وب سایت حقوقی ماتیکان

قانون نفت


قانون اصلاح قانون نفت (برای مشاهده پیوندهای مرتبط بر روی ماده مربوطه کلیک کنید)

ماده - 1 - ماده ( 1) قانون نفت مصوب 9/7/1366 که از این پس قانون نامیده میشود به شرح ذیل اصلاح میگردد
- ماده - 1 - اصطلاحات این قانون در معانی مشروح ذیل به کار میرود :
  - بند - 1 - نفت : هیدورکربورهایی که به صورت نفت خام ، میعانات گازی ، گاز طبیعی ، قیر طبیعی ، پلمه سنگ های نفتی و ماسه های آغشته به نفت به حالت طبیعی یافت شده و یا طی عملیات بالادستی به دست می آید
  - بند - 2 - گاز طبیعی : هیدروکربورهایی که در سازنده ای گازی مستقل ، گنبدهای گازی و یا محلول در نفت در شرایط متعارف به حالت گاز موجود است و یا طی عملیات بالادستی همراه با نفت خام به دست آید
  - بند - 3 - منابع نفتی : هر یک از منابع و یا مخازن زیرزمینی یا روزمینی در تقسیمات داخل سرزمین ، آب های داخلی ، ساحلی ، فلات قاره و بین المللی مجاور مرز های کشور و آب های آزاد بین المللی که احتمال وجود نفت در آن است و مشخصات فنی و مختصات جغرافیایی آن توسط وزارت نفت مشخص میگردد
  - بند - 4 - عملیات بالادستی نفت : کلیه مطالعات ، فعالیت ها و اقدامات مربوط به اکتشاف ، حفاری ، استخراج ، بهره برداری و صیانت از منابع نفتی ، انتقال ، ذخیره سازی و صادرات آن مانند پی جویی ، نقشه برداری ، زمین شناسی ، ژئوفیزیک ، ژئوشیمی ، حفر و خدمات فنی چاه ها ، تزریق گاز ، آب ، هوا و یا هر فعالیتی که منجر به برداشت بهینه و حداکثری از منابع نفتی گردد و نیز احداث و توسعه تاسیسات و صنایع وابسته ، تحدید حدود ، حفاظت و حراست آن ها برای عملیات تولید و قابل عرضه کردن نفت در حد جداسازی اولیه ، صادرات ، استفاده و یا عرضه برای عملیات پایین دستی را شامل شود . مواردی نظیر مدیریت و نظارت بر تامین کالا ها و مواد صنعتی ، آموزش و تامین نیروی انسانی ، ایجاد و حفظ شرایط ایمنی ، بهداشت و محیط زیست و انجام کلیه فعالیت های لازم جهت ایجاد ، ارتقاء و انتقال فناوری برای پشتیبانی عملیات فوق جزء عملیات بالادستی محسوب میشود
  - بند - 5 - عملیات پایین دستی نفت : به کلیه مطالعات ، فعالیت ها و اقدامات مربوط به عملیات تصفیه و پالایش در تاسیسات پالایشی جهت تولید فرآورده های نفتی و استفاده از آن ها برای تولید محصولات پتروشیمیایی و انتقال ، ذخیره سازی ، توزیع ، فروش داخلی ، صادرات و واردات فرآورده های نفتی و محصولات پتروشیمیایی اطلاق میشود . مواردی نظیر تامین کالا ها و مواد صنعتی ، آموزش و تامین نیروی انسانی ، ایجاد و حفظ شرایط ایمنی ، بهداشت و محیط زیست و انجام کلیه فعالیت های لازم جهت ایجاد ، ارتقاء و انتقال فناوری برای پشتیبانی عملیات فوق جزء عملیات پایین دستی محسوب میشود .
  - بند - 6 - واحد عملیاتی : هر واحد ، سازمان ، موسسه یا شرکتی که عملیات بالادستی یا پایین دستی نفت را به صورت اصلی ، فرعی ، تخصصی ، عمومی و خدمات جنبی نفتی براساس قوانین و مقررات مربوط عهده دار است
  - بند - 7 - تولید صیانت شده از منابع نفت : کلیه عملیاتی که منجر به برداشت بهینه و حداکثری ارزش اقتصادی تولید از منابع نفتی کشور در طول عمر منابع مذکور میشود و باعث جلوگیری از اتلاف ذخایر در چرخه تولید نفت براساس سیاست های مصوب میگردد .
  - بند - 8 - فرآورده های نفتی : کلیه محصولاتی که در تاسیسات فرآوری و پالایش نفت به دست می آید و میتواند به طور مستقیم مصرف و یا در سایر واحد های عملیاتی و پتروشیمیایی به محصول نهائی تبدیل شود
  - بند - 9 - محصولات پتروشیمیایی : کلیه محصولاتی که در تاسیسات پتروشیمیایی از نفت و فرآورده های نفتی به دست می آید و میتواند به طور مستقیم مصرف و یا برای تولید محصول نهائی در عملیات استفاده شود
  - بند - 10 - محصولات نهائی : محصولاتی که پس از تولید ، امکان تولید محصول دیگری از آن ها نیست و به طور مستقیم قابلیت مصرف دارند
  - بند - 11 - انتقال نفت : کلیه اقدامات و عملیاتی که برای ارسال نفت استخراج شده یا استحصال شده از منابع نفتی به تاسیسات پالایشی و پتروشیمیایی و پایانه های صادراتی انجام میگیرد . این تعریف ، ارسال نفت از مبادی وارداتی به تاسیسات پالایشی و پتروشیمیایی را نیز شامل میگردد .
  - بند - 12 - انتقال فرآورده های نفتی : کلیه اقدامات و عملیاتی که برای ارسال فرآورده های نفتی از تاسیسات پالایشی ، مبادی وارداتی و انبار های اصلی و تدارکاتی ، مبادی توزیع ، تاسیسات پتروشیمیایی و یا پایانه های صادراتی انجام میگیرد
  - بند - 13 - خطوط لوله : کلیه خطوط انتقال منابع نفتی به تاسیسات پالایشی و پتروشیمیایی و یا مبادی صادرات و واردات و همچنین خطوط انتقال فرآورده های نفتی و محصولات پتروشیمیایی به انبار های اصلی و مبادی توزیع داخلی و پایانه های صادراتی که از طریق لوله انجام میشود
  - بند - 14 - تجارت نفت ، فرآورده های نفتی و محصولات پتروشیمیایی : به اقدامات و عملیات بازاریابی ، قیمت گذاری و عقد قرارداد خرید و فروش ، صادرات و واردات ، انتقال ( ترانزیت )، مبادله و معاوضه نفت ، فرآورده های نفتی و محصولات پتروشیمیایی اطلاق میشود
  - بند - 15 - ذخیر هسازی نفت و فرآورده های نفتی : کلیه اقدامات و عملیات مربوط به ذخیره سازی و بازآوری نفت ، فرآورده های نفتی و محصولات پتروشیمیایی در مخازن سطحی فلزی ، بتنی ، زیرزمینی اعم از مغاره های سنگی و نمکی و مخازن تخلیه شده نفت و معادن متروکه است که جهت تحویل به پایان ههای صادراتی ، تامین خوراک واحد های پالایشی و پتروشیمیایی به منظور جلوگیری از توقف فعالیت واحد های عملیاتی ، همسان نمودن و افزایش کیفیت نفت و فرآورده های نفتی و ایجاد توازن بین تولید و مصرف انجام میشود
  - بند - 16 - قرارداد نفتی : توافق دو یا چندجانبه بین وزارت نفت یا هر یک از شرکت های اصلی تابعه آن یا هر واحد عملیاتی با یک یا چند واحد عملیاتی یا اشخاص حقیقی یا حقوقی در داخل یا خارج از کشور که براساس قوانین موضوعه ، انجام تمام یا قسمتی از عملیات بالادستی و پایین دستی و یا تجارت نفت ، فرآورده های نفتی و محصولات پتروشیمیایی ، مورد تعهد قرار میگیرد
  - بند - 17 - امور حاکمیتی صنعت نفت : اعمال حق حاکمیت و مالکیت عمومی از طرف جمهوری اسلامی ایران بر منابع نفتی و سیاستگذاری ، برنامه ریزی ، هدایت و راهبری و نظارت عالیه بر اقدامات اجرایی در صنعت نفت و پتروشیمی اعم از عملیات بالادستی و پایین دستی است
  - بند - 18 - شرکت های اصلی تابعه وزارت نفت : شرکت های ملی نفت ، گاز ، پتروشیمی و پالایش و پخش فرآورده های نفتی ایران که تابع وزارت نفت میباشند
  - بند - 19 - شرکت های فرعی تابعه وزارت نفت : شرکت هایی که بیش از پنجاه درصد ( 50%) سهام آن ها متعلق به شرکت های اصلی تابعه وزارت نفت است . ماده 2 ماده ( 2) قانون به شرح ذیل اصلاح میگردد
ماده - 2 - کلیه منابع نفتی جزء انفال و ثروت های عمومی است . اعمال حق حاکمیت و مالکیت عمومی بر منابع مذکور به نمایندگی از طرف حکومت اسلامی برعهده وزارت نفت است
ماده - 3 - ماده ( 3) قانون به شرح ذیل اصلاح میگردد :
- ماده - 3 - نظارت بر اعمال حق حاکمیت و مالکیت عمومی بر منابع نفتی به عهده « هیات عالی نظارت بر منابع نفتی » است که به موجب این قانون و با ترکیب زیر تشکیل میشود :
  - بند - 1 - وزیر نفت به عنوان دبیر هیات
  - بند - 2 - معاون برنامه ریزی و نظارت راهبردی رییس جمهور
  - بند - 3 - وزیر امور اقتصادی و دارایی
  - بند - 4 - رییس کل بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران
  - بند - 5 - رییس کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی
  - بند - 6 - رییس کمیسیون برنامه و بودجه و محاسبات مجلس شورای اسلامی
  - بند - 7 - دادستان کل کشور
  - بند - 8 - دو نفر از معاونین وزارت نفت به انتخاب وزیر نفت
  - تبصره - 1 - کلیه اعضا هیات ، حق رای دارند
  - تبصره - 2 - جلسات هیات با تعداد حداقل هفت نفر از اعضا رسمیت می یابد و حضور دادستان کل کشور و یکی از رؤسای کمیسیون های مذکور الزامی است .
  - تبصره - 3 - تصمیمات این هیات با رای اکثریت مطلق حاضران ، قطعی است
ماده - 4 - ماده ( 7) قانون به شرح ذیل اصلاح میگردد :
- ماده - 7 - وظایف هیات عالی نظارت بر منابع نفتی به شرح زیر است :
  - بند - 1 - نظارت بر اجرای قانون اجرای سیاست های کلی اصل چهل و چهارم ( 44 ) قانون اساسی مصوب 8/11/1386 و اصلاحات بعدی آن در حوزه نفت و گاز
  - بند - 2 - بررسی و ارزیابی اجرای سیاست های راهبردی و برنامه های مصوب وزارت نفت در فرایند صیانت از منابع نفت و گاز به منظور برداشت بهینه و حداکثری ارزش افزوده اقتصادی از منابع مذکور
  - بند - 3 - بررسی و ارزیابی متن ، حجم مالی ، تعهدات ، مقدار محصول و زمان اجرای قرارداد های مهم نفت و گاز در جهت صیانت از عواید حاصل از انفال عمومی در حوزه نفت و گاز و امکان اجرای قرارداد
  - بند - 4 - تهیه گزارش سالانه و ارایه به مقام رهبری و مجلس شورای اسلامی .
    - تبصره - - - چگونگی تشکیل و اداره جلسات هیات عالی نظارت بر منابع نفتی براساس دستورالعملی است که حداکثر سه ماه پس از ابلاغ این قانون با پیشنهاد وزیر نفت به تصویب هیات وزیران می رسد
ماده - 5 - یک ماده به شرح ذیل به عنوان ماده ( 12 ) به قانون الحاق میگردد :
- ماده - 12 - به منظور اجرا و تحقق طرح های سرمایه گذاری و تامین هزینه های جاری صنعت نفت ، درصدی از ارزش نفت خام ، گاز طبیعی و میعانات گازی تولیدی که در قوانین بودجه سالانه کل کشور تعیین میشود ، به وزارت نفت از طریق شرکت های اصلی تابعه ذی ربط تخصیص می یابد تا براساس قوانین موضوعه هزینه شود
ماده - 6 - یک ماده به شرح ذیل به عنوان ماده ( 13 ) به قانون الحاق میگردد :
- ماده - 13 - به منظور تامین منابع امور زیربنایی کشور ، درصدی از درآمد های حاصل از صادرات نفت خام ، میعانات گازی و گاز طبیعی پس از کسر ارزش گاز وارداتی تخصیص می یابد . میزان درصد و چگونگی استفاده از درآمد های حاصله مذکور طبق قوانین برنامه و بودجه سالانه کل کشور تعیین میشود
ماده - 7 - یک ماده به شرح ذیل به عنوان ماده ( 14 ) به قانون الحاق میگردد :
- ماده - 14 - کلیه درآمد های حاصل از فروش نفت خام ، گاز طبیعی و میعانات گازی در چهارچوب قانون برنامه پس از کسر پرداخت های بیع متقابل ، به طور مستقیم به خزانه داری کل کشور نزد بانک مرکزی واریز میشود و درصد های مقرر در مواد ( 5) و ( 6) این قانون ، طبق قوانین و مقررات مربوطه برداشت و پرداخت میگردد
- تبصره - - - درآمد حاصل از میعانات گازی تولیدی پس از واریز به حساب بانک مرکزی و کسر کسورات قانونی مربوط ، با اعلام خزانه داری کل کشور به طور کامل بابت علی الحساب سهم مذکور در ماده ( 5) در اختیار وزارت نفت از طریق شرکت های اصلی تابعه آن قرار میگیرد
- تبصره - 2 - درآمد حاصل از فروش نفت خام و میعانات گازی مازاد بر قیمت های مندرج در قوانین بودجه سالانه کل کشور پس از کسر کسورات قانونی طبق قانون برنامه به حساب ذخیره ارزی نزد بانک مرکزی واریز میگردد تا براساس قوانین موضوعه هزینه شود
ماده - 8 - یک ماده به شرح ذیل به عنوان ماده ( 15 ) به قانون الحاق میگردد :
- ماده - 15 - وزارت نفت و شرکت های تابعه یک نسخه از قرارداد های منعقده مربوط به صادرات گاز طبیعی و گاز طبیعی مایع شده و قرارداد های اکتشاف و توسعه در میادین نفتی که متضمن تعهدات بیش از پنج سال است را به صورت محرمانه به مجلس شورای اسلامی تسلیم مینماید
ماده - 9 - ماده ( 12 ) قانون به عنوان ماده ( 16 ) به شرح ذیل اصلاح میگردد :
- ماده - 16 - از تاریخ تصویب این قانون ، قانون نفت مصوب 8/5/1353 لغو میگردد . قانون فوق مشتمل بر نه ماده و دو تبصره در جلسه علنی روز یکشنبه مورخ بیست و دوم خرداد ماه یک هزار و سیصد و نود مجلس شورای اسلامی تصویب و در تاریخ 1/4/1390 به تایید شورای نگهبان رسید