به سایر دعاوی هم سندیت خواهد داشت .
    • ماده - 4 - مرجع رسیدگی به دعوی اعسار محکمه ای است که صلاحیت رسیدگی بدوی به دعوای اصلی را دارد دعوی اعسار برای معافیت از مخارج مرحله استیناف یا تمیز نیز به محکمه ای راجع است که بدایتا به دعوی اصلی رسیدگی کرده است .
    • ماده - 5 - دعوی اعسار به طرفیت مدعی العموم . مدعی علیه دعوی اصلی اقامه خواهد شد هرگاه محکمه صلاحیت دار صلحیه باشد مدیر دفتر صلحیه سمت نمایندگی مدعی العموم را خواهد داشت .
    • ماده - 6 - دعوی اعسار در صورتی که برای معافیت از پرداخت مخارج مرحله بدوی باشد باید ضمن عرضحال راجع به دعوی اصلی اقامه گردد در صورتی که برای معافیت از مخارج مرحله استینافی یا تمیزی باشد به وسیله عرضحال جداگانه در محکمه مذکوره در ماده 4 اقامه خواهد شد .
    • ماده - 7 - مدعی اعسار باید شهادت کتبی لااقل چهار نفر از اشخاصی را که از وضع معیشت و زندگانی او مطلع باشند به عرضحال خود ضمیمه نماید . در شهادتنامه مذکور باید اسم و شغل و وسایل گذران مدعی اعسار و عدم تمکن او برای پرداخت مخارج دعوایی که می خواهد اقامه کند با تعیین مبلغ آن تصریح گردد .
    • ماده - 8 - هویت شهود را باید نظمیه و یا نایب الحکومه محل یا کدخدا تصدیق نماید مگر اینکه شهود در نزد محکمه معروف باشد .
    • ماده - 9 - محاکمه اعسار اختصاری است .
    • ماده - 10 - مدیر دفتر مکلف است در ظرف دو روز از تاریخ وصول عرضحال اعسار دوسیه را به نظر حاکم محکمه برساند . تا چنانچه حاکم حضور شهود را در جلسه محاکمه لازم بداند به مدعی اعسار اخطار شود که در روز مقرر شهود خود را حاضر نماید مدیر دفتر یک نسخه از عرضحال اعسار و مدارک اعسار و ضمایم آن را برای مدعی العموم و نسخه دیگر را برای طرف دعوی اصلی ارسال و ضمنا روز جلسه محاکمه را تعیین و ابلاغ مینماید طرف دعوی اصلی میتواند در موقع رسیدگی به دعوی اعسار حاضر شده و اگر دلایلی بر رد اعسار دارد بیان کند ولی عدم حضور او مانع رسیدگی و صدور حکم نخواهد بود .
    • ماده - 11 - هرگاه در جلسه رسیدگی یکی از طرفین دعوی اصلی تقاضای رسیدگی نماید و طرف دیگر غایب باشد محکمه برحسب تقاضای مزبور به دعوی اعسار رسیدگی نموده و حکم صادر خواهد کرد و این حکم حضوری محسوب است . و در صورتی هم که رسیدگی به دعوی از نوبت خارج شد یا محاکمه توقیف شده باشد تقاضای یکی از اشخاص مذکور برای تعقیب در رسیدگی کافی است .
    • ماده - 12 - محکمه در روز جلسه به اسناد و شهادت شهود و امارات مستنده هر یک از طرفین دعوی رسیدگی خواهد کرد و هرگاه محکمه نسبت به قسمتی از مدعی به عرضحال اعسار دعوی را ثابت و نسبت به قسمتی غیر ثابت دانست حکم به معافیت مدعی نسبت به همان قسمت که ثابت شده خواهد داد . محکمه میتواند به مدعی العموم و طرف دعوای اصلی در صورتی که شهودی بر رد اعسار داشته باشند اخطار کند که شهود خو را برای تحقیقات در محکمه حاضر نمایند .
    • ماده - 13 - حکم قبول اعسار قابل استیناف و تمیز نیست و از حکم رد اعسار فقط میتوان استیناف داد .
    • ماده - 14 - هرگاه حکم به رد اعسار صادر شده به طریق ذیل رفتار میشود : اگر حکم بدایتا صادر و در ظرف مدت قانونی استیناف داده نشده باشد مدعی اعسار مکلف است تا ده روز پس از انقضا مدت استیناف و اگر حکم استینافا صادر شده باشد تا ده روز پس از ابلاغ آن مخارج عرضحال دعوای اصلی را تادیه نماید و الا قرار رد عرضحال دعوی اصلی صادر خواهد شد .
    • ماده - 15 - در صورتی که دعوی اعسار برای معافیت از مخارج استینافی یا تمیزی باشد مدعی اعسار باید تصدیقی از دفتر محکمه که به اعسار رسیدگی میکند حاکی از تقدیم عرضحال اعسار گرفته در ظرف مدت قانونی به عرضحال استینافی یا تمیزی ضمیمه نماید ولی به جریان افتادن عرضحال استینافی یا تمیزی موقوف به تعیین نتیجه عرضحال اعسار است .
    • ماده - 16 - در مورد ماده قبل هرگاه مدعی اعسار عرضحال خود را تا یک ماه تعقیب نکرد و یا در ظرف مدت یک ماه بلاتعقیب گذاشت عرضحال مزبور به تقاضای طرف دعوای اصلی رد و مطابق ماده 14 رفتار میشود .
    • ماده - 17 - اگر معسر فوت نماید وراث او حق نخواهند داشت از حکم دایر به اعسار مورث خود استفاده کنند .
    • ماده - 18 - وکلای رسمی عدلیه مکلفند وکالت اشخاص معسر را موقتا به طور مجانی قبول کنند تعیین وکیل مجانی در این موارد مطابق نظامنامه وزارت عدلیه به عمل خواهد آمد .
    • ماده - 19 - اگر تا ده سال از تاریخ قبول اعسار معسر متمکن نگردید مخارجی که از پرداخت آن موقتا معاف بوده است از او مطالبه نخواهد شد .
  • فصل - دوم - اعسار در مورد محکوم به
    • ماده - 20 - مرجع رسیدگی به دعوای اعسار در مورد محکوم به محکمه ای است که بدایتا به دعوای اصلی رسیدگی کرده است . دعوای اعسار در مقابل اوراق اجراییه ثبت اسناد در محکمه محل اقامت مدعی اعسار اقامه خواهد شد .
    • ماده - 21 - دعوای اعسار در مورد محکوم به به طرفیت محکوم له دعوی اصلی و در مورد ورقه لازم الاجرای ثبت اسناد به طرفیت متعهدله اقامه خواهد شد .
    • ماده - 22 - در رسیدگی به دعوای اعسار در مورد محکوم به هرگاه محکوم علیه برای معافیت موقتی از پرداخت مخارج عدلیه نیز ادعای اعسار کند موقتا و بدون رسیدگی مخصوص از مخارج مربوطه به دعوی اعسار معاف است .
    • ماده - 23 - مدعی اعسار باید شهادت کتبی لااقل چهار نفر از اشخاصی که از وضع معیشت و زندگانی او مطلع باشند به عرضحال خود ضمیمه نمایند در شهادتنامه مذکور باید اسم و شغل و وسایل گذران مدعی اعسار و عدم تمکن او برای پرداخت محکوم به یا دین با تعیین مبلغ آن تصریح شود .
    • ماده - 24 - مقررات مواد 8 و 9 و قسمت اول ماده 10 و ماده 11 و ماده 12 ( جز اخطار به مدعی العموم ) در مورد اعسار نسبت به محکوم به یا دین نیز رعایت خواهد شد .
    • ماده - 25 - در صورت غیبت مدعی اعسار در جلسه محاکمه یا عدم تعقیب او تقاضای مدعی علیه برای رسیدگی به دعوای مزبور کافی است .
    • ماده - 26 - حکم رد یا قبول اعسار در مورد محکوم به قابل استیناف و تمیز است .
  • فصل - سوم - مقررات جزائی
    • ماده - 27 - در مورد رد عرضحال اعسار به طریق ذیل رفتار میشود :
      • بند - 1 - در صورتی که ادعای اعسار برای معافیت از مخارج عدلیه باشد محکمه در ضمن حکم رد اعسار مدعی اعسار را به پرداخت وجوه ذیل محکوم خواهد کرد :
        • بند - الف - دو برابر مخارج دعوای اصلی در مرحله ای که برای معافیت از مخارج آن عرضحال اعسار داده شده در صورت تعقیب دعوای اصلی و در غیر اینصورت معادل آن مخارج .
        • بند - ب - حق الوکاله وکیل از بابت محاکمه اعسار در صورتی که وکیلی مطابق ماده 18 برای او معین شده باشد و به شرط تقاضای وکیل .
      • بند - 2 - در صورتی که ادعای اعسار در مورد محکوم به باشد محکمه در ضمن حکم رد اعسار مدعی اعسار را به پرداخت وجوه ذیل محکوم مینماید :
        • بند - الف - مخارج محاکمه اعسار معادل دو برابر مخارج معمولی .
        • بند - ب - حق الوکاله وکیل از بابت محکمه اعسار به شرح مذکور در قسمت ( ب ) فقره اول همین ماده .
    • ماده - 28 - مفاد قسمت 2 از ماده 27 در مورد رد اعسار در مقابل اوراق اجراییه ثبت اسناد نیز لازم الرعایه است .
    • ماده - 29 - اگر پس از صدور حکم اعسار معلوم شود که مدعی اعسار برخلاف واقع خود را معسر قلمداد کرده به حبس تادیبی از یک ماه تا شش ماه محکوم خواهد شد .
    • ماده - 30 - اگر پس از قبول اعسار ثابت شود که شهود قضیه عامدا شهادت دروغ کتبی یا شفاهی داده به مجازات مذکور در قسمت اخیر ماده 218 قانون مجازات عمومی محکوم خواهند شد .
    • ماده - 31 - هرگاه معلوم شود پس از صدور حکم اعسار از معسر رفع عسرت شده و مع هذا از حکم اعسار استفاده کرده است به تقاضای محکوم له یا متعهدله جزائا تعقیب و به حبس تادیبی تا دو ماه محکوم خواهد شد .
    • ماده - 32 - هر کس که به نحوی از انحا برای معسر قلمداد کردن کسی که معسر نیست با او تبانی کرده و یا برخلاف حقیقت خود را طلبکار معسر قلمداد و در این موضوع با معسر تبانی کند شریک جرم مذکور در ماده فوق محسوب خواهد شد .
  • فصل - چهارم - مقررات مختلفه
    • ماده - 33 - از تاجر عرضحال اعسار پذیرفته نمی شود تاجری که مدعی اعسار باشد باید مطابق مقررات قانون تجارت عرضحال توقف دهد کسبه جز مشمول این ماده نخواهند بود .
    • ماده - 34 - در هر موقع که معسر به تادیه تمام یا قسمتی از بدهی خود متمکن گردد ملزم به تادیه آن است نسبت به ورقه اجراییه که بر علیه معسر صادر شده مرور زمان از تاریخ تمکن جاری میشود و مدت آن ده سال است .
    • ماده - 35 - اگر کسی که معافیت از مخارج محاکمه را تحصیل کرده است در دعوای اصلی خود محکوم به بی حقی گردد محکوم له نیز از پرداخت بقیه مخارج محاکمه که به محکومیت معسر منتهی شده معاف خواهد بود .
    • ماده - 36 - در کلیه اختیارات و حقوق مالی مدعی اعسار که استفاده از آن موثر در تادیه دیون باشد طلبکاران از قائم مقام قانونی مدعی اعسار بوده و حق دارند به جای او از اختیارات و حقوق مزبوره استفاده کنند .
    • ماده - 37 - اشخاصی که دارایی نداشته یا دارایی آن ها کافی برای تادیه تمام بدهی نباشد ولی با عایدات شغل و حرفه خود بتوانند تمام یا قسمتی از بدهی خود را بپردازند محکمه ( در مورد محکوم به ) و زاید اداره ثبت ( در مورد اوراق لازم الاجرا ) با در نظر گرفتن مبلغ بدهی و عایدات بدهکار و معیشت ضروری او میزان و مدت و عده اقساطی را که باید داده شود تعیین خواهد کرد .
    • ماده - 38 - کسی که طلب خود را به غیر مدیون انتقال داده و بعد از انتقال آن را از مدیون سابق خود دریافت کرده و یا به دیگری انتقال دهد کلاهبردار محسوب میشود . هرگاه مدیون بدهی خود را بعد از انتقال به داین سابق تادیه نماید منتقل الیه حق رجوع به او نخواهد داشت مگر اینکه ثابت نماید که قبل از تادیه دین انتقال را به اطلاع مدیون رسانیده و یا اینکه مدیون به وسیله دیگری از انتقال مستحضر بوده است .
    • ماده - 39 - از تاریخ اجرا این قانون دیگر دعوایی به عنوان دعوای افلاس پذیرفته نخواهد شد و نسبت به دعاوی افلاسی که قبل از تاریخ اجرا این قانون اقامه شده برطبق نظامنامه مخصوص که وزارت عدلیه تنظیم خواهد نمود اقدام میشود .
    • ماده - 40 - قانون اعسار و افلاس مصوب 25 آبان ماه 1310 نسخ و مواد 624 و 625 و 626 و 798 و 799 و 800 و 801 و 802 و 803 و 804 قانون اصول محاکماتی که به موجب قانون مزبور نسخ شده به حال منسوخی باقی می ماند . این قانون از تاریخ تصویب به موقع اجرا گذارده میشود . این قانون که مشتمل بر چهل ماده است در جلسه بیستم آذر ماه یک هزار و سیصد و سیزده شمسی به تصویب مجلس شورای ملی رسید . رییس مجلس شورای ملی – دادگر