تماس با ماتیکان
درباره ماتیکان
فرهنگ حقوقی
علامت تجاری
قوانین و آرا
صفحه اصلی
قانون
رای وحدت رویه
نظریه مشورتی
آیین نامه اجرایی ماده 187 قانون برنامه سوم توسعه اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران
ماده - 1 - انجام امور مربوط به اجرای ماده 187 قانون برنامه سوم توسعه اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران به حوزه معاونت قضایی قوه قضاییه محول میگردد که طبق مقررات این آیین نامه اقدام نماید .
ماده - 2 - به منظور بررسی صلاحیت کسانی که متقاضی تاسیس موسسه مشاوره حقوقی و یا کارشناسی میباشند هیاتی مرکب از معاون قضایی رییس قوه قضاییه ( به عنوان رییس هیات ) و مدیرکل آموزش و مدیرکل گزینش و استخدام قوه قضاییه به علاوه دو یا سه تن از اساتید دانشگاه در رشته حقوق یا قضات عالی رتبه با تعیین رییس قوه قضاییه تشکیل میگردد . وظایف هیات مذکور به شرح ذیل است :
بند - الف - تعیین تعداد مشاور حقوقی یا کارشناس موردنیاز در هر سال .
بند - ب - بررسی و تعینی صلاحیت متقاضیان ،
بند - ج - نظارت و پیگیری بر حسن اجرای مقررات این آیین نامه
بند - د - نظارت و پیگیری نسبت به عملکرد مشاورین حقوقی و کارشناسان موضوع این آیین نامه ،
بند - ه - پیگیری و رسیدگی به تخلفات مشاورین و کارشناسان موضوع این آیین نامه راسا " یا حسب درخواست شاکی خصوصی .
بند - و - تعیین تکلیف برای سایر موارد ضروری که در این آیین نامه مسکوت است با توجه به روح این آیین نامه و قوانین و مقررات موجود .
ماده - 3 - متقاضایان اخذ مجوز تاسیس موسسه مشاوره حقوقی یا کارشناسی باید دارای شرایط ذیل باشند :
بند - الف - تابعیت دولت جمهوری اسلامی ایران ،
بند - ب - داشتن حداقل 25 سال تمام سن ،
بند - ج - داشتن دانشنامه معتبر کارشناسی از دانشکده های معتبر داخلی یا خارجی ( در حالت اخیر ، به شرط ارزشیابی رسمی ) در رشته حقوق برای متقاضایان مشاوره حقوقی و در رشته مورد تقاضا برای متقضایان کارشناسی ،
بند - د - انجام خدمت وظیفه عمومی یا معافیت دایم برای آقایان
بند - ه - عدم سوءپیشینه کیفری و عدم محرومیت از حقوق اجتماعی ،
بند - و - عدم اعتباد به موادمخدر به تائید سازمان پزشکی قانونی
بند - ز - عدم اشتغال اعم از رسمی ، قراردادی ، پیمانی در وزارتخانه ها سازمان ها ، ادارات و شرکت های دولتی ، نهاد های انقلابی ، شهرداری ها و موسسات مامور به خدمات عمومی و عدم اشتغال به سردفتری یا دفتریاری در زمان صدور مجوز ،
بند - ح - نداشتن سوء شهرت ،
بند - ط - داشتن وثاقت و تعهد به اصل نظام و قانون اساسی ،
بند - ی - عدم محکومیت به انفصال دایم از خدمات قضایی یا وکالت دادگستری و یا سلب صلاحیت برای متقاضیان شغل مشاوره حقوقی و عدم محکومیت به انفصال دایم از شغل کارشناسی برای متقاضیان کارشناسی .
تبصره - 1 - مشاغل آموزشی یا پژوهشی در دانشگاه ها از مقررات بند ( ز ) مستثنی است .
ماده - 4 - در مهر ماه هر سال صورت نقاطی که احتیاج به مشاور حقوقی یا کارشناس رسمی دارد با تعیین تعداد موردنیاز برای هر محل در ر وزنامه های کثیرالانتشار آگهی میگردد . متقاضیان باید ظرف مدت مقرر در آگهی درخواست خود را با درج مراتب ذیل در آن به معاونت قضایی قوه قضائیه تسلیم یا ارسال نمایند :
بند - الف - مشخصات کامل طبق شناسنامه و میزان تحصیلات متقاضی ،
بند - ب - محل اقامت و نشانی پستی ،
بند - ج - سوابق شغلی قبل از درخواست
بند - د - تعیین محل مورد درخواست برای تاسیس موسسه مشاوره حقوقی یا کارشناسی .
ماده - 5 - درخواست متقاضیان باید دارای پیوست های ذیل باشد :
بند - الف - یک برگ تصویر مصدق از کلیه صفحات شناسنامه ،
بند - ب - شش قطعه عکس 4 در 3
بند - ج - گواهی های مذکور در ماده 3،
بند - د - گواهی وثاقت به امضای کسی که فرد موردنظر را برای مشاوره حقوقی یا کارشناسی مناسب معرفی کند ،
بند - ه - گواهی سوابق اشتغال به همراه مستندات مربوطه در صورت داشتن سابقه اشتغال .
بند - د - نحوه رسیدگی ، انتخاب و آموزش
ماده - 6 - درخواست متقاضیان به ترتیب وصول در معاونت قضایی ثبت و برای هر متقاضی پرونده جداگانه ای تشکیل میشود . معاونت مذکور ، سوابق متقاضی را از مراجع اطلاعاتی و قضایی محل اقامت و اشتغال و از موسسه آموزش عالی مربوطه استعلام و درباره صلاحیت وی به نحو مقتضی تحقیق و نتیجه را در پرونده منعکس و به هیات موضوع ماده 2 این آیین نامه تسلیم مینماید .
ماده - 7 - معاون قضایی یا هیات مذکور در ماده 2 میتواند انجام اقداماتی در رابطه با بررسی صلاحیت متقاضیان را از هسته های گزینش قوه قضاییه در استان ها درخواست نماید . هسته گزینش مربوطه مکلف است نتیجه بررسی را ظرف مهلت مقرر به هیات اعلام نماید .
ماده - 8 - از کلیه داوطلبان واجد شرایط به ترتیب مقرر در مواد آتی امتحانی کتبی به عمل خواهد آمد . زمان و مکان برگزاری امتحان از طریق ر وزنامه های کثیرالانتشار اعلام میگردد .
تبصره - 1 - اعضای هیات علمی رسمی دانشکده های حقوق به شرط داشتن مدرک دکتری تایید شده و حداقل سه سال سابقه تدریس در دروس حقوقی از شرکت در این آزمون معاف میباشند .
ماده - 9 - مواد امتحانی برای داوطلبان مشاوره حقوقی عبارتند از : متون فقه در حد تحریرالوسیله ، قانون آیین دادرسی کیفری و مدنی ، قانون مدنی و امور حسبی ، قانون تجارت ، قانون مجازات اسلامی و قانون ثبت اسناد و املاک .
ماده - 10 - مواد امتحانی برای داوطلبان کارشناسی رسمی عبارتند از :
بند - الف - دروس تخصصی و فقیه مربوط به رشته مورد تقاضا .
بند - ب - قوانین و مقررات مربوط به کارشناسی .
ماده - 11 - از پذیرفته شدگان در امتحان کتبی توسط هیات یا اشخاصی که هیات تعیین میکند مصاحبه شفاهی به عمل می آید .
ماده - 12 - چگونگی و نحوه انجام امتحان و امور مربوط به آن ، از جمله انجام مصاحبه پس از قبولی در آزمون کتبی ، را هیات موضوع ماده 2 این آیین نامه مشخص میکند .
ماده - 13 - هیات اسامی داوطلبانی را که صلاحیت آنان محرز تشخیص داده شده است جهت دستور صدور پروانه به اطلاع رییس قوه قضائیه خواهد رسانید .
ماده - 14 - پروانه مشاورین و کارشناسان رسمی موضوع این آیین نامه به امضای کسی که از طرف رییس قوه قضاییه تعیین میشود خواهد رسید . اعتبار پروانه مذکور دو سال خواهد بود که پس از آن برای مدت های مشابه قابل تمدید میباشد . در صورت عدم تمدید پروانه ، وکالت این افراد در مراجع قضایی پذیرفته نخواهد شد . همچنین ارجاع امر به کارشناسی از سوی مراجع قضایی به کارشناسی که پروانه وی تمدید نشده است ممنوع میباشد .
ماده - 15 - متقاضیان مشاوره حقوقی پس از احراز صلاحیت و پذیرش آنان ، به مدت 6 ماه دوره کارآموزی را ، مانند کارآموزان قضایی ، زیر نظر اداره کل آموزش قوه قضائیه طی میکند .
تبصره - 1 - هر کارآموز دارای کارنامه مخصوصی خواهد بود که از طرف معاونت قضایی یا اداره کل آموزش به او داده میشود . در این کارنامه حسن اخلاق کاراموز و عملکرد دوره کاراموزی وی از سوی اداره کل آموزش ثبت خواهد شد .
تبصره - 2 - پذیرفته شدگانی که حداقل 6 ماه سابقه کار قضایی به تایید مراجع مربوط داشته باشند و نیز اعضا رسمی در یکی از رشته های حقوقی باشند و حداقل پنج سال از آغاز استخدام رسمی آن ها گذشته باشد ، از انجام دوره کارآموزی معاف خواهند بود .
ماده - 16 - پذیرفته شدگان کاشناسی رسمی باید به مدت 6 ماه نزدیکی از کارشناسان رسمی در رشته مربط که حداقل 5 سال سابقه کارشناسی داشته باشد کارآموزی نمایند . در رشته های جدید کارشناسی ، شخص پذیرفته شده از کار آموزش معاف خواهد بود ، مگر آن که هیات مذکور در ماده 2 ترتیب دیگری را مقرر نماید .
ماده - 17 - پذیرفته شده هنگام اخذ پروانه با حضور اکثریت اعضای هیات مذکور در ماده 2 به ترتیب ذیل سوگند یاد نموده و سوگندنامه و صورتجلسه مربوطه را امضا مینماید . متن سوگندنامه مشاور به شرح ذیل میباشد : بسم ا ... الرحمن الرحیم در این موقع که می خواهم به شغل ( مشاور حقوقی ) نائل شوم به خداوند قادر متعال سوگند یاد میکنم که همیشه قوانین و نظامات را محترم شمرده و جز عدالت و احقاق حق منظوری نداشته وبرخلاف شرافت شغلی ام اقدام و اظهاری ننمایم و احترام اشخاص ، مقامات قضایی اداری و همکاران و اصحاب دعوی را رعایت نموده و از اعمال نظر شخصی و کینه توزی و انتقام جویی احتراز و در امور و کار هایی که انجام می دهم راستی و درستی را رویه خود قرار داده ومدفاع حق قاشم و شرافت من وثیقه این سوگند است که یاد کرده و ذیل سوگندنامه را امضا می نمایم . متن سوگندنامه کارشناس رسمی به شرح ذیل میباشد : به خداوند متعال سوگند یا میکنم در امور کارشناسی که بهمن ارجاع میگردد خداوند متعال را حاضر و ناظر دانسته به راستی و درستی عقیده خود را اظهار نمایم و نظریات شخصی را در آن دخالت ندهم و نظر خود را نسبت به موضوع کارشناسی به طور کامل اظهار نمایم و هیچ چیز را مکتوم ندارم وبرخلاف واقع چیزی نگویم و ننویسم .
ماده - 18 - پذیرفته شدگان مشاوره حقوقی منفردا " یا مشترکا " اقدام به تشکیل موسسه می نمایند . دارندگان پروانه مکلف اند حداکثر ظرف مدت 6 ماه طبق مقررات مربوط به ثبت تشکیلات و موسسات غیر تجاری نسبت به ثبت موسسه اقدام نمایند ، در غیر اینصورت مجوز صادره باطل و بی اعبتار خواهد بود . مگر آن که هیات مذکور در ماده 2 این مدت را حداکثر برای یک بار به مدت 6 ماه دیگر تمدید نماید .
تبصره - 1 - ثبت موسسه در اداره ثبت اسناد و املاک شهرستانی انجام میشود که پروانه تاسیس موسسه برای آن محل صادر شده است .
تبصره - 2 - ثبت موسسات حقوقی موکول به ارایه پروانه تاسیس از قوه قضائیه برای مدتی که در پروانه تعیین شده است خواهد بود . تمدید ثبت تابع تمدید پروانه میباشد .
تبصره - 3 - موسسه مشاوره حقوقی تابع ضوابط و مقررات مربوط به موسسات غیر تجاری خواهد بود .
ماده - 19 - موسسه مشاوره حقوقی باید در محلی که در پروانه صادره درج شده است دایر شود و نمیتوان عملا " فعالیت آن را در محل دیگری متمرکز نمود . در غیر اینصورت پروانه صادره ابطال میگردد مگر اینکه در خصوص تغییر محل قبلا " موافقت هیات مذکور در ماده 2 کسب شده باشد .
تبصره - 1 - مفاد این ماده مانع از حضور شخص مشاور حقوقی در محاکم یا سایر مراجع شهر های دیگر به عنوان وکیل نمیباشد .
ماده - 20 - دارندگان پرونده فقط مجاز به تشکیل یک موسسه میباشند ایجاد شعب و موسسات فرعی ممنوع و مستوجب تعقیب و تعطیلی موسسه و تمام شعب آن خواهد بود .
ماده - 21 - وظایف و تکالیف و مسئولیت های مشاورین حقوقی و کارشناسان موضوع این آیین نامه همان است که در قوانین و مقررات و آیین نامه های مربوط به وکلای دادگستری و کارشناسان رسمی مقرر است .
ماده - 22 - مشاوران حقوقی موضوع این آیین نامه پس از اخذ پروانه به مدت دو سال مشاور حقوقی پایه 2 محسوب میشوند و تنها حق شرکت در محاکم کیفری که به جرایم مستوجب تعزیر رسیدگی میکنند و نیز در محاکم حقوقی که به دعاوی با خواسته کمتر از صد میلیون ریال یا خواسته غیرمالی رسیدگی میکنند را دارند . پس از انقضای این مدت و به شرط نداشتن تخلف ، پروانه مشاور به پایه (1) ارتقاء می یابد . دارندگان پروانه پایه (1) حق شرکت در کلیه محاکم اعم از حقوقی ، کیفری و غیره را دارند .
تبصره - 1 - اعمال مفاد این ماده مانع از حق ارایه مشاوره حقوقی باید قبل از اخذ پروانه متعهد شوند که حسب ارجاع هیات موضوع ماده 2 این آیین نامه ارایه خدمات و مشاوره حقوقی از سوی آنان به متهمان ، شاکیان و اصحاب دعوایی که امکانات مالی لازم را برای استخدام وکیل ندارند با نرخ های کمتر و شرایط سهل خواستار شود .
تبصره - 2 - آن دسته از مشاوران حقوقی که دارای مدرک تحصیلی کارشناسی ارشد به بالا میباشند میتوانند درخواست صدور پروانه تخصصی در رشته ای که در آن رشته مدرک تحصیلی خود را اخذ کرده اند بنمایند در چنین صورتی حق الوکاله و حق المشاوره آن ها در پرونده های مرتبط با رشته تخصصی آنان 25 درصد بیش از مبالغ مذکور در ماده 23 خواهد بود
ماده - 23 - حق الوکاله مشاورین و حق الزحمه کارشناسان حداکثر تا 6.% تعرفه وکلای پایه یک دادگستری و کارشناسان رسمی حسب مورد خواهد بود . میزان حق المشاوره توسط هیات موضوع ماده 2 همه ساله تعیین خواهد شد .
ماده - 24 - موارد تخلف مشاورین حقوقی و کارشناسان موضوع این آیین نامه حسب مورد همان است که در مورد وکلا و کارشناسان رسمی دادگستری در سایر قوانین مقررات مقرر گردیده است . تنبیهات انتظامی این افراد عبارت است از توبیخ کتبی بدون درج در پرونده توبیخ کتبی با درج در پرونده عدم تمدید پروانه مشاوره حقوقی یا کارشناسی به طور موقت و لغو یا عدم تمدید پروانه مشاوره حقوقی با کارشناسی به طور دایم .
تبصره - - - مرجع اعمال این تنبیهات هیات موضوع ماده 2 آیین نامه خواهد بود .
ماده - 25 - این آیین نامه در اجرای ماده 187 قانون برنامه سوم توسعه اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران مصوب 17/1/1379، مجلس شورای اسلامی در 25 ماده و 9 تبصره تهیه شده و در تاریخ 23/12/1379 به تصویب رییس قوه قضائیه رسید . رییس قوه قضائیه - سید محمد هاشمی شاهرودی